DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU         2022/3456 E.  ,  2023/112 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2022/3456
Karar No : 2023/112

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …Turizm Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF : I-(DAVALILAR)
1- …
2- 2- …Kurumu (…Bakanlığı)
II-(DAVALILAR YANINDA MÜDAHİL)
…Birliği
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : Danıştay Sekizinci Dairesinin 04/07/2022 tarih ve E:2020/6158, K:2022/4603 sayılı kararının davanın reddine ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 14/05/2015 tarih ve 29355 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 01/06/2015 tarihinde yürürlüğe giren Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarına İlişkin Tebliğ’in “A.6 Teminat Dışında Kalan Haller” başlıklı maddesinin (k) bendinin, “B.2 Tazminat ve Giderlerin Ödenmesi” başlıklı maddesinin 2.1. fıkrasının ikinci bendinin, “EK1. Değer Kaybı Hesaplaması” başlıklı bölümünde yer alan “Araç Km’si 15.000 ve altında ise,” ve “Araç Km’si 15.001 ve üzerinde ise,” ibarelerinin ve bu ibarelerin altında yer alan değer kaybı hesaplama formülünün, aynı bölümün “2. Teminat Dışı Kalan Haller” başlıklı kısmının 2., 3., 4. ve 6. maddelerinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Sekizinci Dairesinin 04/07/2022 tarih ve E:2020/6158, K:2022/4603 sayılı kararıyla, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 16/03/2020 tarih ve E:2018/3195, K:2020/735 sayılı kısmen bozma kararına uyularak;
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 85., 90., 91., 92. ve 93. maddeleri, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 11. maddesi ve Motorlu Taşıtlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi’nin 1., 2., 5., 6., 9. ve 10. maddelerine yer verildikten sonra,
Dava konusu Tebliğ’in “A.6 Teminat Dışında Kalan Haller” başlıklı maddesinin (k) bendi yönünden;
Tebliğ’in A.6. maddesinin (k) bendinde, “Gelir kaybı, kâr kaybı, iş durması ve kira mahrumiyeti gibi zarar verici olguya bağlı olarak oluşan yansıma veya dolaylı zararlar nedeniyle yöneltilecek tazminat talepleri”nin sigorta teminatı kapsamı dışında olduğunun düzenlendiği,
2918 sayılı Kanun’un karayolunda motorlu taşıt işletilmesi sebebiyle meydana gelebilecek zarardan dolayı hukuki sorumluluğu düzenleyen 85. maddesiyle motorlu taşıt işleten ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibinin, motorlu taşıtın işletilmesi sebebiyle meydana gelen destekten yoksun kalma zararını, bedensel zararı ve eşya zararını tazmin ile yükümlü kılındığı; aynı Kanun’un 90. maddesinde ise, işletenlerin 85. maddenin 1. fıkrasındaki sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmalarının zorunlu olduğunun belirtildiği,
Mali sorumluluk sigortasının sigortalının Kanun’dan doğan hukuki sorumluluğunu teminat altına almak amacıyla zorunlu kılındığı dikkate alındığında, sigortalının hukuki sorumluluğu kapsamında olmayan tazminat taleplerinden dolayı sigorta şirketinin de sorumlu tutulamamasının işin niteliği gereği olduğu,
Nitekim, 7327 sayılı Kanun’la 2918 sayılı Kanun’un 92. maddesinde yapılan değişiklik ile gelir kaybı, kâr kaybı, iş durması ve kira mahrumiyeti gibi dolaylı zararların zorunlu mali sorumluluk sigortasının kapsamı dışında olduğunun vurgulandığı,
Bu durumda, dava konusu düzenleme ile trafik kazasının doğrudan sonucu olmayan mal varlığı eksilmelerinin zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamı dışında tutulmasında hukuka aykırılık bulunmadığı,
Dava konusu Tebliğ’in “EK1. Değer Kaybı Hesaplaması” başlıklı bölümünde yer alan “Araç Km’si 15.000 ve altında ise,” ve “Araç Km’si 15.001 ve üzerinde ise,” ibareleri ile bu ibarelerin altında yer alan değer kaybı hesaplama formülü yönünden;
Anayasa Mahkemesinin 17/07/2020 tarih ve E:2019/40, K:2020/40 sayılı iptal kararı üzerine yeniden düzenlenen 2918 sayılı Kanun’un 09/06/2021 tarih ve 7327 sayılı Kanun’un 18. maddesiyle değişik 90. maddesinde; değer kaybı tazminatının, destekten yoksun kalma tazminatının ve sürekli sakatlık tazminatının hesaplanmasına ilişkin düzenlemelere yer verildiği ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından belirleneceğinin öngörüldüğü,
Bu çerçevede, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından 04/12/2021 tarih ve 31679 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarında Değişiklik Yapılmasına Dair Genel Şartlar ile dava konusu Tebliğ’in “EK:1 Değer Kaybı Hesaplaması” başlıklı kısımının değiştirilmesi ve yeni düzenlemenin de dava konusu düzenlemeler ile bağlantısının kalmaması nedeniyle karar tarihinde hukuken var olmayan düzenlemeler hakkında karar verilmesine olanak bulunmadığı gerekçeleriyle,
Dava konusu Tebliğ’in “A.6 Teminat Dışında Kalan Haller” başlıklı maddesinin (k) bendi yönünden davanın reddine, Tebliğ’in “EK1. Değer Kaybı Hesaplaması” başlıklı bölümünde yer alan “Araç Km’si 15.000 ve altında ise,” ve “Araç Km’si 15.001 ve üzerinde ise,” ibareleri ile bu ibarelerin altında yer alan değer kaybı hesaplama formülü yönünden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu Tebliğ’in A.6. maddesinin (k) bendinde, gelir kaybı, kâr kaybı, iş durması ve kira mahrumiyeti gibi zarar verici olguya bağlı olarak oluşan yansıma veya dolaylı zararlar nedeniyle yöneltilecek tazminat taleplerinin sigorta teminatı kapsamı dışında bırakılmasının zorunlu mali sorumluluk sigortasının amacı ile bağdaşmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI : Davalı idareler tarafından, Danıştay Sekizinci Dairesince verilen kararın davanın reddine ilişkin kısmının usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının temyize konu kısmının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, 18/10/2019 tarih ve 30922 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 47 sayılı Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin Geçici 2. maddesinin 4. fıkrasında “Kapatılan Sigortacılık Genel Müdürlüğü ve Sigorta Denetleme Kurulu Başkanlığının iş ve işlemleriyle ilgili olarak açılmış ve açılacak olan adli ve idari davalar ile tahkim yargılaması ve icra işlemlerinde Kurum taraf sıfatını kazanır ve dava dosyaları ve icra takiplerine ilişkin dosyalar Kuruma devredilir.” hükmüne yer verildiğinden, Hazine ve Maliye Bakanlığı yerine Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunun davalı sıfatıyla taraf olduğu görülerek, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra dosya tekemmül ettiğinden davacının yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan;
“a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması” sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın davanın reddine ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın kısmen reddine, kısmen karar verilmesine yer olmadığına ilişkin Danıştay Sekizinci Dairesinin 04/07/2022 tarih ve E:2020/6158, K:2022/4603 sayılı kararının temyize konu davanın reddine ilişkin kısmının ONANMASINA,
3. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi halinde davacıya iadesine,
4. Kesin olarak, 01/02/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.