DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU 2023/113 E. , 2023/847 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2023/113
Karar No : 2023/847
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Otelcilik ve Turizm Yatırımlar AŞ.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket adına tahakkuk ettirilen Haziran 2010 dönemine ait 238.819,30-TL tutarındaki faturanın dayanağı olan 01/06/2010 tarihinde ilan edilen ve bu tarihten itibaren geçerli olan İZSU Su Tarifesi’nin “konut dışı” abone türüne ilişkin kısmının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla;
Davacı şirketin İzmir ili, Selçuk ilçesi, Pamucak Beldesinde turizm işletme belgeli bir turizm tesisi işletmekte olduğu, bu tesisin de içinde bulunduğu Pamucak Beldesinin su ve kanalizasyon hizmetleri görev ve yetkisinin Selçuk Belediyesinde olduğu ve davacı şirkete bu dönemlerde “konut” abone tipi üzerinden su bedeli tahakkuk ettirilmekte olduğu, ancak; 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu hükümleri uyarınca davacı şirketin faaliyette bulunduğu turizm işletme belgeli tesisinin de içinde bulunduğu Pamucak Beldesinin su ve kanalizasyon hizmetleri görev ve yetkisinin İZSU Genel Müdürlüğüne devredilmesi üzerine davacı şirket adına Haziran 2010 dönemine ait 238.819,30-TL tutarında su bedeli tahakkuk ettirildiği, bu bedelin ise İZSU Genel Kurulunun 16/04/2010 tarih ve 02.03. sayılı kararı ile belirlenen ve 01/06/2010 tarihinden itibaren geçerli olacak Tarife çizelgesinin “konut dışı” abone tipi üzerinden tahakkuk ettirildiği, davacı tarafından, Haziran 2010 dönemine ait 238.819,30-TL tutarındaki faturanın dayanağı olan İZ-SU Su ve Atıksu Tarifesi’nin “Konut Dışı” abone tipi ve bedelinin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı,
Dava, 01/06/2010 tarihten itibaren geçerli olan İZ-SU Su ve Atıksu Tarifesi’nin iptali istemiyle açılmış ise de, uyuşmazlığın; İZ-SU Su ve Atıksu Tarifesi’nin hangi abone tipinin davacı şirket tarafından işletilen tesise uygulanacağı ve uygulama sonucu belirlenen bedelin fahiş olup olmadığı noktasına dayandığı,
Olayda, davacı şirketin “konut dışı” abone tipi üzerinden değerlendirildiği, bunun gerekçesi olarak da, Pamucak Beldesinin su ve kanalizasyon hizmetleri görev ve yetkisinin İZSU Genel Müdürlüğüne devredilmesi sırasında bölgede bulunan tesislerin hiçbirisinin turistik tesis belgesini ibraz etmemesi olarak gösterildiği,
Her ne kadar, Pamucak Beldesinin su ve kanalizasyon hizmetleri görev ve yetkisinin İZSU Genel Müdürlüğüne devredilmesi sırasında bölgede bulunan tesislerin hiç birisinin turistik tesis belgesinin ibraz edilmemesi nedeniyle davacı şirketin işletmekte olduğu tesis dava konusu tarifenin “konut dışı” abone tipi üzerinden değerlendirilmiş ise de, davacı şirketin turizm işletme belgesinin bulunduğu, bu nedenle de turistik tesis statüsünde bulunduğu açık olduğundan, davacı şirketin işlettiği tesisin, İZSU Tarifeler Yönetmeliği’nin (y) bendinde belirtilen “Turistik Tesisler” abone tipi kapsamında değerlendirilmesi gerekirken, 01/06/2010 tarihten itibaren geçerli olan İZ-SU Su ve Atıksu Tarifesi’nin “konut dışı” abone tipi kapsamında değerlendirilmesinde kamu yararı, hizmet gerekleri ve mevzuata uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle,
Diğer taraftan, belirlenen bedelin fahiş olduğu ileri sürülmekte ve bu nedenle de işlemin iptali istenilmekte ise de, işlem, abone tipi üzerinden yapılan değerlendirme sonucu hukuka aykırı bulunduğundan bu kapsamda ayrıca bir değerlendirme yapılmadığı belirtilerek dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Sekizinci Dairesinin 23/03/2022 tarih ve E:2019/3884, K:2022/1957 sayılı kararıyla; davacının uygulama işlemi niteliğinde bir işlemi dava konusu etmediği, Tarife’nin “konut dışı” abone türü için belirlenen su ücretine ilişkin kısmının iptaline karar verilmesini istediği görüldüğünden, Mahkemece, davacı şirketin turizm işletme belgesi bulunması nedeniyle yanlış abone türü kapsamına alındığı gerekçesiyle “konut dışı” abone türü için belirlenen ücret tarifesinin iptaline karar verilmesinde hukuki isabet bulunmadığı,
Öte yandan, davacının talebi doğrultusunda bir karar verilebilmesi için somut uyuşmazlığın mevzuat hükümleri doğrultusunda değerlendirilmesi gerektiği,
Mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu uyarınca turizm yatırım ve işletme belgesi bulunanların anılan Kanun’un 16. maddesi uyarınca yararlandıkları indirimli tarife uygulamasının 4736 sayılı Kanun ile kaldırıldığı, nitekim turizm yatırım ve işletme belgesi bulunanların elektrik tarifesi yönünden 4736 sayılı Kanun’un 1. madde hükmünden muaf tutulması için Bakanlar Kurulu kararı ile mesken ve sanayi abonelerine uygulanan tarifelerden en düşüğü üzerinden elektrik enerjisi verilerek “indirimli tarifeden” faydalanmalarının sağlandığı ve fakat su tarifesi yönünden 4736 sayılı Kanun’un 1. maddesinden muaf tutulmaları yönünden herhangi bir Bakanlar Kurulu Kararı’nın alınmadığı, bu itibarla turizm belgeli yatırım ve işletmelerin 4736 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesinden sonra su abonelikleri için indirim yapılmasına yönelik uygulamanın sona erdiği ve söz konusu işletmeler için ayrı bir su tarifesinin belirlenebileceğinin anlaşıldığı,
Bu durumda, Mahkemece belirtilen hususlar dikkate alınarak turizm işletme belgeli turistik tesisler yönünden “konut dışı” abone türüne ilişkin Su Tarifesi’nin kanunda yer alan maliyet unsurlarıyla örtüşüp örtüşmediği, belirlenen bedelin makul olup olmadığı yönlerinden incelenerek bir karar verilmesi gerektiği sonucuna varılarak … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi ısrar kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; dava konusu işlemin iptali yolundaki ilk kararda ısrar edilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, 4736 sayılı Kanun ile kamu kurum ve kuruluşlarının ürettikleri mal ve hizmet bedellerinde işletmecilik gereği yapılması gereken ticari indirimler hariç herhangi kişi veya kuruma indirimli tarife uygulanmayacağı kuralının getirildiği, bu kuralın istisnaları ve hangi yasanın ücretsiz veya indirimli tarife uygulaması ile ilgili hükümlerinin saklı kalacağının 1. maddede düzenlendiği; Pamucak bölgesinde bulunan tesislerin tek abone tipinde aktarıldığı, idareleri tarafından yapılan ilk okuma olan 28/06/2010 tarihinde mevcut abone tipleri arasında turstik tesis abone tipinin de bulunmadığı; davacı konumundaki turistik tesislerin aboneliğinin “konut dışı” abonelik tipine dönüştürülmesinde de hukuka aykırılık bulunmadığı, nitekim suyun kullanım alanı düşünüldüğünde abonelik tipinin, konut dışı abonelik olduğu; turizm işletme belgeleri olan abonelerin talepleri üzerine genel kurul kararı ile “turistik tesisler” abone tipi oluşturulduğu, 01/08/2010 tarihinden itibaren de bu abone tipi üzerinden işlemlerin yapıldığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile ısrar kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İzmir ili, Selçuk ilçesi, Zeytinköy Köyünde yer alan su kuyularının işletilmesinin İZSU Genel Müdürlüğüne devredilmesi sonrası davacının Selçuk Belediyesi nezdinde bulunan su aboneliği İZSU Genel Müdürlüğü kayıtlarına aktarılmış, bu aktarım sırasında Pamucak abone türü olarak görünen abonelikleri Haziran 2010 döneminden itibaren İZSU tarafından “konut dışı” abone türüne geçirilmiştir. Önceden İzmir’de bulunan turizm belgeli tesislere 2645 sayılı Turizm Teşvik Kanunu’nun 16. maddesi hükümlerince “konut” abone tarifesinden su verilmekte iken 4736 sayılı Kanun’un 1. maddesi ile her türlü ayrıcalığın kaldırılması nedeniyle, bu indirimler kaldırılmış ve “konut dışı” abone tarifesinden su ücreti tahakkuk ettirilmeye başlanmıştır.
Bu uygulamaya turizm belgeli otel ve tesis sahiplerince itiraz edilmesi üzerine … tarih ve … sayılı İZSU Genel Kurul kararıyla İZSU Tarifeler Yönetmeliği’nin 6. maddesine eklenen (y) bendi ile “turistik tesis” (Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından verilen ‘turizm yatırım belgesi’ ve ‘turizm işletmesi belgesi’ bulunan turistik otel vb tesislerdir) abone tipinin eklenmesine karar verilmiş, Ağustos 2010 döneminden geçerli olacak şekilde “turistik tesis” abone türü için ücret belirlenmiştir.
Davacı tarafından ise Haziran 2010 döneminde kendisine uygulanan “konut dışı” abone türüne ilişkin Su Ücret Tarifesi’nin iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’un “Tarife Tespit Esasları” başlıklı 23. maddesinde,
“Su satışı, kanalizasyon tesisi bulunan yerlerdeki kullanılmış suların uzaklaştırılması, septik çukurların boşaltılması giderleri için ayrı tarifeler yapılır. Bu tarifelerin tespitinde, yönetim ve işletme giderleri ile amortismanları doğrudan gider yazılan (aktifleştirilmeyen) yenileme, ıslah ve tevsi masrafları ve (…) bir kar oranı esas alınır. Tarifelerin tespiti ile tahsilatla ilgili usul ve esaslar bir yönetmelik ile belirlenir.”,
Ek 5. maddesinde ise, “Bu Kanun diğer büyükşehir belediyelerinde de uygulanır.” hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare Mahkemesince uyuşmazlığın; İZ-SU Su ve Atıksu Tarifesinin hangi abone tipinin davacı şirket tarafından işletilen tesise uygulanacağı noktasına dayandığı belirtilmiş ve “konut dışı” abone türü kapsamında değerlendirilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmış ise de, davacının uygulama işlemi niteliğinde bir işlemi dava konusu etmediği, Tarife’nin “konut dışı” abone türü için belirlenen su ücretine ilişkin kısmının iptaline karar verilmesini istediği görüldüğünden, uygulama işlemine dair yargılamada değerlendirilebilecek olan bir hususun Tarife’nin iptaline gerekçe oluşturamayacağı açıktır.
2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’un uygulanma mecburiyeti bulunan büyükşehirlerde, su tarifesi belirlenirken idarelerin sınırsız bir takdir yetkisi bulunmamakta olup, şebeke suyunun dağıtımı, depolanması ve fiyatının belirlenmesi konusunda tekel konumunda olan davalı idarenin, abonelerine ekonomik olarak yük teşkil edecek, makul sayılamayacak uygulamalardan kaçınması ve su ücretlerine yapılacak zammın günün ekonomik koşulları, enflasyon oranları ile hizmetin sunumunda ortaya çıkacak ek maliyet unsurları ile birlikte değerlendirmek suretiyle belirlemesi gerekeceği de açıktır.
Bu durumda, Mahkemece yukarıda belirtilen hususlar dikkate alınarak turizm işletme belgeli turistik tesisler yönünden “konut dışı” abone türüne ilişkin Su Tarifesi’nin Kanun’da yer alan maliyet unsurlarıyla örtüşüp örtüşmediği, belirlenen bedelin makul olup olmadığı yönlerinden incelenerek bir karar verilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi ısrar kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne;
2.Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin … İdare Mahkemesinin temyize konu … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4.Bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26/04/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.