Vergi Dava Daireleri Kurulu 1997/240 E. , 1998/452 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No: 1997/240
Karar No: 1998/452
Temyiz Eden: … Vergi Dairesi Başkanlığı
Karşı Taraf: …
İstemin Özeti: Yükümlünün … İli Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde, şehirlerarası yolcu taşımacılığı yapan … Otobüs İşletmesine bilet satışı için açmış olduğu terminallerin, her biri ayrı bir işyeri kabul edilerek temel gösterge tutarları, birden sonraki her bir işyeri için % 50 oranında artırılmak suretiyle davacı adına hayat standardı esasına göre 1992 takvim yılı için ikmalen kusur cezalı gelir vergisi salınmıştır.
Tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen … Vergi Mahkemesi, … günlü, E: …, K: … sayılı kararıyla; merkeze bağlı olarak çalışan bu irtibat bürolarının herbiri ayrı bir işyeri kabul edilmek suretiyle tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle cezalı tarhiyatı kaldırmıştır.
Vergi dairesi başkanlığının temyiz istemini inceleyen Danıştay Üçüncü Dairesi, 30.1.1997 günlü, E:1996/2346, K:1997/360 sayılı kararıyla; Vergi Usul Kanununun 156 ncı maddesinde işyerinin tanımlandığı, hayat standardı esasının uygulanmasında işyeri deyiminden, müşterilere mal teslimi veya hizmet ifası yapılan işyerlerinin anlaşılması gerektiği, davacının şehrin muhtelif yerlerinde merkeze ait bilet satışı ve müşterilerin otobüslerin kalkacağı otogara kadar taşınması hizmetlerini veren irtibat büroları bulunduğu, buralarda müşteriye
hizmet veren personel çalıştığı ve bu işyerlerine kira, personele de ücret ödemesi yapıldığı, büroların, daha iyi hizmet vermek ve daha çok gelir elde etmek amacıyla açıldığı, her irtibat bürosunda müşterilere hizmet verildiğine göre bu yerlerin her birinin ayrı işyeri olarak kabulü gerektiği, birden fazla irtibat bürosu bulunan davacının birinci işyeri için temel gösterge tutarının tamamına, birden sonraki her bir işyeri için % 50 ilave yapmak suretiyle salınan vergide yasaya aykırılık görülmediği gerekçesiyle mahkeme kararını bozmuştur.
Bozmaya uymayan … Vergi Mahkemesi, … günlü ve E: …, K: … sayılı kararıyla; davacının bir merkeze bağlı ve bulunduğu ortamda faaliyetini sürdürebilmesi için ticari açıdan gerekli olan irtibat bürolarının herbiri ayrı işyeri kabul edilmek suretiyle işlem tesisinde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle ilk kararında direnmiştir.
Direnme kararı vergi dairesi başkanlığı tarafından temyiz edilmiş, söz konusu terminallerin her birinin ayrı bir işyeri niteliği taşıdığı ileri sürülerek kararın bozulması istenmiştir.
Savunmanın Özeti: Temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.
Danıştay Tetkik Hakimi …’in Düşüncesi: Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmediğinden, temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’in Düşüncesi: Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49 uncu maddesinin 1 inci fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp vergi mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin reddi ile vergi mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca duruşma yapılmasına gerek görülmeyerek dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
… Otogar içi No: … adresinde otobüs terminali işletmeciliği yapan ve … Büyükşehir Belediyesi hudutları içinde on terminal açarak, … firmasına yolcu temini, bilet satışı yapan ve komisyon geliri elde eden davacının, açmış olduğu terminallerin her biri ayrı işyeri kabul edilerek, temel gösterge tutarları, birden sonraki herbir işyeri için % 50 oranında artırılmak suretiyle hayat standardı esasına göre 1992 takvim yılı için ikmalen salınan kusur cezalı gelir vergisinin kaldırılması yolundaki ısrar kararı temyiz edilmiştir.
Gelir Vergisi Kanununa 3689 sayılı Yasanın 7 nci maddesiyle eklenen Geçici 35 inci maddenin (1) işaretli fıkrasında; 1.1.1990-31.12.1999 tarihleri arasında, gerçek usulde gelir vergisine tabi ticari kazanç sahipleri ile serbest meslek erbabının, bu maddede belirtilen hayat standardı esasına tabi olmaları kabul edilmiştir.
Maddenin (2/b) işaretli fıkrasında ise ticari kazanç sahipleri ile serbest meslek erbabının zarar beyanı da dahil olmak üzere bu faaliyetleri ile ilgili olarak beyan edecekleri kazançların, temel gösterge tutarlarına, hayat standardı göstergelerine göre belirlenen ilavelerin yapılması suretiyle bulunacak tutardan düşük olduğu takdirde, bu maddeye göre belirlenen tutarın, vergi tarhına esas gelirin hesaplanmasında ilgili kazanç tutarı olarak dikkate alınması öngörülmüş, aynı fıkranın (c) bendinde ise aynı veya ayrı neviden birden fazla işyerinde ticari faaliyette bulunan yükümlülerin temel gösterge tutarlarına, birden sonraki her bir işyeri için temel gösterge tutarının yarısı oranında ilave yapılması kurala bağlanmıştır. Kanun koyucunun, aynı veya ayrı neviden birden fazla işyerinde ticari
faaliyette bulunulan işyerlerini bu kapsama almayı amaçladığı açıktır.
Yükümlünün işi belli bir firmaya yolcu teminidir. Faaliyetini, otogardaki merkeze bağlı olarak çalışan terminaller açarak sürdürdüğü tartışmasızdır. Büyükşehir sınırları içinde muhtelif semtlerde açılan terminallerin bağımsız bir işyeri niteliğinde olmadıkları, tersine tamamen otogardaki merkeze bağlı çalıştıkları, rekabet ortamının özelliklerine göre hizmetin müşteri kitlesine daha kolay ulaşılarak yürütülmesini sağlayan irtibat büroları niteliği taşıdığı anlaşılmaktadır.
Tarhiyatın kaldırılması yolundaki kararda bu nedenlerle hukuka aykırılık görülmediğinden temyiz isteminin reddine, 25.12.1998 gününde oyçokluğu ile karar verildi.
X – K A R Ş I O Y
Temyiz isteminin, Danıştay Üçüncü Dairesinin bozma kararında dayanılan maddi ve hukuki nedenlerle kabulü ve temyize konu direnme kararının bozulması gerektiği oyu ile karara karşıyız.