Vergi Dava Daireleri Kurulu 1992/172 E. , 1993/19 K.
Daire : VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Karar Yılı : 1993
Karar No : 19
Esas Yılı : 1992
Esas No : 172
Karar Tarihi : 29/01/993
YATIRIM TEŞVİK BELGESİNDE İHRACAT TAAHHÜDÜNDE BULUNULMAYAN VE YATIRIMIN YARARLANACAĞI TEŞVİK TEDBİRLERİ ARASINDA VERGİ, RESİM VE HARÇ İSTİSNASINA YER VERİLMEYEN KURUMUN, SERMAYE ARTIRIMINA İLİŞKİN İŞLEMİNİN, VERGİ, RESİM VE HARÇ İSTİSNASINDAN YARARLANAMAYACAĞI HK.
Yatırım teşvik belgesine dayanarak 1988 yılında sermaye artırımında bulunan yükümlü şirket adına kusur cezalı Damga Vergisi tarh edilmiştir.
Yükümlü tarafından bu tarhiyata karşı açılan davada … Vergi Mahkemesi … sayılı Kararıyla; 261 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak yürürlüğe konulan 88/12811 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına Ek Kararın 28.maddesiyle, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı tarafından yayımlanan Yatırımların Teşviki ve Yönlendirilmesiyle ilgili 88/3 sayılı tebliğin 33.maddesinde, vergi, resim ve harç istisnasından yararlanmak için, gemi inşa ve gemi inşa tesisleri ile sağlık ve eğitim yatırımları dışındaki yatırmalarda, asgari miktarda ihracat taahhüdünde bulunulmasının arandığı, yükümlü şirketin yatırım alanı itibariyle vergi, resim ve harç istisnasından yararlanabilmesi için ihracat taahhüdünde bulunması ve teşvik belgesinde istisnadan faydalanacağının açıkca belirtilmiş olması gerektiği, yükümlü şirkete imalat-gıda-içki-süt ve süt mamulleri ile ilgili komple yatırım dolayısıyla verilen yatırım teşvik ve yatırım indirim belgesinde ihracat taahhüdü bölümünün boş bırakıldığı ve yatırımın yararlanacağı teşvik tedbirleri arasında vergi, resim ve harç istisnasının sayılmadığı anlaşıldığından, sermaye artırımı ile doğan Damga Vergisinin kusur cezalı olarak istenmesinde yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davayı reddetmiştir.
Bu kararın yükümlü kurum tarafından temyiz edilmesi üzerien Danıştay Dokuzuncu Dairesi 1991/1123 Kararıyla; 261 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak yürürlüğe konulan 88/12811 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına Ek Kararın 28.maddesi ile Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığınca yayımlanan 88/3 sayılı Tebliğin 33.maddesinde konu ile ilgili düzenlemeler yapıldığı, yükümlü şirketin … sayılı Karara istinaden aldığı yatırım teşvik belgesinde, hangi teşviklerden yararlanacağının sözkonusu belgenin 1.sayfasındaki genel hükümler ve 2.sayfasının III.bölümünde belirtildiği, yükümlünün 1988 yılı içinde yaptığı sermaye artırımına ilişkin işlemin sözkonusu teşvik belgesinin 1.sayfasındaki genel açıklama karşısında vergiye tabi tutulamayacağı, Vergi Mahkemesince teşviklerden yararlanmanın ihracat taahhüdüne bağlı kabul edilmesinin yerinde görülmediği, gerekçesiyle Vergi Mahkemesi kararını bozmuştur.Bozma kararına uymayan … Vergi Mahkemesi … sayılı kararında, ilk kararındaki gerekçeye yer verdikten sonra, sözkonusu belgenin 1.sayfasında, yatırım ile ilgili vergi, resim, harç istisnası gibi teşvik tedbirlerinin belgede öngörülen değerler ve şartlar esas olmak üzere herhangi bir uygulama belgesi aranmaksızın ilgili kuruluşlarca yerine getirileceği belirtildiğinden ve teşvik belgesinin 2. sayfasınınIII.bölümünde yatırımın yararlanacağı teşvik tedbirleri arasında vergi, resim, harç istisnasına yer verilmediğinden, sermaye artırımı nedeniyle kusur cezalı Damga Vergisi salınmasında yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle ilk kararda ısrar etmiştir.
Israr kararı yükümlü kurum tarafından temyiz edilmiştir.
Yatırımların ve döviz kazandırıcı hizmetlerin özendirilmesi amacıyla 261 sayılı Kanunun 34 sayılı Kanun Hükmünde Karaname ile değişik 1.maddesinin (a) fıkrasında tanınan yetki uyarınca yürürlüğe konulan Bakanlar Kurulu Kararları ve bu Kararlara dayanılarak Devlet Planlama Teşki
latı Müsteşarlığınca yayımlanan Tebliğler, yapılan düzenlemelere göre teşvik belgesi alan yatırımcı kuruluş ve kişilerin hangi işlemlerinin, vergi, resim ve harç istisnası kapsamında sayılacağını genel olarak düzenlemektedir.
Herhangi bir yatırımın teşvik belgesine bağlanabilmesi için yapılacak yatırımın program kararnamelerinde belirtilen değerlere uygun olması, teşvik edilmeyen üretim ve yatırım konuları içinde yer almaması ve Devlet Planlama Teşkilatı tarafından teşvik belgesine bağlanmasının uygun görülmesi gerekmektedir.
Teşvik belgesi; yatırımın karateristik değerlerini ihtiva eden, bu değer ve tespit edilen şartlara uygun olarak gerçekleştirilmesi halinde üzerinde yazılı bulunan teşviklerden yararlanılabilen, Kalkınma Planına uygun ve ülke ekonomisi için genel anlamda yararlı olduğu Devlet Planlama Teşkilatınca kabul edilen yatırımlar için yatırımcılara verilen bir belgedir.
Bu nedenlerle, yatırımcıların ilgili yıl Programının Uygulanması Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Kararların ekinde yer alan Yatırımların ve Döviz Kazandırıcı Hizmetlerin Teşviki ve Yönlendirilmesine Ait Esaslara ve Devlet Planlama Teşkilatınca Yayımlanan Tebliğlerde açıklanan teşvik tedbirlerinin hangilerinden ne ölçüde yararlandırılabileceklerinin kendilerine verilen teşvik belgesindeki açıklamalar da gözönüde bulundurularak belirlenmesi gerekmektedir.
261 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak 5.4.1988 gün ve 19776 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulan 1988/12811 sayılı 1988 yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Kararın Eki “Yatırımların ve Döviz Kazandırıcı Hizmetlerin Teşviki ve Yönlendirilmesine Ait Esaslar” hakkındaki Kararın 3.madde-
sinde; Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı tarafından teşvik belgesine bağlanacak yatırımların, uygun görüldüğü takdirde Gümrük Muafiyeti, Yatırım İndirimi, Kaynak Kullanımı Destekleme Primi, Bina İnşaat Harcı İstisnası, Vergi, Resim ve Harç İstisnası ve Finansman Fonu gibi teşvik araçlarının gerekli görülenlerinden yararlandırılabileceği, aynı Kararın 28.maddesinin 1.fıkrasında, teşvik belgesine bağlı ve Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı tarafından belirlenecek asgari miktarda ihracat taahhüdünde bulunan yatırımcıların; yatırım ve işletme dönemlerinde açılan orta ve uzun vadeli krediler ile işletme kredilerinin vadelerinde tasfiye edilinceye kadar alınma ve ödenme safhasında Vergi, Resim ve Harç istisnasından yararlandırılacağı, 2.fıkrasında, gemi inşa ve gemi inşa tesisleri ile eğitim ve sağlık yatırımlarında ihracata dönük olma şartının aranmayacağı, 3.fıkrasında da, sözkonusu yatırımlarla ilgili şirket kuruluşu ve sermaye tezyidi işlemleri ile gayrımenkullerin ve/veya irtifak haklarının yatırıma ayni sermaye olarak konulması halinde bunların şirket adına tapuya tescil işlemlerinin ve intifa haklarının tapu siciline şerh verilmesi ile ilgili işlemlerin de bu istisna kapsamında olduğu açıklanmıştır.
Diğer taraftan, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı tarafından aynı Resmi Gazetede yayımlanan 88/3 sayılı Tebliğin 33.maddesinde de bu açıklama tekrarlanmıştır.
Yükümlü kurumun teşvik belgesinin incelenmesinden; belgenin gıda, içki, süt ve süt mamullleri imalat yatırımı için verildiği, belgede ihracat taahhüdünde bulunulmadığı ve yatırımın yararlanacağı teşvik tedbirleri arasında vergi, Resim ve Harç istisnasının sayılmadığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda anılan 1988/12811 sayılı Kararın 28.maddesinde Vergi, Resim ve Harç istisnasından yararlanma kural olarak teşvik belgesinde ihracat taahhüdünde bulunulmasına bağlanmış, sadece taşıdıkları önem nedeniyle gemi inşa ve gemi inşa tesisleri ile eğitim ve sağlık yatırımları bu kuralın dışında tutulmuştur.
Yükümlü kurumun teşvik belgesinde ihracat taahhüdünde bulunulmadığı ve yatırımın yararlanacağı teşvik tedbirleri arasında Vergi, Resim ve Harç istisnasına yer verilmediğinden, kurumun sermaye artırımına ilişkin işleminin Vergi, Resim ve Harç istisnasından yararlanması mümkündeğildir.
Bu nedenlerle temyiz isteminin reddine 29.1.1993 gününde oybirliği ilekarar verildi.