Vergi Dava Daireleri Kurulu 1997/449 E. , 1999/29 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No: 1997/449
Karar No: 1999/29
Temyiz Eden: … Vergi Dairesi Müdürlüğü
Karşı Taraf: … – …
İstemin Özeti: Mobilya imalatıyla uğraşan yükümlünün 1989 ve 1992 yıllarına ilişkin defter ve belgeleri katma değer vergisi yönünden incelenmek üzere vergi inceleme elemanı tarafından istendiği halde söz konusu belgelerin yandığından bahisle ibraz edilmemesi üzerine katma değer vergisi indirimleri kabul edilmeyerek Haziran 1991 dönemi için adına katma değer vergisi salınmıştır.
Tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen … Vergi Mahkemesi tarhiyatı kaldırmıştır.
Vergi dairesi müdürlüğünün temyiz istemini inceleyen Danıştay Dokuzuncu Dairesi, 20.11.1996 günlü ve E:1996/128, K:1996/3812 sayılı kararıyla; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 30 uncu, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 29 uncu ve 34 üncü maddeleri uyarınca olayda resen takdir nedeni bulunduğu, indirime konu katma değer vergisinin fatura veya benzeri belgeler ile gümrük makbuzu üzerinde ayrıca gösterilmesi ve söz konusu belgelerin kanuni defterlere kaydedilmiş olması gerektiği, defter ve belgelerin yanmış olmasının ispat ve ibraz yükümlülüğünü ortadan kaldırmayacağı, ticari icaplara göre emtia satın aldığı kişi veya kuruluşları tanımak ve bilmek durumundaki bir alıcının gerekli girişimleri yaparak emtia alımına ilişkin belgelerin mevcudiyetini ispat olanağına her zaman sahip bulunduğu, ispat külfeti kendisine düşen yükümlüler tarafından ibraz edilebilen fatura ve benzeri vesikalara ilişkin katma değer vergisinin indirim konusu yapılabileceği, aksi halde indirimlerin kabul edilemeyeceği, davacıya emtia alışı yaptığı kişi veya kuruluşlardan sağlayacağı belgelerin ibrazı için münasip bir süre verilmesi, ibraz edilen faturalardan vergi idaresinin de bilgilendirilmesi suretiyle söz konusu faturaların gerçek emtia alışına ait fatura olup olmadığının araştırılması ve ödenmesi gereken verginin tespiti için bilirkişi incelemesi yaptırılarak karar verilmesi icap ettiği gerekçesiyle mahkeme kararını bozmuştur.
Bozma kararına uymayan … Vergi Mahkemesi, … günlü ve E: …, K: … sayılı kararıyla; işyerinde 26.6.1992 tarihinde çıkan yangında, 1980…1992 yıllarına ait bütün defter ve belgelerinin yandığının Asliye Ticaret Mahkemesinin … tarih ve K: … sayılı kararıyla sabit bulunduğu, indirim konusu yapılan katma değer vergilerine ait temin edilebilen fatura örneklerinin ibraz edildiği, bu nedenle, resen tarhedilen vergilerin yasal dayanaktan yoksun olduğu, öte yandan, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2 nci maddesi uyarınca, mahkemelerin idarece yapılması gereken işleri yapamayacağı, faturaların toplanması ve incelenmesinin idarenin görevi olduğu, gerekçesiyle ilk kararında direnmiştir.
Direnme kararı vergi dairesi müdürlüğünce temyiz edilmiş, defter ve belgelerini yangında zayi olması nedeniyle de olsa ibraz edemeyen yükümlü adına yapılan tarhiyatın yasaya uygun olduğu ileri sürülerek kararın bozulması istenmiştir.
Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi: Defter ve belgelerini ibraz edemeyen davacının indirim konusu yaptığı katma değer vergisinin gösterildiği alım faturalarından ibraz edilenlerin indiriminin kabulü gerekirken, tümünün indirime konu edilebileceği yolundaki ısrar kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’in Düşüncesi: Danıştay Dokuzuncu Dairesinin bozma kararı usul ve kanuna uygun bulunduğundan vergi mahkemesinin ısrar kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca, dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Yükümlünün 1989-1992 yıllarına ilişkin defter ve belgeleri katma değer vergisi yönünden incelenmek üzere vergi inceleme elemanı tarafından istenmiş, söz konusu belgelerin yandığından bahisle ibraz edilmemesi üzerine katma değer vergisi indirimleri kabul edilmeyerek adına salınan katma değer vergisini kaldıran vergi mahkemesi ısrar kararı temyiz edilmiştir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 29 uncu maddesinin 1/a bendinde, mükelleflerin yaptıkları vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, kanunda aksine hüküm olmadıkça faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisini indirebilecekleri, aynı Kanunun 34 üncü maddesinin 1 inci bendinde, yurt içinden sağlanan veya ithal olunan mal ve hizmetlere ait katma değer vergisinin alış faturası veya benzeri vesikalar ve gümrük makbuzu üzerinde ayrıca gösterilmek ve bu vesikalar kanuni defterlere kaydedilmek şartıyla indirilebileceği belirtilmiştir.
Bu düzenlemeler karşısında, katma değer vergisinin indirim konusu yapılabilmesi için indirim konusu yapılacak verginin, fatura veya benzeri belgeler ile gümrük makbuzu üzerinde ayrıca gösterilmesi ve söz konusu belgelerin kanuni defterlere kaydedilmiş olması gerekmektedir. Öngörülen bu koşullarla, vergilendirmede belge düzeninin yerleştirilmesi amaçlanmıştır.
Yargı kararıyla belgelenmiş olsa da yangın nedeniyle defter ve belgelerin incelemeye ibraz edilmemesi yükümlüyü, katma değer vergisi indirimine ilişkin koşullardan ikincisi olan “indirim konusu yapılan vergilerin alış belgelerinde ayrıca gösterilmiş olması”nı kanıtlama sorumluluğundan kurtarmaz.
Ticari icaplara göre kendisine mal ve hizmet sağlayan kişi ve kuruluşları bilmek durumundaki bir alıcının, gerekli girişimlerde bulunarak emtia alımına ilişkin belgelerin varlığını ispat olanağına sahip olduğunun kabulü gerekmektedir.
Yangında yanması nedeniyle defter ve belgelerin incelemeye ibraz edilmemesi halinde somut bir belgeye dayandırılmadan katma değer vergisi indiriminin kabul edilmesi, yazılı belge sisteminin amacına uygun düşmeyeceğinden, mahkeme tarafından yükümlüden gerekli girişimleri yaparak ihtilaflı döneme ait belgeleri sunması sağlanarak, indirime konu katma değer vergilerinin tespit edilmesi ve yükümlünün belgeleyemediği vergilere ait indirimlerin kabul edilmemesi gerekirken, dava konusu tarhiyatın kaldırılmasında yasaya uygunluk bulunmamaktadır.
Bu nedenlerle, temyiz isteminin kabulüne, … Vergi Mahkemesinin … günlü ve E: …, K. … sayılı ısrar kararının bozulmasına, yeniden verilecek kararda hüküm altına alınacağından yargılama giderleri yönünden hüküm tesisine gerek bulunmadığına, 8.1.1999 gününde oyçokluğu ile karar verildi.
X – K A R Ş I O Y
Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar bozulması istenen … Vergi Mahkemesinin … günlü ve E: …, K: … sayılı kararının dayandığı hukuksal nedenler ve gerekçe karşısında yerinde ve istemin kabulünü gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Bu nedenle, vergi dairesi müdürlüğünün temyiz isteminin reddi gerektiği görüşüyle karara katılmıyoruz.