Vergi Dava Daireleri Kurulu 1995/273 E. , 1996/404 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No: 1995/273
Karar No: 1996/404
Temyiz Eden: … Vergi Dairesi Müdürlüğü
Karşı Taraf: … Limited Şirketi
İstemin Özeti: Yükümlü kurumun hazır beton üretme tesisi yapımı için almış olduğu yatırım teşvik ve yatırım indirimi belgesinin, Devlet Planlama Teşkilatınca yatırımın başka firmalara devri nedeniyle iptali üzerine, 1988 yılında uyguladığı yatırım indirimi dolayısıyla vergilenmeyen kazanç tutarı üzerinden 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun Ek 5/a-2 maddesi uyarınca davacı adına ikmalen kurumlar vergisi salınmış, kaçakçılık cezası kesilmiştir.
Tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen … Vergi Mahkemesi, … günlü ve K: … sayılı kararıyla; Gelir Vergisi Kanununun söz konusu hükmünün, yatırımların yarım bırakılmasını önlemek amacını taşıdığı, davacı kurumun yatırımın üçte birine yakın bölümünü gerçekleştirdiği ancak, parasal sıkıntı nedeniyle yatırımı tamamlayamayacağı anlaşıldığından Devlet Planlama Teşkilatı tarafından başka firmalara devir işleminin yapıldığı, bu devirle yatırımın tamamlanması amaçlandığından anılan yasal düzenlemeye göre işlem yapılamayacağı, yükümlü kurumun, gerçekleştirdiği yatırıma isabet eden yatırım indiriminden yararlanmasında kanuna aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle tarhiyatı kaldırmıştır.
Karara karşı vergi dairesi müdürlüğü tarafından yapılan temyiz istemini inceleyen Danıştay Dördüncü Dairesi 20.12.1994 günlü ve K:1994/6127 sayılı kararıyla; davacının, hazır beton üretimi yapmak amacıyla 8.1.1987 günlü yatırım teşvik ve indirimi belgesi aldığı, yatırımın komple tesis niteliği taşıdığı, makina parkını oluşturmak suretiyle yatırımın bir kısmını tamamlayan Kurumun, buna ilişkin indirimden yararlandığı, arazi tahsis edilememesi ve maddi sıkıntıya düşülmesi nedeniyle Devlet Planlama Teşkilatına başvurarak yatırımın bir başka şirkete devrini istediği, adı geçen Kuruluşun ise yatırımı inşaat taahhüt işiyle uğraşan iki şirkete devrederek, yükümlüye verdiği teşvik belgesini iptal ettiği, komple tesis niteliğindeki yatırımın devri nedeniyle ve yatırım indiriminden dolayı zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergilerin tahakkuk ettirilerek istenmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı, 193 sayılı Yasanın Ek 5 inci maddesinin (c) bendi hükmü karşısında vergi ziyaının ancak, yatırım konusu aktif değerlerin yatırımla güdülen amaç dışında parça parça satılması halinde ortaya çıkabileceği, yatırım tamamlanmadan yatırıma konu aktif değerlerin topluca devri halinde ceza uygulanmaması gerektiğine değinerek tarhiyatı kaldıran vergi mahkemesi kararını vergi aslı yönünden bozmuştur.
Bozma kararına uymayan … Vergi Mahkemesi, … günlü ve K: … sayılı kararıyla; teşvik belgesi kapsamındaki yatırımın üçte birinin davacı tarafından gerçekleştirildiği, devir işleminin, yine teşvik belgesine sahip bir başka şirkete yapıldığı, işin müeyyidesiz olarak devredildiği ve yatırımın bu şirket tarafından tamamlandığı, salt yatırım indirimi belgesinin iptal edilmesi nedeniyle tarhiyat yapılmasının yasa yapıcının amacına ve hakkaniyete uygun düşmediği gerekçesiyle ilk kararında direnmiştir.
Direnme kararı, vergi dairesi müdürlüğü tarafından temyiz edilmiştir.
Savunmanın Özeti: Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
Danıştay Tetkik Hakimi …’nun Düşüncesi: Vergi mahkemesi ısrar kararının Danıştay Dördüncü Dairesinin K:1994/6127 sayılı kararı doğrultusunda bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’nın Düşüncesi: Olayda, hazır beton üretme tesisi yapımı için almış olduğu, Yatırım Teşvik ve İndirim Belgesinin, yatırımın başka firmalara devredilmesi nedeniyle iptali üzerine, yatırım indirimi dolayısıyla 1988 yılında vergilendirilmeyen tutar üzerinden davacı kurum adına yapılan cezalı tarhiyatın kaldırılması yolundaki kararda, Danıştay bozma kararına uyulmayarak, ısrar edilmesine ilişkin Vergi Mahkemesi kararının bozulması istenilmektedir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na 202 sayılı Kanunla eklenen ve Yatırım İndirimine Mevzu Aktif Değerlerin Satış ve Devri başlıklı ek 5.maddenin a bendinin ikinci fıkrasında; komple tesislerde yatırım tamamlanmadan, diğerlerinde istimal ve istihsale başlanmadan yatırıma mevzu aktif değerlerin topluca satış ve devri halinde, yatırım indirimi dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmemiş olan vergilerin, tahakkuk ettirilerek tahsil olunacağı hükme bağlanmıştır.
Görülmekte olan uyuşmazlıkta da, yatırımın komple tesis niteliğinde olduğu ve tamamlanmadan devredildiği hususları çekişmesiz bulunduğundan, zamanında tahakkuk ettirilmemiş olan vergilerin tahakkuk ettirilerek davacı kurumdan istenmesinde, yukarıda sözü edilen madde hükmünün açıklığı karşısında, isabetsizlik görülmemiştir.
Açıklanan nedenle Vergi Mahkemesince verilen ısrar kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca, duruşma yapılmasına gerek görülmeyerek dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Komple yatırım niteliğindeki hazır beton üretme tesisi yatırımı müeyyidesiz devredilen ve yatırım teşvik ve indirimi belgesi iptal edilen kurum adına evvelce yararlandırıldığı yatırım indirimleri nedeniyle vergilendirilmeyen kazanç tutarı üzerinden salınan kurumlar vergisi ve kesilen kaçakçılık cezasını kaldıran vergi mahkemesi kararının Danıştay Dördüncü Dairesince sadece vergi aslı yönünden bozulması üzerine bozma hükmüne uyulmaksızın verdiği direnme kararı temyiz edilmiştir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun Ek 5 inci maddesinin (a) bendinin ikinci paragrafında, komple tesislerde yatırım tamamlanmadan, diğerlerinde kullanıma ve üretime başlanmadan yatırıma konu aktif değerlerin topluca satış veya devri halinde, yatırım indirimi dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmemiş olan vergilerin tahakkuk ettirilerek tahsil olunması kabul edilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, davacı kurumun hazır beton üretimi yapmak amacıyla aldığı yatırım teşvik ve indirimi belgesinde söz konusu yatırımın, “Komple Yeni Yatırım” olarak tanımlandığı, bu yatırımın zorunlu nedenler karşısında müeyyide uygulanmaksızın başka firmalara devrinin, Devlet Planlama Teşkilatınca uygun bulunduğu, yatırım indiriminden, devir tarihine kadar davacı kurum tarafından yapılan yatırım dolayısıyla yararlanıldığı anlaşılmaktadır.
Komple yatırım tamamlanmadan, yatırıma konu aktif değerlerin topluca devredildiği saptandığından, davacı kurum tarafından uygulanan yatırım indirimi dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergilerin istenmesinde yukarıda belirtilen kurala aykırılık bulunmamaktadır.
Bu nedenlerle, temyiz isteminin kabulüyle … Vergi Mahkemesinin … günlü ve E: …, K: … sayılı ısrar kararının bozulmasına, yeniden verilecek kararda karşılanacağından yargılama giderleri yönünden hüküm kurulmasına gerek bulunmadığına, 6.12.1996 gününde oybirliğiyle karar verildi.