Vergi Dava Daireleri Kurulu 1997/176 E. , 1998/320 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No: 1997/176
Karar No: 1998/320
Temyiz Eden: …Vergi Dairesi Başkanlığı
Karşı Taraf: … Derneği
İstemin Özeti: Davacı dernek adına 1987, 1988, 1989, 1990 yıllarına ilişkin kurumlar vergisi, vergi cezası, fonlar ve gecikme faizlerinin tahsili amacıyla ödeme emirleri düzenlenmiş ve dava konusu yapılmıştır.
Davayı inceleyen … Vergi Mahkemesi, … günlü ve E:…, K:… sayılı kararıyla ödeme emirlerinin iptaline karar vermiştir.
Vergi idaresinin temyiz istemini inceleyen Danıştay Üçüncü Dairesi, 9.10.1996 günlü ve E:1996/215, K:1996/3589 sayılı kararıyla; 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1, 4 ve 5 inci maddeleri uyarınca, tüzel kişi olan derneğin kendisi vergi mükellefi olmasa dahi kendisine bağlı işletmeleri varsa bu iktisadi işletmelerin vergiye tabi olması gerektiği, davacı derneğin Uluslararası İzmir Fuarı süresince okul bahçesinde makbuz karşılığı ücret tahsil ederek otopark işletmeciliği yaptığı, bu işin derneğe bağlı iktisadi işletme olarak kabul edilmesi gerektiği, bu faaliyeti için kurumlar vergisi beyannamesini vermemesi nedeniyle takdir komisyonunca belirlenen matrah farkı üzerinden resen yapılan tarhiyatta kanuna aykırılık görülmediği gibi yapılan tarhiyatın da itirazsız kesinleştiği, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 58 inci maddesinde ödeme emrine itiraz nedenlerinin sayıldığı, kesinleşen ve vadesinde ödenmeyen kamu alacağının tahsili için düzenlenen ödeme emrine karşı açılan davada dernek tarafından kurumlar vergisinden muaf oldukları ileri sürülmekte ise de, otopark işletmesi nedeniyle kurumlar vergisi muafiyeti bulunmayan davacı derneğin bu iddiasının, ödeme emriyle istenebilecek borcun olmadığı iddiası kapsamında kabul edilemeyeceği gerekçesiyle aksi yönde verilen mahkeme kararını bozmuştur.
Bozmaya uymayan … Vergi Mahkemesi, … günlü ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacının, derneğin söz konusu vergiye tabi olmadığını, idarece salınan vergi ve cezaların yargı yerlerince kaldırıldığını, ödeme emri ile istenebilecek borcu olmadığını iddia ettiği anlaşıldığından, tarh ve tahakkuk safhasının incelenmesi gerektiği, Kurumlar Vergisi Kanununun 1 inci maddesi uyarınca derneklere ait iktisadi işletmelerin kurumlar vergisine tabi olduğu ve mükellefiyetleri için aranan şartların 4 üncü maddede belirtildiği, Türk Ticaret Kanununun 3 ve 11 inci maddelerinde ise ticari iş ve işletmelerin düzenlendiği, ana sözleşmenin incelenmesinden davacı derneğin, 21.1.1947 tarihli ve 3/5246 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile genel menfaatlere yarar dernekler içinde sayılan … Koruma Derneğinin Şubesi olduğu, amacının tüzük, yönetmelik ve yasalara uygun şekilde orta ve mesleki teknik öğretim okulları ile öğrencilerinin eğitim, öğretim ve yeteneklerini korumak olduğu, gelirlerinin ise üye aidatlarından, temsil, konser ve benzeri sosyal faaliyetler ile bağışlardan oluştuğunun anlaşıldığı, derneğin … Fuarı süresince doğan trafik yoğunluğundan kaynaklanan otopark sıkıntısını hafifletmek ve okula maddi yarar sağlamak amacıyla trafik müdürlüğüyle anlaşmak ve vilayetin olurunu da almak suretiyle dernek adına bastırılan makbuz karşılığında ücret tahsil ederek lise bahçesini otopark olarak hizmete açtığı, bu hizmetin fuar dönemi süresini kapsayıp devamlılık arz etmediği, gelirin dernek amaçlarına aykırı şekilde kullanıldığının iddia edilmediği, bahçenin, derneğe değil liseye ait olması karşısında, otopark işletmesinin iktisadi bir işletme ve buradan sağlanan gelirin kurumlar vergisine tabi tutulmasında yasal isabet bulunmadığı gerekçesiyle ilk kararında direnmiştir.
Direnme kararı, vergi idaresince temyiz edilmiş ve kesinleşen kamu alacağının tahsili amacıyla ödeme emri düzenlenmesinin yasaya aykırı olmadığı ileri sürülerek kararın bozulması istenmiştir.
Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi: Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 16.6.1994 günlü ve K:1994/2 sayılı kararıyla, kurumlar vergisine tabi olmayan derneklerin, iktisadi nitelikteki faaliyetlerinin iktisadi işletme sayılması ve elde ettiği gelirlerin kurumlar vergisine tabi olması gerektiğine karar verildiğinden temyiz isteminin kabul edilerek vergi mahkemesi direnme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’in Düşüncesi: Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49 uncu maddesinin 1 inci fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp vergi mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin reddi ile vergi mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca, dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
… Koruma Derneğince lise bahçesinin … Uluslararası Fuarı süresince, dernek kaşesi basılı makbuzla alınan ücret karşılığı verilen otopark hizmetinin iktisadi işletme sayılarak, takdir komisyonu kararıyla tespit edilen matrah üzerinden salınan vergi ile bağlı alacakların tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emirlerini iptal eden vergi mahkemesi ısrar kararı vergi idaresince temyiz edilmiştir.
3.4.1995 günlü ve 22247 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 16.6.1994 günlü ve E:19992/2, K:1994/2 sayılı Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu kararıyla; kamuya yararlı dernek statüsünde bulunan ve ücret karşılığında verilen hizmetler nedeniyle üçüncü kişilerden öz kaynakları dışında gelir sağlayan derneklerin devamlı olan bu faaliyetlerinin iktisadi işletme sayılması ve elde ettikleri gelirlerin kurumlar vergisine tabi tutulması gerektiği sonucuna varılmıştır.
2575 sayılı Danıştay Kanununun 40 ıncı maddesine göre içtihadı birleştirme kararlarına uyulması zorunlu bulunduğundan davacı derneğin, dernek kaşesi basılı makbuzla tahsil edilen ücret karşılığı işlettiği otoparkın, iktisadi işletme sayılması ve elde ettiği kazancın kurumlar vergisi kapsamında bulunduğunun kabulü suretiyle ödeme emrine karşı açılan davanın reddi gerekirken, bu husus gözardı edilerek verilen ısrar kararında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Bu nedenle, vergi dairesi müdürlüğünün temyiz isteminin kabulü ile … Vergi Mahkemesinin, … günlü ve E:…, K:… sayılı direnme kararının bozulmasına, yeniden verilecek kararda karşılanacağından yargılama giderleri yönünden hüküm kurulmasına gerek bulunmadığına, 6.11.1998 gününde oybirliği ile karar verildi.