Vergi Dava Daireleri Kurulu 1992/300 E. , 1993/39 K.
Daire : VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Karar Yılı : 1993
Karar No : 39
Esas Yılı : 1992
Esas No : 300
Karar Tarihi : 12/03/993
YATIRIMLARI VE DÖVİZ KAZANDIRICI ETKİNLİKLERİ ÖZENDİRİCİ DÜZENLEMELERDE YAZILI MUAFİYET VE İSTİSNALARIN, TEŞVİK BELGESİNDE ÖNGÖRÜLEN SINIRLARI AŞAN KISIMLARA UYGULANAMAYACAĞI HK.
15.11.1988 tarihinde başlayıp, 30.12.1989’da bitirilmesi öngörülen iki yıldızlı otel yatırım için teşvik belgesi alan ve teşvik belgesinde, … lira sermayeli bir anonim şirket kurulması koşulu getirilen, daha sonra yatırım süresi birkaç kez uzatılan Kurumdan; gerek kuruluş sözleşmesi, gerekse sermayesini yükseltmesi nedeniyle Damga Vergisi tahsil edilmiştir.
Düzeltme ve şikayet yoluyla söz konusu … lira Damga Vergisinin iadesini isteyen Kurumun isteği yanıtsız bırakılmış, yasadan dolayı kurulmuş sayılan olumsuz işleme karşı Danıştay’da dava açılmıştır.
Anonim şirket kuruluşunu, belgede öngörülen … lira yerine … lira sermaye ile yapmış, yatırım süresi bitmeden sermayesini … liraya yükseltmiş, bu vize üzerine yatırım süresi 30.6.1990 tarihine değin uzatılmış ve uzatım süresi içinde kalan 30.4.1990 tarihinde … lira olan sermayesini artırması da öngörülmüştür.
İhtilaflı olan Damga Vergisi, kuruluş ve birinci sermaye artırımı ile ilgilidir. Maliye ve Gümrük Bakanlığı, sermaye artışının, belgede zorunlu şart olmadığını ve kuruluşun ise sadece … liralık kısmının belge kapsamında kaldığını ileri sürmektedir.
Davayı inceleyen Danıştay Dokuzuncu Dairesi 1992/1978 sayılı kararında; teşvik belgesine sahip Kuruma, vergi, resim, harç istisnasına ilişkin teşvikin tanındığı, şirketin ihracat taahhüdünün bulunduğu, bu dudurumda belgedeki zorunlu şart nedeniyle yapılan kuruluş ve sermaye artırımı işleminden Damga Vergisi alınmakla vergilendirme hatası yapıldığı gerekçesiyle işlemin iptaline karar vermiştir.
Karar, Bakanlık tarafından aynı iddialarla temyiz edilmektedir.
3505 sayılı Kanunun Geçici 2.maddesinin (c) fıkrasında; ihracat veya döviz kazandırma taahhüdünde bulunulan ve yatırım teşvik belgesine bağlanmış yatırımlar için alınan krediler ile bu belge kapsamındaki şirket kuruluşu ve sermaye artırımı işlemleri ve bu işlemlerle ilgili ola
rak düzenlenen kağıtların, 31.12.1993 tarihine değin 488 sayılı Kanuna göre Damga Vergisinden ve 492 sayılı Kanuna göre harçlardan ayrık tutulması, taahhüt edilen ihracatın gerçekleştirilmemesi veya teşvik belgesindeki şartların yerine getirilmemesi halinde, alınmayan damga vergisi ve harçların, Vergi Usul Kanununu Hükümlerine göre ceza ve gecikme faizi ile birlikte tahsili öngörülmüştür.
Bu düzenlemeye ilişkin uygulamayı yönlendirmek amacıyla aynı maddenin son fıkrasına dayanılarak yayımlanan “İhracat ve Yatırımlarda Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Hakkında (1) Seri Sayılı Tebliğ” in,Yatırımlarla İlgili İstisnanın Kapsamı başlığını taşıyan (II/C) işaretli bölümünde, ihracat ve döviz kazandırma taahhüdünde bulunulan yatırım teşvik belgesi kapsamındaki sermaye artırım işlemlerinin damga vergisinden müstesna tutulduğu, istisnanın, söz konusu taahhütleri kapsayan belge ibraz edilmek koşuluyla 1.1.1989 tarihinde itibaren vuku-
bulan işlemlerin tümüne resen uygulanması öngörüldükten sonra istisnanın teşvik belgesinde belirtilen değerler dikkate alınarak uygulanması kabul edilmiştir.
Kanun ve Tebliğin “…teşvik belgesi kapsamındaki şirket kuruluşu ve sermaye artırımı…” ifadesinden; yatırımın teşviki için şirket kuruluşu ve sermaye artırımının, teşvik belgesinin zorunlu şartı olması halinin amaçlandığı, ancak bu koşulla söz konusu işlemin vergi, resim,
harç istisnasından yararlandırılabileceği anlaşılmaktadır.
İki yıldızlı turistik otel yatırımı nedeniyle … TL.sermayeli bir anonim şirket kurulması koşuluyla verilen teşvik belgesinin incelenmesinden; vergi, resim ve harç istisnasının, yararlanılacak teşvik tedbirlerinden biri kabul edildiği, şirketin, belgede öngörülen süre içinde … TL. yerine … TL. sermaye ile kurulduğu ve belgede zorunlu koşul olmaksızın, sermayenin … TL’ya yükseltildiği saptanmıştır. Bu durumda, vergi, resim ve harç istisnasının teşvik belgesindeki zorunluluk dışında kalan ve zorunluluk kapsamı aşılarak yapılan işlemlere de uygulanmasına olanak bulunmamaktadır.
Bu nedenlerle işlemin tümüyle iptali yolundaki Danıştay Dokuzuncu Dairesi Kararının bozulmasına karar verildi.