Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. ADANA 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA GEREKÇELİ KARAR
T.C.
ADANA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/110
KARAR NO : 2021/1163

HAKİM : … …
KATİP : … …

DAVACI :… – …
VEKİLİ : Av. … – …
DAVALI : 1-… – …
DAVALI :2-… HİZ. LTD. ŞTİ – …
VEKİLİ : Av. … – …
DAVALI :3-… – …
VEKİLİ : Av. … – …
DAVALI :4-… HİZ LTD ŞTİ – …
VEKİLİ : Av. … – …
DAVALI : 5-… – …
DAVA TARİHİ : 01/12/2016

BİRLEŞEN ADANA 2. ATM’NİN 2020/… ESAS SAYILI DOSYASI YÖNÜNDEN

DAVACI :… – … – …
VEKİLİ : Av. … – …
DAVALI : … – …
DAVA :Rücuen Tazminat
DAVA TARİHİ : 12/10/2020
KARAR TARİHİ : 23/12/2021
KARAR YAZIM TARİHİ: …
Mahkememizde görülmekte bulunan davanın yapılan açık yargılamasının sonunda,
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle … ile davalı arasında imzalanan sözleşme gereğ güvenlik hizmetinin alınması ile ilgili olarak imzalanan sözleşme gereği davalı şirketin davacı adına ve kendi çalışanları ile Güvenlik Hizmet İşi yürüttükleri söz konusu hizmet sözleşmesi gereğnice ve davalı şirketlere bağlı olarak çalışan işçilerden biri olan …’in iş akdi davacı …nün yüklenici firmalarında işçi olarak çalışmaya başladığını iş sözleşmesinin 31/08/2014 tarihinde sona erdirildiğini davalı şirketlerin çalıştığı süre ile ilgili olarak davacı …ne karşı kıdem tazminatı ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti ulusal bayram ücreti fazla çalışma ücreti talebi ile ilgili Adana 7. İş Mahkemesi’nin 2014/… Esas sayılı dosyasından alacak talebi ile dava açtığı yapılan yargılama neticesinde mahkemenin 17/12/2015 tarih ve 2015/… kararı ile davanın Kısmen Kabulüne karar verildiği verilen kararın taraflarınca temyiz edildiği verilen karar üzerine Adana 5. İcra Müdürlüğü’nün 2016/… Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığı kurum tarafından ilgili icra dosyalarına ödeme yapıldığı tüm bu nedenlerle yapılan ödemelerden davalıların sorumluluklarının bulunduğu …’e 22/02/2016 tarihinde 21.062,87 TL ve 04/03/2016 tarihinde 2.762,15 TL olmak üzere 23.825,02 TL’nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faiz ile birlikte yargılama giderleri ve ücreti vekaletin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … Ltd. Şti vekili cevap dilekçesinde özetle ; 6552 sayılı Kanun maddeleri emsal kararlar ve resen göz önüne alınacak hususlar doğrultusunda davanın davacı şirket yönünden reddine yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … vekili harçlandırılmış vekaletnamesini dosyamız arasına ibraz etmiştir.
Diğer davalılara usulüne uygun tebligat tebliğine rağmen davaya cevap vermedikleri görülmüştür.
Taraflarca sunulan deliller, Adana 7. İş Mahkemesi’nin 2014/… ESas 2015/… Karar sayılı dosyası UYAP sureti, Adana 5. İcra Müdürlüğü’nün 2016/… Esas sayılı dosyası uyap sureti dosyamız arasına celbedilmiş, dosya bilirkişiye tevdii edilmiştir. Bilirkişi 05/09/2017 tarihli raporunu ibraz etmiştir.
Adana 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 04/12/2018 tarih 2018/… Esas 2018/… Karar sayılı ilamıyla görevsizlik kararı verildiği ve mahkememize tevzi edildiği, mahkememizin 2019/110 Esas sırasına kaydının yapıldığı görülmüştür.
Adana 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2020/… Esas-2020/… Karar ve 23/10/2020 günlü ilamı ile birleştirme kararı verildiği görülmüştür.
Adana 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2020/… Esas sayılı dosyasının incelenmesinde, dava dışı işçi … tarafından işçilik alacakları için 23.825,02 TL’nin 04/03/2013 tarihinde ödeme yapıldığını, davalı şirketlerin payına düşen ise 553,74 TL olarak kurumca hesaplandığını, davanın üst işveren olan … tarafından davadışı işçiye ödediği miktar nedeni ile alt işverene karşı rücuen tazminat talebine ilişkin olduğunu, kurumun kanundan doğan müteselsil sorumluluğu gereği olarak üst işveren sıfatı ile dava dışı işçiye, arabuluculukta tutanağında yer alan işçilik alacaklarını ödediğini, tüm bu nedenlerle fazlaya dair ava ve talep hakların saklı kalması kaydıyla şimdilik 553,74 TL’nin davalılardan tahsiline, alacağın ödeme tarihi olan 04/03/2016 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan tahsiline, davanın kabulüne yapılan giderler ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizce dosya işçilik konusunda uzman bilirkişiye tevdi edilerek alınan 09/03/2020 tarihli raporda, davacı kurumun 22/02/2016 tarihinde 21.062,87 TL ve 04/03/2016 tarihinde 2.762,15 TL olmak üzere ödediği toplam 23.825,02 TL ‘den 7.428,62 TL’sinin davalı … Ltd. Şti’nden, 553,74 TL’sinin davalı … Ltd. Şti’nden, 4.039,41 TL’sinin davalı … Ltd. Şti’nden, 2.512,09 TL’sinin davalı … Ltd. Şti’nden, 2.348,85 TL’sinin davalı … Ltd. Şti’nden, 6.942,31 TL’sinin ise davalı … Ltd. Şti’nden alacak hakkı bulunduğuna ilişkin görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Yargılama sırasında, davanın, davacı asıl işveren tarafından dava dışı işçiye yapılan ödeme sebebiyle 6098 sayılı TBK’nın 162 ve devamı maddelerinde düzenlenen teselsül hükümleri uyarınca anılan kanunun 167.maddesindeki “iç ilişki” hükümlerine göre davalı alt işverenlere rücu niteliğinde olduğu gözetilerek kanunun 167.maddesinin 2.fıkrası uyarınca davacı üst işveren ile davalı alt işverenler arasındaki iç ilişkide teselsül hükümlerinin uygulanamayacağı, davacının davalıların her birine onların hukuken sorumlu oldukları pay oranında rücu edebileceği gözetilerek davacı vekiline davalıların her birine yönelik taleplerinin ayrı ayrı ne tutarda olduğunu açıklaması konusunda süre verilmiş, davacı vekili 11/11/2021 tarihinde bu konuda sunmuş olduğu dilekçesinde davalılardan … Hiz. Ltd. Şti için 6.942,31 TL, …. Ltd. Şti için 7.428,62, …. Ltd. Şti için 553,74 TL, … Ltd. Şti için 4.039,41 TL, … Ltd. Şti için 2.512,09 TL, …. Ltd. Şti için 2.348,85 TL olmak üzere toplam 23.825,02 TL alacak miktarının davalılardan rücu edilmesini talep ettiği bildirilmiştir.
Davamız rücuen tazminata ilişkin olup taraflarca sunulan deliller, Adana 7. İş Mahkemesi’nin 2014/… Esas 2015/… Karar sayılı dosyası UYAP sureti, Adana 5. İcra Müdürlüğü’nün 2016/… Esas sayılı dosyası uyap sureti, bilirkişinin 05/09/2017 tarihli raporu ve tüm dosya kapsamına göre ; davacı … ile davalılar arasında aynı iş hakkında ve fakat farklı dönemlere ilişkin olarak hizmet alım sözleşmesi imzalandığı, davacı ile davalılardan …. Ltd. Şti. arasındaki sözleşmenin 16/06/2007-08/08/2010 dönemini kapsadığı, davacı ile birleşen davalı … Tic. Ltd. Şti. arasındaki sözleşmenin 09/08/2010-03/11/2010 dönemini kapsadığı, davacı ile davalılardan … … Ltd. Şti. arasındaki sözleşmenin 04/11/2010-11/07/2012 dönemini kapsadığı, davacı ile davalılardan … … Ltd. Şti. arasındaki sözleşmenin 12/07/2012-31/07/2013 dönemini kapsadığı, davacı ile davalılardan … … Ltd. Şti. arasındaki sözleşmenin 01/08/2013-26/07/2014 dönemini kapsadığı, davacı ile davalılardan … Ltd. Şti. arasındaki sözleşmenin 27/07/2014-31/08/2014 dönemini kapsadığı, adı geçen asıl ve birleşen davalı yüklenici şirketler nezdinde çalışan dava dışı işçi …’in işçilik alacaklarına ilişkin olarak Adana 7. İş Mahkemesinin 2014/… Esas-2015/… Karar sayılı dosyasında verilen ve bilahare kesinleşen 17/12/2015 günlü kararla hükmolunan kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla çalışma ücreti ve ulusal bayram ve genel tatil ücreti kalemlerine dayanan alacaklarına ilişkin olarak adı geçen mahkemece hükmolunan alacakların tahsili konusunda Adana 5. İcra Müdürlüğü’nün 2016/… Esas sayılı dosyasında başlatılan icra takibinde davacı …’nin 22/02/2016 tarihinde 21.062,87 TL ve 04/03/2016 tarihinde 2.762,15 TL tutarında ödeme yapmış olduğu, eldeki davada davacı …’nin dava dışı işçiye yapmış olduğu söz konusu ödemeler sebebiyle adı geçen dava dışı işçinin birbirini takip eden sözleşme dönemlerinde aynı işyerinde nezdinde çalıştığı asıl ve birleşen davalı şirketlerden rücuen alacak talebinde bulunduğu, dosyamız arasına getirtilen ve taraflarca ibraz olunan sözleşmeler ve teknik şartnameler ile diğer deliller üzerinde bilirkişi marifetiyle yapılan inceleme sonucunda davacı ile davalılar arasındaki sözleşmelerin eki niteliğindeki teknik şartnamelerin 4.2 maddesinin (a) bendindeki hizmet süresince işten çıkartılan işçilerin kıdem tazminatları ile diğer yasal haklarından yüklenicinin sorumlu olduğu ve bu konuda davacı idarenin yasal ve parasal hiçbir sorumluluğunun bulunmadığı, yüklenicinin bu uygulamadan doğabilecek her tür yasal ve parasal sorumluluğu kabul etmiş olduğuna ve (b) bendindeki idare ve yüklenici arasında bu ihalenin sonucunda imzalanacak sözleşmenin sona ermesi halinde yüklenicinin sözleşme kapsamında çalıştırdığı tüm işçiler ile ilgili 4857 sayılı İş Kanununa ve diğer yasalar gereğince işçilere ödenmesi gereken her türlü alacağını (ücret, yıllık ücretli izin, kıdem ve ihbar tazminatı vs.) ödendiğini gösterir ve ilgili işçinin imzasını taşıyan bir taahhütnameyi idareye teslim etmek zorunda olduğu, aksi halde yüklenicinin teminatı iade etmeyeceğine ilişkin hükümler dikkate alındığında davacının dava dışı işçiye yapmış olduğu söz konusu ödemelerin tamamı bakımından kendi dönemlerine isabet eden hukuki sorumlulukla sınırlı olarak rücu hakkının bulunduğu, diğer asıl ve birleşen davalıların adı geçen işçinin kıdem tazminatı, genel tatil ücreti ve fazla çalışma ücreti bakımından dava dışı işçinin çalıştığı dönemle sınırlı hukuki sorumluluklarının bulunduğu ve fakat bu işçinin en son nezdinde çalıştığı asıl davalı … Ltd. Şti’nin diğer asıl ve birleşen davalıların sorumlu olduğu kalemler yanında son işveren sıfatıyla dava dışı işçinin ihbar tazminatı ve yıllık izin ücreti alacaklarından da sorumlu olduğu kabul edilerek yapılan hesaplama sonucunda asıl ve birleşen davalıların her birinin hukuki sorumluğuna isabet eden rücuen alacak tutarının asıl davalı … Ltd. Şti. bakımından 6.942,31 TL, asıl davalı … … Ltd. Şti bakımından 2.512,09 TL, asıl davalı … … Ltd. Şti. Bakımından 2.348,85 TL, asıl davalı … … Ltd. Şti bakımından 4.039,41 TL, asıl davalı …. Ltd. Şti.bakımından 7.428,87 TL ve birleşen davalı … Tic. Ltd. Şti bakımından 553,74 TL tutarında olduğu anlaşılmakla davacının asıl ve birleşen davalılara yönelik asıl ve birleşen davalarının bu tutarlar üzerinden kabulüne, davacı tarafın vermiş olduğu dava dilekçesinde rücu talebine konu ödemelerin yapıldığı tarihten itibaren yasal faiz talep edildiği ve rücu talebine konu ödemelerin 22/02/2016 ve 04/03/2016 tarihinde olmak üzere iki farklı tarihte yapılmış olduğu gözetilerek asıl davalı … Ltd. Şti bakımından hükmolunan 6.942,31 TL alacağın (hükmolunan 6.942,31 TL X 22/02/2016 tarihindeki ödeme 21.062,87 TL / toplam ödeme tutarı 23.875,02 TL =) 6.137,44 TL’lik kısmı yönünden 22/02/2016 tarihlinden itibaren ve (hükmolunan 6.942,31 TL X 04/03/2016 tarihindeki ödeme 2.762,15 TL / toplam ödeme tutarı 23.875,02 TL =) 804,85 TL’lik kısmı yönünden 04/03/2016 tarihinden itibaren olmak üzere yasal faiz uygulanmasına, asıl davalı … … Ltd. Şti bakımından hükmolunan 2.512,09 TL alacağın (hükmolunan 2.512,09 TL X 22/02/2016 tarihindeki ödeme 21.062,87 TL / toplam ödeme tutarı 23.875,02 TL =) 2.220,85 TL’lik kısmı yönünden 22/02/2016 tarihlinden itibaren ve (hükmolunan 2.512,09 TL X 04/03/2016 tarihindeki ödeme 2.762,15 TL / toplam ödeme tutarı 23.875,02 TL =) 291,24 TL’lik kısmı yönünden 04/03/2016 tarihinden itibaren olmak üzere yasal faiz uygulanmasına, asıl davalı … … Ltd. Şti bakımından hükmolunan 2.348,85 TL alacağın (hükmolunan 2.348,85 TL X 22/02/2016 tarihindeki ödeme 21.062,87 TL / toplam ödeme tutarı 23.875,02 TL =) 2.076,54 TL’lik kısmı yönünden 22/02/2016 tarihlinden itibaren ve (hükmolunan 2.348,85 TL X 04/03/2016 tarihindeki ödeme 2.762,15 TL / toplam ödeme tutarı 23.875,02 TL =) 272,31 TL’lik kısmı yönünden 04/03/2016 tarihinden itibaren olmak üzere yasal faiz uygulanmasına, asıl davalı … … Ltd. Şti bakımından hükmolunan 4.039,41 TL alacağın (hükmolunan 4.039,41 TL X 22/02/2016 tarihindeki ödeme 21.062,87 TL / toplam ödeme tutarı 23.875,02 TL =) 3.571,10 TL’lik kısmı yönünden 22/02/2016 tarihlinden itibaren ve (hükmolunan 4.039,41 TL X 04/03/2016 tarihindeki ödeme 2.762,15 TL / toplam ödeme tutarı 23.875,02 TL =) 468,31 TL’lik kısmı yönünden 04/03/2016 tarihinden itibaren olmak üzere yasal faiz uygulanmasına, asıl davalı …. Ltd. Şti bakımından hükmolunan 7.428,62 TL alacağın (hükmolunan 7.428,62 TL X 22/02/2016 tarihindeki ödeme 21.062,87 TL / toplam ödeme tutarı 23.875,02 TL =) 6.557,38 TL’lik kısmı yönünden 22/02/2016 tarihlinden itibaren ve (hükmolunan 7.428,62 TL X 04/03/2016 tarihindeki ödeme 2.762,15 TL / toplam ödeme tutarı 23.875,02 TL =) 862,24 TL’lik kısmı yönünden 04/03/2016 tarihinden itibaren olmak üzere yasal faiz uygulanmasına, birleşen davalı … Tic. Ltd. Şti bakımından hükmolunan 553,74 TL alacağın dava dilekçesindeki talep gibi 04/03/2016 tarihinden itibaren olmak üzere yasal faiz uygulanmasına karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda izah edildiği üzere;
A)MAHKEMEMİZİN 2019/110 ESAS SAYILI ASIL DAVASI BAKIMINDAN;
1)Davanın KABULÜ İLE;
a) 6.942,31 TL alacağın, 6.137,44 TL’lik kısmı yönünden 22/02/2016 tarihlinden itibaren ve 804,85 TL’lik kısmı yönünden 04/03/2016 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalı … Ltd. Şti’nden alınarak davacıya verilmesine,
b) 2.512,09 TL alacağın, 2.220,85 TL’lik kısmı yönünden 22/02/2016 tarihlinden itibaren ve 291,24 TL’lik kısmı yönünden 04/03/2016 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalı … Ltd. Şti’nden alınarak davacıya verilmesine,
c) 2.348,85 TL alacağın, 2.076,54 TL’lik kısmı yönünden 22/02/2016 tarihlinden itibaren ve 272,31 TL’lik kısmı yönünden 04/03/2016 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalı … Ltd. Şti’nden alınarak davacıya verilmesine,
d)4.039,41 TL alacağın, 3.571,10 TL’lik kısmı yönünden 22/02/2016 tarihlinden itibaren ve 468,31 TL’lik kısmı yönünden 04/03/2016 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalı … … Ltd. Şti’nden alınarak davacıya verilmesine,
e) 7.428,62 TL alacağın, 6.557,38 TL’lik kısmı yönünden 22/02/2016 tarihlinden itibaren ve 862,24 TL’lik kısmı yönünden 04/03/2016 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalı …. Ltd. Şti’nden alınarak davacıya verilmesine,
2-a)Alınması gerekli 474,28 TL nisbi karar ve ilam harcından peşin alınan 81,37 TL harcın mahsubu ile bakiye 392,91 TL nisbi karar ve ilam harcının davalı … Ltd. Şti’nden alınarak hazineye irad kaydına,
b)Alınması gerekli 171,60 TL nisbi karar ve ilam harcından peşin alınan 81,37 TL harcın mahsubu ile bakiye 90,23 TL nisbi karar ve ilam harcının davalı … … Ltd. Şti’nden alınarak hazineye irad kaydına,
c)Alınması gerekli 160,46 TL nisbi karar ve ilam harcından peşin alınan 81,37 TL harcın mahsubu ile bakiye 79,09 TL nisbi karar ve ilam harcının davalı … … Ltd. Şti’nden alınarak hazineye irad kaydına,
d)Alınması gerekli 275,97 TL nisbi karar ve ilam harcından peşin alınan 81,37 TL harcın mahsubu ile bakiye 194,60 TL nisbi karar ve ilam harcının davalı … … Ltd. Şti’nden alınarak hazineye irad kaydına,
e)Alınması gerekli 507,47 TL nisbi karar ve ilam harcından peşin alınan 81,37 TL harcın mahsubu ile bakiye 426,10 TL nisbi karar ve ilam harcının davalı …. Ltd. Şti’nden alınarak hazineye irad kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan 406,88 TL peşin harç ile 29,20 TL başvurma harcı olmak üzere toplam 436,08 TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 2.162,30 TL yargılama giderinden kabul red oranına karşılık gelen 2.112,20 TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, bakiye yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5-a)Davacı lehine hüküm tarihindeki AAÜT uyarınca hesaplanan 5.100,00 TL vekalet ücretinin davalı … Ltd. Şti’nden alınarak davacıya verilmesine,
b)Davacı lehine hüküm tarihindeki AAÜT uyarınca hesaplanan 2.512,09 TL vekalet ücretinin davalı … … Ltd. Şti’nden alınarak davacıya verilmesine,

c)Davacı lehine hüküm tarihindeki AAÜT uyarınca hesaplanan 2.348,85 TL vekalet ücretinin davalı … … Ltd. Şti’nden alınarak davacıya verilmesine,
d)Davacı lehine hüküm tarihindeki AAÜT uyarınca hesaplanan 4.039,41 TL vekalet ücretinin davalı … … Ltd. Şti’nden alınarak davacıya verilmesine,
e)Davacı lehine hüküm tarihindeki AAÜT uyarınca hesaplanan 5.100,00 TL vekalet ücretinin davalı …. Ltd. Şti’nden alınarak davacıya verilmesine,
6-Peşin alınan ve harcanmayan gider avansının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
B)MAHKEMEMİZİN 2020/… ESAS SAYILI BİRLEŞEN DAVASI BAKIMINDAN;
1)Davanın KABULÜNE, 553,74 TL alacağın 04/03/2016 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalı … Tic. Ltd. Şti’nden alınarak davacıya verilmesine,
2-Alınması gerekli 59,30 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 54,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 4,90 TL karar ve ilam harcının davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan 59,30 TL peşin harç ile 59,30 TL başvurma harcı olmak üzere toplam 118,60 TL harç nedeniyle yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A maddesinin 13.fıkrası uyarınca zorunlu arabuluculuk giderleri yargılama giderlerinden sayıldığından arabuluculuk tutanağının düzenlendiği tarihte yürürlükte bulunan Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesi uyarınca maktu 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
5-Davacı lehine hüküm tarihindeki AAÜT uyarınca hesaplanan 553,74 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Peşin alınan ve harcanmayan gider avansının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair, davacı vekili ile davalı … … vekilinin yüzüne karşı, diğer davalıların yokluğunda, davacının davalılardan … … Ltd. Şti, … … Ltd. Şti ve … … Ltd. Şti ile birleşen davalı … Tic. Ltd. Şti’ne yönelik talepleri bakımından MİKTAR İTİBARİYLE KESİN, davacının davalılardan … Ltd. Şti ve …. Ltd. Şti’ne yönelik talepleri bakımından gerekçeli kararın taraflara tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinden mahkememize veya mahkememize gönderilmek üzere başka yer mahkemesine verilecek dilekçe ile ADANA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ nezdinde İSTİNAF KANUN YOLU açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 23/12/2021

Katip …

Hakim …