Vergi Dava Daireleri Kurulu 1999/20 E. , 1999/453 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No: 1999/20
Karar No: 1999/453
Temyiz Eden: … Vergi Dairesi Başkanlığı
Karşı Taraf: …
İstemin Özeti: Turistik bakır eşya ticareti yapan yükümlünün 1990 yılı defter ve belgelerini işyerinde çıkan yangında yanmış olduklarından bahisle inceleme elemanına ibraz etmemesi nedeniyle indirimleri kabul edilmeyerek adına resen kaçakçılık cezalı katma değer vergisi salınmıştır.
… Vergi Mahkemesi, … günlü, E: …, K: … sayılı kararıyla cezalı tarhiyatı kaldırmıştır.
Vergi dairesinin temyiz başvurusunu inceleyen Danıştay Onbirinci Dairesi, 10.11.1997 günlü, E:1996/6044, K:1997/3900 sayılı kararıyla; yükümlünün ihtilaflı döneme ait defter ve belgelerinin işyerinde meydana gelen yangın nedeniyle zayi olduğu mahkeme kararı ile saptandığına göre ibraz edilemeyecek olan defter ve belgeler nedeniyle vergi matrahının tamamen veya kısmen maddi delillere dayanılarak saptanması olanağının ortadan kalktığı, resen takdir nedeninin kabulünün zorunlu olduğu, defter ve belgelerin yanmış olmasının ispat ve ibraz yükümlülüğünü ortadan kaldırmaya dayanak sayılabilecek hukuki bir neden olarak düşünülemeyeceği, ticari icaplara göre emtia satın aldığı kişi ve kuruluşları bilmek durumundaki bir alıcının gerekli girişimleri yaparak emtia alımına ilişkin belgelerin varlığını ispat olanağına sahip bulunduğu, vergi mahkemesince davanın çözümüne esas teşkil etmek üzere verilecek olan ara kararıyla, yükümlüden gerekli girişimleri yaparak ihtilaflı döneme ait alış belgelerini temin etmesi ve sunması istenerek katma değer vergisi indirimlerinin tespiti ve ispat edemediği indirimlerin kabul edilmemesi gerekirken tarhiyatın tamamen terkini yolunda verilen kararda yasal isabet görülmediği gerekçesiyle kararı bozmuştur.
Bozma kararına uymayan … Vergi Mahkemesi, … günlü, E: …, K: … sayılı kararıyla; yükümlünün 1990 yılı defter ve belgelerinin 12.3.1995 günü işyerinde çıkan yangında yandığı … Asliye Hukuk Mahkemesi kararından anlaşıldığından, defter ve belgelerin mücbir sebep nedeniyle inceleme elemanına ibraz edilemediği sonucuna varıldığı, uyuşmazlık konusu vergiler 1990 yılına ait olduğu halde yangından sonra vergi idaresince büyük bir gecikme ile incelemenin zamanaşımı süresinin bitimine çok kısa bir süre kala gerçekleştirilmiş olması karşısında yasal sürede verilen katma değer vergisi beyannamesindeki indirimleri kabul edilmeyerek yapılan cezalı tarhiyatın hukuka uygun bulunmadığı gerekçesiyle ilk kararında direnmiştir.
Direnme kararını temyiz eden vergi dairesi müdürlüğü, 3065 sayılı Yasanın 29 uncu ve 34 üncü maddeleri karşısında yasal defter ve belgelerine kayıtlı olduğu ispatlanmayan katma değer vergisi indirimlerinin kabul edilemeyeceğini, cezalı tarhiyatın hukuka uygun olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
Savunmanın Özeti: Cevap verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi: 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 29 uncu maddesinde, yükümlülerin yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, bu Kanunda aksine hüküm bulunmadıkça faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmletler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisini indirebilecekleri, 34 üncü maddede de, yurt içinden sağlanan veya ithal olunan mal ve hizmetlere ait katma değer vergilerinin, alış faturası veya benzeri vesikalar ve gümrük makbuzu üzerinden ayrıca gösterilmek ve bu vesikalar kanuni defterlere kaydedilmek şartıyla indirilebileceği kurala bağlanmıştır.
1990 yılı defter ve belgelerinin işyerinde çıkan yangında yanmış olduğu hususu … Asliye Hukuk Mahkemesi kararıyla saptanmış olması karşısında resen takdir nedeninin kabulü zorunludur.
Yangın nedeniyle ispat külfeti kendisine düşen yükümlünün alış yaptığı kişiler nezdinde gerekli girişimlerde bulunarak alış belgelerini ibraz etmesi mümkün olup mahkemece bu yönde verilecek kararla yükümlünün katma değer vergisi indirimlerinin tespitinden sonra karar verilmesi gerekirken tarhiyatın kaldırılması yolunda verilen kararda hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu nedenle temyiz isteminin kabulü ile ısrar kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’ın Düşüncesi: Danıştay Onbirinci Daire kararında belirtilen düşüncem uyarınca vergi dairesi temyiz isteminin kabulü ile Vergi Mahkemesi ısrar kararının bozulmasına karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca, dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
1990 yılına ilişkin defter ve belgelerini yandığından bahisle ibraz edemeyen davacının katma değer vergisi indirimleri kabul edilmeyerek 1990 yılı için adına salınan kaçakçılık cezalı katma değer vergisini kaldıran vergi mahkemesi ısrar kararı temyiz edilmiştir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 29 uncu maddesinde, yükümlülerin yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça faaliyetine ilişkin olarak, kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisini indirebilecekleri öngörülmüş, 34 üncü maddesinde ise indirim yapılabilmesi, indirime konu vergilerin söz konusu belgelerde gösterilmesi ve bu belgelerin yasal defterlere kaydedilmiş olması koşullarının birlikte bulunmasına bağlanmıştır.
Yükümlünün işyerinde 12.3.1995 gününde çıkan yangında 1990 yılına ilişkin defter ve belgelerinin de yanmış olduğu, … Asliye … Hukuk Mahkemesinin … günlü E: …, K: … sayılı kararıyla belgelenmiştir.
Yangın nedeniyle defter ve belgelerin zayi olmaları yüzünden ibraz edilememesi, indirim koşullarından olan belgelerin defterlere kaydedilmiş olmasını belgeleme olanağını ortadan kaldıracaktır. Ancak inceleme elemanınca yangın raporundan ve … Asliye Hukuk Mahkemesinde tespit davasının derdest olduğundan söz edildiği halde yükümlüden alış yaptığı kurum ve kuruluşlardan temin edebileceği alış faturaları ve belgelerinin ibrazı istenerek, ibraz edilebilen belgeler üzerinde indirim konusu vergilerin ayrıca gösterilip gösterilmediği yönünden yeterli bir inceleme yapılmaksızın yangından geriye doğru gidilerek süresinde verilmiş beyannamelerde indirilen ve idare tarafından evvelce eleştiri konusu yapılmamış katma değer vergilerinin kabul edilmemesi suretiyle yapılan tarhiyatın kaldırılması yolundaki ısrar kararında hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu nedenlerle temyiz isteminin reddine, 22.10.1999 gününde oyçokluğu ile karar verildi.
X – K A R Ş I O Y
Israr kararının Danıştay Onbirinci Dairesinin K:1997/3900 sayılı kararında yer alan esaslar doğrultusunda bozulması gerektiği görüşünde olduğumuzdan karara katılmıyoruz.