Vergi Dava Daireleri Kurulu         1989/189 E.  ,  1989/125 K.
Daire : VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Karar Yılı : 1989
Karar No : 125
Esas Yılı : 1989
Esas No : 189
Karar Tarihi : 01/12/989

BEDELSİZ İTHAL REJİMİ UYARINCA İTHAL EDİLEN KULLANILMIŞ MAKİNANIN FATURA KIYMETİ YERİNE, MODEL YILI KIYMETİNDEN BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR DÜŞÜLDÜKTEN SONRA BULUNAN KIYMETİN GÜMRÜK VERGİSİNE ESAS ALINABİLMESİ İÇİN BU KIYMETİN, MALIN İTHALAT SIRASINDAKİ HAL VE MAHİYETİNE UYGUN OLDUĞUNUN SAPTANMASI GEREKECEĞİ HK.

Uyuşmazlık; Bedelsiz ithal rejimi uyarınca kullanılmış diş açma makinası ithal eden ve orijinal faturasında yazılı kıymet üzerinden gümrük vergisi ödeyen yükümlü adına, ithalat yeri Ekonomi ve Ticaret Müşavirliğinden alınan yazıda belirtilen ve ithal eşyanın model yılı itibariyle yeni fiyatı esas alınıp, yaşına göre amortisman düşüldükten sonra bulunan kıymete göre noksan vergi ödendiği anlaşılarak yapılan ek tahakkuku kaldıran Vergi Mahkemesi Kararını bozan Danıştay Yedinci Dairesi Kararına uymayarak dava konusu tahakkukun kaldırılmasına ilişkin Vergi Mahkemesi ısrar kararının; bozulması isteminden ibarettir.
1984 yılında, 1958 model kullanılmış diş açma makinası ithal eden yükümlü, faturada yazılı kıymeti gümrük vergisine esas kıymet olarak beyanla vergilerini ödemiş, uyuşmazlığa yol açan ek tahakkuk ise, beyan kıymetinin, Maliye ve Gümrük Bakanlığının ithalatın yapıldığı tarihte
yürürlükte bulunan Genelgesinin (4) işaretli ayırımına göre yapılan hesaplama sonucunda düşük bulunması nedeniyle uygulanmıştır.
Bedeli için dövis transferi yapmaksızın, yurda getirilmesi zorunlu olmayan dış kazanç ve tasarruflarla satın alınan kullanılmış makinanın, gümrük vergisine esas kıymetinin tayininde duraksamaya düşülmüş ve bu amaçla ithalat yeri Ekonomi ve Ticaret Müşavirliğinden söz konusu eşyanın model yılı kıymeti sorulduktan sonra bu kıymetten yukarıda anılan Genelgeye göre indirim yapılarak bulunan kıymetin, beyan kıymetinden yüksek olması nedeniyle uyuşmazlık konusu ek tahakkuk uygulanmışsa da, ithal edilen makinanın halihazır durumu ile öğrenilen kıymet üzerinde saptanan ek tahakkuka esas kıymetin, birbirini doğrulayıp doğrulamadığı konusunda idarece herhangi bir araştırma yapılmamıştır.
Gümrük Kanununun, vergiye esas tarifeyi düzenleyen 4.maddesinde, gümrük vergisi ödeme mükellefiyetinin başladığı tarihte eşyanın bulunduğu hal ve mahiyetine göre yürürlükte bulunan tarifenin uygulanması öngörüldüğü, 2817 sayılı Kanunla değişik 65.maddesinin 5.fıkrasında ise yükümlülerin sözleşmeye uygun olarak ödediği fiyatın tahakkuka esas alınacağı hallerin, Bakanlık tarafından saptanması kurala bağlandığı, son kurala göre Gümrük Yönetmeliğinde gerekli değişikliklerin yapıldığı gözönüne alındığında; kullanılmamış makinaya ait model yılı kıyetinden azalan bakiyeler usulüne göre hesaplanan amortismanların indirilmesinden sonra bulunan kıymetin, ithalat konusu makinanın bulunduğu hal ve mahiyetine uygunluğu saptanmaksızın, yetkili mercilerce onaylanan fatura bedeline eşit olan beyan kıymetinin bulunan kıymetten düşük olamayacağı yaklaşımı ile uygulanan ek tahakkukun kaldırılması yolundaki Kararda yasaya aykırılık görülmemiştir.
Bu nedenlerle temyiz isteminin reddine karar verildi.

KARŞI OY:
Yükümlü tarafından ithal edilen 1958 model makinanın beyan olunan kıymetinin noksan görülmesi üzerine kıymet tesbiti yoluna gidildiği, ancak makinanın kullanılmış olması nedeniyle ithal tarihindeki durumu itibariyle kıymeti saptanamdığından idarece … Büyükelçiliği Ekonomi ve Ticaret Müşavirliği aracılığıyla yapılan kıymet araştırması sonucu üretici firmanın bildirildiği model yılı cari fiyatına azalan bakiyeler usulüne göre amortisman uygulanmak suretiyle kıymet tesbiti yoluna gidildiği anlaşılmaktadır.
İthal eşyanın beyannamenin tescil edildiği tarihteki normal fiyatının modelindeki eksiklik nedeniyle Gümrük Yönetmeliğinde öngörülen ölçülere göre saptanmaması üzerine doğrudan doğruya üretici firma kanalıyla model yılı kıymeti tesbit edildiğine ve aradan geçen zaman içerisindeki yıpranma payı amortisman tefriki suretiyle dikkate alınmış bulunmasına göre, idarece saptanan kıymetin, 1615 sayılı Gümrük Kanununun 65. maddesinde öngörülen normal fiyat olarak kabul ve değerlendirilmesi zorunludur.
Aksi düşüncenin kabulü halinde, beyannamenin tescil edildiği tarihlerde emsali ile kıyaslanma olanağı bulunmayan bu tür ithal eşyanın zorunlu olarak beyan olunan kıymetine itibar edilmesi gibi Gümrük Kanununun amaç ve ilkelerine ters sonuçlar doğabileceği kaçınılmazdır.
Açıklanan nedenlerle vergi mahkemesince verilen ısrar kararının bozulması gerektiği görüşünde olduğumuzdan karara katılmıyoruz.