DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU 2022/2125 E. , 2022/3969 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2022/2125
Karar No : 2022/3969
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Hizmetleri Genel Müdürü …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Odası
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 26/03/2018 tarih ve E:2015/3321, K:2018/1218 sayılı kararının bozmaya ilişkin kısmına uyularak verilen Danıştay Altıncı Dairesinin 07/02/2022 tarih ve E:2020/10294, K:2022/1097 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 09/04/2011 tarih ve 27900 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin eki Ek-1’de yer alan “Kentsel Sosyal ve Teknik Altyapı” tablosunun değiştirilmesine ilişkin Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmeliğin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Altıncı Dairesinin 07/02/2022 tarih ve E:2020/10294, K:2022/1097 sayılı kararıyla;
Dairelerinin, 09/03/2015 tarih ve E:2011/5825, K:2015/1347 sayılı davanın reddi yolundaki kararının, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 26/03/2018 tarih ve E:2015/3321, K:2018/1218 sayılı kararı ile, dava konusu düzenlemenin nüfusu “45.000 ile 100.000” arasında bulunan yerleşmeler ve nüfusu “100.000”in üzerinde bulunan yerleşmelerde kişi başına ilköğretim alanı standartlarının 4,5 m²’den 4 m²’ye düşürülmesine ilişkin kısım yönünden bozulması, 2 sayılı açıklama notuna ilişkin kısım yönünden ise onanması üzerine, bozulan kısımla ilgili olarak davanın yeniden incelendiği ve Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği’nin 14/06/2014 tarih ve 29030 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmesi ile dava konusu Yönetmelik yürürlükten kaldırılmış ise de, idari işlemlerin hukuka uygunluğunun yargısal denetimini amaçlayan iptal davalarının niteliği gereği, dava konusu düzenleyici işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre çözümlenmesi gerektiği için, işin esasının incelendiği belirtilerek,
Yönetmeliğin değişiklikten önceki halinde “45.000-100.000” ve “100.000 ve üzeri” nüfus aralıkları için öngörülen kişi başına “İlköğretim Alanı” standart değeri belirlenirken beldenin ve bölgenin mevcut şartları ile gelecekteki gereksinimlerine ilişkin verilerin esas alınması suretiyle asgari standart değerlerin tespit edildiği ve anılan nüfus aralıklarındaki yerleşim yerlerinde kişi başına asgari standart değerin “4,5 m²/kişi” olarak öngörüldüğü, “kentsel, sosyal ve teknik altyapı” tablosunda yer alan değerlerin asgari değerler olduğu noktasında herhangi bir tartışma bulunmamakla birlikte, anılan standart değerin tespitinde esas alınan kriterlerden olan planlanan nüfusta bir değişme olmaksızın, “4 m²/kişi” değerine düşürülmesinin aynı nüfus aralığındaki yerleşim alanlarında “İlköğretim Alanı” miktarında düşüşü beraberinde getireceği,
Buna göre; Yönetmelik eki tabloların yerleşme yerleri ile bu yerlerdeki yapılaşmaların plan, fen, sağlık ve çevre şartlarına uygun teşekkülünü sağlamak için hesaplanarak hazırlanmış olduğunu ve bu tablolardaki standartlara uyulması gerektiğini savunan davalı idare tarafından, dava konusu değişiklik öncesinde belirtilen amaçlar doğrultusunda yapılan düzenlemede belirlenmiş olan kişi başına “İlköğretim Alanı” miktarına ilişkin standart değerin düşürülmesi yönündeki değişikliğin, kamu yararına uygun olduğunun somut verilerle ortaya konulmadığı anlaşıldığından, bu haliyle söz konusu değişikliğin sosyal ve teknik donatı alanlarında standart oluşturmanın amacına aykırı olduğu sonucuna varıldığı,
Diğer taraftan, Yönetmeliğin önceki halinde “Özel Eğitim Tesisi Alanları”nın imar planlarında ayrıca ayrılacağının kabulü suretiyle “kentsel, sosyal ve teknik altyapı” tablosunda yer alan “ilköğretim Alanı” standart değerini ilgili nüfus aralığında 4,5 m²/kişi olarak belirleyen idarece, Yönetmelik değişikliğiyle “Özel Eğitim Tesis Alanları” asgari standart değer içine alınırken kişi başına “İlköğretim Alanı” miktarının mevcut haliyle korunması ve hatta arttırılması beklenirken, aksi yolda düzenleme yapılmasında bu yönüyle de hukuka uyarlık görülmediği,
gerekçesiyle, dava konusu Yönetmelik değişikliğinin “45.000 ile 100.000” arasında bulunan yerleşmeler ve nüfusu “100.000”in üzerinde bulunan yerleşmelerde kişi başına ilköğretim alanı standartlarının 4,5 m²’den 4 m²’ye düşürülmesine ilişkin kısmının iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davalı idare tarafından, yürürlükte olmayan bir Yönetmelik hakkında esastan karar verilmesinin hukuka uygun olmadığı, dava dosyasına sunulan tüm dilekçelerde dava konusu değişikliğin gerekli ve hukuka uygun olduğunun izah edildiği, bu nedenle Daire kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinin 2. fıkrasında, Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulmasının;
“a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c) Usul hükümlerine uyulmamış olunması” sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkün olduğu belirtilmiş; 4. fıkrasında, “Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesinde bu madde ile ısrar hariç 50. madde hükümleri kıyasen uygulanır.” denilmiş; 50. maddesinin 4. fıkrasında ise, Danıştayın bozma kararına uyulduğu takdirde, bu kararın temyiz incelemesinin bozma kararına uygunlukla sınırlı olarak yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Danıştay Altıncı Dairesinin temyize konu kararı; Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 26/03/2018 tarih ve E:2015/3321, K:2018/1218 sayılı kararının bozmaya ilişkin kısmında belirtilen gerekçeler göz önüne alınarak verilmiş bir karar olduğundan, usul ve hukuka uygun bulunmakta ve bozulmasını gerektirecek bir hukuka aykırılık taşımamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin REDDİNE,
2. Dava konusu Yönetmelik değişikliğinin “45.000 ile 100.000” arasında bulunan yerleşmeler ve nüfusu “100.000”in üzerinde bulunan yerleşmelerde kişi başına ilköğretim alanı standartlarının 4,5 m²’den 4 m²’ye düşürülmesine ilişkin kısmının yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Danıştay Altıncı Dairesinin temyize konu 07/02/2022 tarih ve E:2020/10294, K:2022/1097 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22/12/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.