Vergi Dava Daireleri Kurulu 1993/106 E. , 1994/132 K.
Daire : VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Karar Yılı : 1994
Karar No : 132
Esas Yılı : 1993
Esas No : 106
Karar Tarihi : 25/02/994
TÜRKİYE TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİ MERKEZ BİRLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN TURFANDA SEBZE YETİŞTİREN ORTAKLARI İÇİN YAPTIĞI VE GEREÇ NİTELİĞİNDEKİ İTHALATIN İNDİRİMLİ OLARAK GÜMRÜK VERGİSİNE TABİ OLDUĞU HK.
Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği Genel Müdürlüğü tarafından gümrük giriş beyannamesi ile turfanda sebze yetiştiren ortakları için “alçak dansite polietilen” ithal edilmiş ve tahakkuk eden vergiler ödenmiştir. Vergilerin hesaplanma şekli konusunda … Giriş Gümrük Müdürlüğüne yaptığı başvuruya yanıt alamayan yükümlü Gümrükler Genel Müdürlüğüne başvurarak, 1581 sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri Kanununun 19 uncu maddesinin son fıkrasında öngörülen yüzde 50 Gümrük Vergisi indiriminin ibaşlangıçta uygulanması bu vergi esas alınarak hesaplanan İstihsal Vergisi, Belediye Payı ve Rıhtım Resminin indirimden artakalan miktara göre belirlenmesi gerekirken, indirimsiz Gümrük Vergisi miktarına göre belirlenerek fazla vergi tahsil edildiğini ileri sürmüş ve bu miktarın geri verilmesini istemiştir. Bu başvurusu reddedilen yükümlü istemin reddi yolundaki işlemin iptali ve haksız alınan miktarın geri verilmesi istemiyle vergi mahkemesinde dava açmıştır.
Davayı inceleyen Vergi Mahkemesi Kararıyla; 1581 sayılı Yasanın 19 uncu maddesinin (B) fıkrasının (a) bendinde, bu Yasaya göre kurulacak ve kurulmuş sayılan kooperatifler ile bölge ve merkez birliklerinin Kurumlar, Gider, Gayrimenkul Kıymet Artışı, İntikal ve diğer vergilerden
bağışık olduğu kurala bağlandığından Birlik tarafından ithal edilen maddenin vergiye tabi olmadığı, aynı maddenin son fıkrasında kooperatiflerin, bölge ve merkez birliklerinin, ortaklarına verilmek üzere ithal ettikleri üretim araç ve gereçlerine yüzde 50 gümrük indirimi
uygulanması kurala bağlanmışsa da bunun bağlışıklık hükmünün bir istisnası niteliğini taşıdığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline, verginin geri verilmesine karar vermiştir.
Maliye Bakanlığı tarafından yapılan temyiz başvurusunu inceleyen Danıştay Yedinci Dairesi 1991/3237 sayılı Kararıyla; 1581 sayılı Yasanın 19 uncu maddesinin son fıkrasında yüzde 50 gümrük indirimi öngörül mesinden, aynı maddenin (B) fıkrasının (a) bendinde bağışık olunduğu
belirtilen “diğer vergiler”in bentte sayılanlar dışındaki yurt içinde alınan diğer vergileri kapsadığının anlaşıldığı, çünkü, bir vergiden hem bağışık olunması hem de bu verginin indirimli ödenmesinin düşünüle meyeceği, kaldı ki, yükümlünün gümrük vergi ve resimlerinden bağışık
tutulmasını değil, verginin hesaplanma şeklinin değiştirilmesi ve fazla ödendiği ileri sürülen …- liranın geri verilmesini istediği gerekçesiyle gümrük vergi ve resimlerinden bağışık olmayan yükümlünün, vergi ve resimlerin hesaplanış biçimine yaptığı itiraz incelenerek sonucuna göre karar verilmek üzere vergi mahkemesi kararını bozmuştur.
Bozma kararına uymayan Vergi Mahkemesi 1581 sayılı Yasanın 19 uncumaddesinin incelenmesinden, Tarım Kredi Kooperatiflerinin ortaklarına verilmek üzere ithal etmiş oldukları üretim araç ve gereçlerinin yüzde 50 gümrük indirimine tabi olduğu, bunun dışındaki ithalatlarının ise her türlü vergi ve resimden bağışık olduğunun anlaşıldığı, olayda ithal edilen madde üretim araç ve gereci niteliğinde olmadığından vergiye tabi tutulamayacağı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali yolundaki ilk kararında direnmiştir.
1581 sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri Kanununun 19 uncu maddesinin (B) fıkrasında, bu Yasaya göre kurulacak ve kurulmuş sayılan kooperatifler ile bölge ve merkez birliklerinin Kurumlar, Gider, Gayrimenkul Kıymet Artışı, İntikal ve diğer vergilerden muaf olduğu belirtilmiş, maddenin son fıkrasında ise kooperatiflerin bölge ve merkez birliklerinin ortaklarına verilecek üretim araç ve gereçlerine yüzde 50 gümrük indirimi uygulanması öngörülmüştür.
Bu düzenlemeden, 1581 sayılı Yasanın 19 uncu maddesinin (B) fıkrasındaki muafiyetin bu Yasaya göre kurulacak ve kurulmuş sayılan kooperatifler ile bölge ve merkez birliklerinin tüzel kişiliklerine ilişkin olduğu, dolayısıyla bu kuruluşların kendileri için yapmadıkları ithalatın vergiye tabi olduğu anlaşılmaktadır. Maddenin son fıkrasında ise farklı bir kurala yer verilmiş ve kooperatiflerin, bölge ve merkez birliklerinin ortaklarına vermek üzere ithal edecekleri üretim araç ve gereçlerine yüzde 50 gümrük indirimi uygulanması kabul edilmiştir.
Merkez birliği tarafından ortakları için ithal edilen “alçak dansite polietilen” adlı madde turfanda sebze üretiminde kullanılan gereç niteliğinde olduğundan 1581 sayılı Yasanın 19 uncu maddesinin son fıkrasına göre yüzde 50 gümrük indirimi kapsamındadır. Esasen bu konuda taraflar arasında çekişme de yoktur.
Nitekim, yükümlü tarafından da vergiden muaf olunduğu iddiasıyla değil 1581 sayılı Yasanın 19 uncu maddesinin son fıkrasında öngörülen yüzde 50 Gümrük Vergisi indiriminin hatalı olarak uygulanması sonucu İstihsal Vergisi, Belediye Payı ve Rıhtım Resminin fazla hesaplandığı iddiasıyla dava açılmıştır.
Vergi Mahkemesinin, Maliye Bakanlığı işlemini, davacı Birliğin gümrük vergisinden muaf olduğu gerekçesiyle iptal etmesinde yasaya uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, Maliye Bakanlığı temyiz isteminin kabulü ile … Vergi Mahkemesinin … günlü, … sayılı Direnme kararının bozulmasına karar verildi.