Vergi Dava Daireleri Kurulu 1989/18 E. , 1989/128 K.
Daire : VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Karar Yılı : 1989
Karar No : 128
Esas Yılı : 1989
Esas No : 18
Karar Tarihi : 27/12/989
MENKUL KIYMET ALIM SATIMI, MÜNHASIRAN BANKALARCA YAPILABİLECEK İŞLEMLERDEN OLMADIĞINDAN, BANKERLİK VE FİNANSMAN İŞLERİYLE UĞRAŞAN KURUMUN YAPTIĞI MENKUL KIYMET ALIM SATIMI İŞLEMİ BANKA VE SİGORTA MUAMELELERİ VERGİSİNE TABİ DEĞİLDİR.
Uyuşmazlık, bankerlik ve finansman işleriyle uğraşan Kurumun, Nisan 1981 ayındaki menkul kıymet alım satımı faaliyeti nedeniyle Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi yükümlülüğünden dolayı gider vergisi beyannamesi vermesi gerekip gerekmediği noktasından çıkmıştır.
6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 28.maddesinin 2447 sayılı Kanunun 6.maddesiyle değişmeden önceki ikinci fıkrasında, bankerlerin yapmış oldukları banka muameleleri dolayısıyla bu suretle aldıkları paraların da banka muameleleri vergisine tabi olduğu hükmü yer almaktadır.
Bu kural banka muameleleri vergisine tabi olan banker işlemlerini, banka muamelesi niteliği taşımaları koşuluna bağlandığından, menkul kıymet alım satımı dışında başka işlemi bulunmayan Kurumun bu etkinliğinin, banka muamelesi sayılıp sayılmayacağının belirlenmesi gerekmektedir.
7129 sayılı Bankalar Kanununda banka muamelesi tanımı yapılmadığı gibi bu nitelikte olduğu kabul edilen işlemlerden de ayrıca söz edilmemiştir. Bu durumda, bir işlemin banka muamelesi olup olmadığının, öncelikle bankalara özgülenmiş faaliyetlerden dolayı yapılıp yapılmadığına gö
re saptanması gerekmektedir.
Menkul kıymet alım-satımı, münhasıran bankalarca yapılabilen etkinliklerden değildir. Bu nedenle, satın alınan menkul kıymetlerin karşılığında girişimciye kredi açılmış olması, tasarruf sahiplerinden mevduat toplanarak karşılığında mudiye esham ve tahvilat verilmesinin, taraflar arasındaki karz sözleşmesine güvence oluşturması ve bu şekilde ikraz ve istikraz yapılması, etkinliğin banka muamelesi niteliği kazanmasını gerektirmeyeceğinden ve esasen 6802 sayılı Kanun, ooberlik faaliyetini banka muameleleri vergisine tabi tutmadığı, menkul kıymet alım satımının hukuken ehil tüm gerçek ve tüzel kişilerce yapılabileceği gerçeği karşısında, tarh matrahını azaltarak cezayı kusura çevirmek suretiyle tarhiyatı değişiklikle onayan ısrar kararının, yapılan işlemin banka muamelesi sayılmasına dayanan bu husustaki hüküm fıkrasında yasaya uygunluk görülmemiştir.
Vergi Dairesi Müdürlüğü tarafından, üzerinde ısrar edilen Vergi Mahkemesinin ilk kararının Daireleri aleyhine hüküm fıkrasına karşı yaptığı temyiz istemi Danıştay Yedinci Dairesince reddedilmiş ve kararın düzeltilmesi istemi de kabul edilmeyerek, kararın bu konudaki hüküm fıkrası kesinleşmiş bulunmaktadır.
Danıştay Yedinci Dairesinin, yükümlünün temyiz isteminin kabulü ve Vergi Mahkemesinin ilk kararının yükümlü lehine bozulmasından sonra verdiği ısrar kararı üzerine matrahın azaltılıp, cezasının kusura çevrilmesine ilişkin hükmün bozulması ve tarhiyatın aynen onanması istemiyle
anılan Müdürlük tarafından yapılan temyiz başvurusunun, hükmün bu açıdan kesinleşmiş olması sebebiyle incelenmesine olanak bulunmamaktadır.
Bu nedenlerle, Vergi Dairesi Müdürlüğünün temyiz isteminin incelenmeksizin reddine, Yükümlü Kurum isteminin kabulü ile Vergi Mahkemesi Israr Kararının bozulmasına karar verildi.