Vergi Dava Daireleri Kurulu 1992/118 E. , 1993/30 K.
Daire : VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Karar Yılı : 1993
Karar No : 30
Esas Yılı : 1992
Esas No : 118
Karar Tarihi : 19/02/993
UZLAŞMA MÜESSESESİNİN AMACI UYUŞMAZLIKLARI KISA SÜREDE VE YARGIYA İNTİKAL ETTİRMEDEN SONUÇLANDIRMAK OLDUĞUNDAN, CEZA ÜZERİNDE UZLAŞMA SAĞLANMIŞSA TAPU HARCI VE GECİKME FAİZİNE KARŞI DAVA AÇILAMAYACAĞI HK.
Yükümlü, maliki bulunduğu arsa üzerine inşaatını, 1988 yılında tamamladığı dört bağımsız bölüm için vergi dairesine harç beyannamesini vermiştir.
İnşaat ruhsatı, 25.3.1984 tarihinde alındığı halde İmar Kanunu hükümlereni göre inşaatın beş yıl içinde bitirilmediği, bu yüzden 2982 sayılı Kanunda öngörülen muafiyetten yararlanılamayacağı görüşüyle yükümlü adına Tapu Harcı, ağı kusur cezası ve gecikme faizi tarh edilmiştir.
Yükümlünün Tapu Harcı ve Gecikme Faizinin kaldırılması istemiyle açtığı davayı esastan inceleyen Vergi Mahkemesi, inşaat ruhsatının 25.3.1986 tarihinde alındığın, inşaatın iki yıl içinde bitirildiğini bu nedenle, İmar Kanununa uygun olarak yapılan inşaatın 2982 sayılı Kanundaki muafiyetten yarralanması gerektiğini saptayarak, ihtilaflı harç ve gecikme faizini kaldırmıştır.
Bu kararın Vergi Dairesi Müdürlüğünce temyiz edilmesi üzerine Danıştay Dokuzuncu Dairesi; 213 sayılı Vergi Usul Kanununa 205 sayılı Kanunun 22.maddesi ile eklenen Ek 7.maddesinin 2686 sayılı Kanunla değişik 3.fıkrasında, uzlaşmanın vaki olması halinde yükümlülerin üzerinde uzlaşılan vergi ve cezaya (bunlardan birisi üzerinde uzlaşılmış olsa dahi her ikisine) sadece ceza kesilmiş bulunanların ise üzerinde uzlaşılan işbu cezaya karşı dava açamayacaklarının hükme bağlandığı, bu hükme göre yalnız vergi, yalnız ceza veya hem vergi hem de cezayı ilgilendiren
uyuşmazlıklarda uzlaşmaya gidilmiş ise uyuşmazlığın tamamı veya uzlaşmaya gidilmeyen bölümü hakkında dava yoluna gidilemeyeceği, uyuşmazlığın bir bölümü hakkında uzlaşmaya gidilmesi halinde uzlaşmaya gidilmeyen bölümün itirazsız kesinleştiğinin kabulü gerekeceği, dosyanın incelenmesinden yükümlünün adına kesilen ağır kusur cezası için uzlaşma yoluna başvurduğu ve uzlaşmanın temin edildiği, tahakkuk ettirilen Tapu Harcı ile gecikme faizine karşı ise Vergi Mahkemesinde dava açtığı anlaşıldığından, Vergi Mahkemesince davanın incelenerek tarhiyatın terkin edilmesinde yasaya uygunluk görülmediği gerekçesiyle Vergi Mahkemesi kararını bozmuştur.
Bozma kararına uymayan … Vergi Mahkemesi … sayılı Kararıyla; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun uzlaşmanın mevzuu ile ilgili Ek 1.maddesine göre uzlaşma müessesesinin yalnızca re’sen veya ikmalen salınan vergileri kapsadığı, olayda yükümlü adına salınan Tapu Harcının beyan üzerinden tahakkuk ettirildiği, re’sen veya ikmalen salınan bir vergi olmadığı, bu nedenle, salınan Tapu Harcı, tahakkuk ettirilen gecikme faizi ve harca bağlı olarak kesilen ağır kusur cezasının uzlaşma konusuna girmediği, davacı tarafından sadece ağır kusur cezası için uzlaşmaya gidildiği ve uzlaşmadan yararlandırılmaması gerekirken yararlandırıldığı ve uzlaşma sağlandığı, bu durumun, Vergi Usul Kanununun 205 sayılı Kanunun 22.maddesi ile eklenen Ek 7.maddesinin 2686 sayılı Kanunun 47.maddesi ile değişik 3.fıkrası hükmünden ayrı bir nitelik ta
şıdığından, bu hüküm içinde düşünülemeyeceği, Mahkemece karar verilirken bu hususun gözönünde bulundurulduğu, belirtildikten sonra tarhiyatın terkini ile ilgili esasa ilişkin ilk kararında ısrar etmiştir.
Israr Kararı Vergi Dairesi Müdürlüğü tarafından temyiz edilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun uzlaşmanın konusu düzenleyen Ek 1.maddesinde, re’sen veya ikmalen tarh edilen vergilerle bunlara ilişkin vergi cezalarının miktarı konusunda, idare ile mükellef veya cezaya mu hatap olanların uzlaşabilmesi olanağı getirilmiştir.
Uzlaşma müessesesinin amacı, uyuşmazlıkları kısa sürede ve yargıya intikal ettirmeden sonuçlandırmaktır. Bu nedenle Kanunun Ek 7.maddesinde; yükümlü veya ceza muhatabının ancak uzlaşma gerçekleşmediği takdirde dava açabileceği, vergi veya cezadan birisi üzerinde uzlaşma sağlanmışsa, verginin veya cezanın dava konusu yapılamayacağı açıklanmıştır.
Yükümlü tarafından 1988 yılında tamamlanan inşaat için Harç Beyannamesinin süresinden sonra 16.4.1990 tarihinde verildiği çekişmesizdir. Bu durum, Vergi Usul Kanununun 30.maddesine göre re’sen tarh nedenidir.
Ancak, yükümlü tarafından süresinden sonra beyan edilen matraha ilişkin bir uyuşmazlık bulunmadığından, bu miktar üzerinden Vergi Usul Kanununun 29.maddesine göre ikmalen tarhiyat yapılmıştır. İhtilaflı Tapu Harcı ve gecikme faizi için ihbarname yerine tahakkuk fişi düzenlenmesi, tarhiyata beyana dayalı tarhiyat niteliği kazandırmamaktadır.
Bu durumda, yükümlü adına ikmalen yapılan tarhiyatın ağır kusur cezası na ilişkin kısmı için uzlaşma yoluna gidilmiş ve uzlaşılmış olduğundan, Vergi Usul Kanununun Ek 7.maddesine göre Tapu Harcı ve gecikme faizi için dava açılması mümkün değildir.
Açıklanan nedenlerle … Vergi Mahkemesinin … günlü ve … sayılı ısrar kararının bozulmasına karar verildi.