Vergi Dava Daireleri Kurulu 1992/16 E. , 1994/110 K.
Daire : VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Karar Yılı : 1994
Karar No : 110
Esas Yılı : 1992
Esas No : 16
Karar Tarihi : 11/02/994
TARHİYAT ÖNCESİNDE UZLAŞILAN 10.12.1988 GÜNÜNDEN ÖNCEKİ DÖNEMLERE İLİŞKİN VERGİLERE GECİKME FAİZİ UYGULANMASININ, AÇIK YASAL DÜZENLEME BULUNMADIĞI HALDE EK MALİ YÜKÜM GETİRİLMESİ SONUCUNA YOL AÇACAĞI VE DÜZELTİLMESİ GEREKEN HATALARDAN OLDUĞU HK.
Temmuz 1987 ayına ilişkin işlemleri incelenen yükümlü adına salınması öngörülen vergiler için tarhiyat öncesi uzlaşma istenmiş ve uzlaşılmıştır. Tarhiyat öncesi uzlaşma tutanağına göre tahakkuk ettirilen vergilere gecikme faizi uygulanamayacağı ileri sürülerek yapılan düzeltme ve şikayet başvurularının reddi yolunda kurulan işleme karşı Danıştay’da dava açılmıştır.
Davayı inceleyen Danıştay Yedinci Dairesi 1991/1983 sayılı kararında belirtilen hukuksal nedenlerle, uygulanan gecikme faizinin düzeltme yoluyla silinemeyeceği yolunda kurulan Maliye Bakanlığı işlemini iptal etmiştir.
Bilindiği gibi “Tarhiyat Öncesi Uzlaşma” kurumu, hukukumuza 3239 sayılı Yasanın 33.maddesiyle Vergi Usul Kanununa Ek 11.maddenin eklenmesi yoluyla girmiştir. Ek 11.maddenin bu methinde, tarhiyat öncesi uzlaşılan vergilere gecikme faizi uygulanmasına ilişkin bir düzenlemeye yer verilmemiştir.
Öte yandan Yasanın aynı bölümünde yer alan ve 205 sayılı Yasanın 22. maddesiyle eklenen “Uzlaşma” başlıklı ek maddelerinde öngörülen anlaşma yolu, verginin tarhından sonra başvurulabilecek bir yol iken, Ek 11.maddede öngörülen tarhiyat öncesi uzlaşma, verginin tarhından önce tarafların anlaşmalarını sağlamak amacıyla öngörülen bir yol olduğundan, hukuki niteliği yönünden diğer ek maddelerde düzenlenen uzlaşmadan farklıdır. Bu nedenle, Yasının özel ödeme zamanlarını düzenleyen 112.maddesinde yer alan ve uzlaşılan vergi miktarına, maddenin 3.fıkrasının (a) bendi uyarınca gecikme faizi uygulanması yolundaki 3239 sayılı Yasa ile değişik kuralın, açık bir hüküm bulunmadıkça tarhiyattan önce uzlaşılan vergilere uygulanmasına olanak yoktur.
3065 sayılı Yasanın 10.maddesiyle “Tarhiyat öncesi uzlaşma” başlıklı Vergi Usul Kanununun Ek 11.maddesinin ikinci fıkrasına, “Uzlaşılan vergi miktarı üzerinden, bu Kanunun 112.maddesine göre gecikme faizi hesaplanır.” cümlesi eklenmiştir. Yasanın 35.maddesinin (2) işaretli fıkrası uyarınca bu kural, 10.12.1988 gününde yürürlüğe girmiştir. 10.12.1988 gününden önceki dönemler için, bu tarihten önce yapılan hesap incelemeleri üzerine tarhiyat öncesi uzlaşmaya varılmışsa, 35050 sayılı Yasanın 10.maddesi henüz yürürlükte bulunmadığından gecikme faizi hesaplanmayacaktır. Aynı şekilde, 10.12.1988 tarihinden sonra da, bu tarihten önceki dönemler için gecikme faizi uygulanamaz. Olayda; Vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarihte yürürlükte olmayan bir yasa hükmüne dayanılarak tarhiyat öncesi uzlaşmada o dönemler için ge-
cikme faizi hesaplanmakla, açık bir hüküm bulunmaksızın ek mali getirilmiş ve vergi hatasına yol açılmıştır.
Bu nedenlerle düzeltme ve şikayet başvurusunun reddi yolundaki işlemi yasaya aykırı bularak iptal eden Danıştay Yedinci Daire kararına karşı yapılan temyiz isteminin reddine karar verildi.