Vergi Dava Daireleri Kurulu 1996/104 E. , 1997/179 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No: 1996/104
Karar No: 1997/179
Temyiz Eden: … Malmüdürlüğü
Karşı Taraf: …
İstemin Özeti: Mevsimlik kahvehane işleten davacı adına 1992 yılında beyan ettiği kazancın hayat standardı esasına göre hesaplanan kazançtan düşük bulunması nedeniyle takdir komisyonu kararına dayanılarak resen kaçakçılık cezalı gelir vergisi salınmıştır.
Tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen … Vergi Mahkemesi; davacının kahvecilik faaliyeti 20.4.1992-16.11.1992 tarihleri arasında olduğundan ve bu dönemler dışında faaliyette bulunduğu tesbit edilemediğinden, davalı idarece faaliyetin sürekliliği ileri sürülerek, hayat standardı esasına göre 12 aylık faaliyet dönemi gözönüne alınarak resen yapılan cezalı tarhiyatta hukuka uygunluk görülmediği gerekçesiyle davayı kabul etmiştir.
Vergi dairesi müdürlüğünün temyiz istemini inceleyen Danıştay Üçüncü Dairesi K:1995/1742 sayılı Kararıyla; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 161 inci maddesinde; vergiye tabi olmayı gerektiren muamelelerin tamamen durdurulması ve sona ermesinin işi bırakmayı ifade ettiği, işin herhangi bir sebep yüzünden geçici bir süre için durdurulmasının ise, işi bırakma sayılmayacağının kabul edildiği, olayda, davacının daha önce vergi dairesinin aynı işten dolayı mükellefi olduğu, yaptığı işin mevsimlik olması dolayısıyla her yıl aynı şekilde işe başlayarak yılın belli ayında işine ara verdiği anlaşıldığından, takdir komisyonunca hayat standardı gösterge tutarı tam olarak dikkate alınmak suretiyle takdir edilen matrah üzerinden yapılan tarhiyatta hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, temyiz istemini kabul ederek, kararı bozmuştur.
Bozma kararına uymayan … Vergi Mahkemesi K: … sayılı kararıyla, ilk kararında direnmiştir.
Direnme kararını temyiz eden vergi dairesi müdürlüğü bozma kararına uymayan Mahkeme kararının hukuka uygun olmadığını ileri sürerek bozulmasını istemektedir.
Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi …’in Düşüncesi: Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar vergi mahkemesi kararının bozulmasını sağlayacak durumda bulunmadığından, temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’in Düşüncesi: Her yıl belirli sürelerde yaptığı kahvecilik işi nedeniyle 1992 yılı için, hayat standardı temel gösterge tutarının kıst döneme isabet eden miktarı kadar ticari kazanç beyan eden yükümlü adına temel göstergenin tüm yıl çalışılmış gibi uygulanması suretiyle resen takdir yoluyla salınan gelir vergisi ve kaçakçılık cezasını kaldıran kararının, Danıştay Üçüncü Dairesince bozulması üzerine ilk kararında ısrar eden vergi mahkemesi kararının bozma kararında yazılı düşüncemde açıklanan nedenlerle bozulması gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca, dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Davacı, …, … Yaylasında mevsimlik kahvehane işletmektedir. 1992 takvim yılı için düzenlediği 20.4.1992-16.11.1992 tarihleri arasında fiilen yürüttüğü bu faaliyetine ilişkin beyannamesini 19.3.1993 gününde posta ile göndermiş ve idarece 22.3.1993 gününde beyanı gözönüne alınarak gerekli tahakkuk yapılmıştır. Tahakkuk matrahının, hayat standardı esası yönünden belirlenen yıllık tutardan az olduğunu saptayan vergi dairesi müdürlüğü, 15.7.1993 günlü ve … sayılı sevk fişi ile davacının 1992 yılına ilişkin vergi matrahının takdirini, Vergi Usul Kanununun 30 uncu maddesi uyarınca takdir komisyonundan istemiştir.
Takdir komisyonunca, sezonluk faaliyetin her yılın aynı ayında başlatılıp bitirilmesinin, işe başlama ve bırakma olarak nitelenemeyeceğinden bahisle ve Maliye Bakanlığının bu doğrultudaki yazılı görüşüne göre vergilendirmenin kıst dönem esasına göre yapılamayacağı sonucuna ulaşılarak matrah takdir edilmiş ve beyana göre saptanan fark üzerinden davacı adına kaçakçılık cezalı gelir vergisi salınmış, dava konusu yapılan bu tarhiyat, temyiz olunan ısrar kararı ile kaldırılmıştır.
Faaliyetin özelliği gereği davacının … Yaylasındaki faaliyetini yılın tüm aylarında yürütmesi söz konusu olmadığı gibi idarece de bu yolda yapılmış bir tespit bulunmamaktadır.
Bu gerçeği gözönüne alan, ilgili dönem defter ve belgelerini, idarece düzenlenen yoklama fişini ve tutanağını inceledikten sonra tüm kazancın beyan edildiğini saptayan vergi mahkemesince, davacı adına takdir komisyonu kararına dayanılarak resen uygulanan tarhiyatın kaldırılması yolunda verilen ısrar kararında hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu nedenle temyiz isteminin reddine, 4.4.1997 gününde oyçokluğu ile karar verildi.
X – K A R Ş I O Y
Hayat standardı esasına ilişkin düzenlemelere göre faaliyette bulunan sürelerin gözönünde tutulması ancak yıl içinde işe başlayan veya yıl içinde işi bırakan mükellefler için mümkün kılınmıştır.
Kahvecilik faaliyeti dolayısıyla gerçek usulde gelir vergisi mükellefi olan davacı, yılın belirli ayında faaliyete başlayıp belirli ayında ara vermek suretiyle faaliyetini mevsimlik olarak yürütmektedir.
Vergi Usul Kanununun 161.maddesinde işi bırakmanın tanımı yapılmış olup, maddede herhangi bir sebep yüzünden işin geçici bir süre bırakılmısı işi bırakma olarak sayılmamıştır. Madde hükmüne göre ticari, sınai ve mesleki faaliyetler dolayısıyla yapılan her türlü muamelenin fiilen sona erdirilmesi işi bırakmayı ifade etmektedir. Bu nedenlerle hayat standardı gösterge tutarı tam olarak dikkate alınmak suretiyle takdir edilen matrah üzerinden re’sen, yapılan tarhiyatta yasal düzenlemelere aykırı bir cihet bulunmadığından tarhiyatın kaldırılması yolunda verilen ısrar kararının bozulması gerektiği görüşüyle karara katılmıyoruz.