DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU 2020/53 E. , 2020/2367 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/53
Karar No : 2020/2367
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin …. tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İzmir ili, Dikili ilçesi, … mahallesi, … Sitesi, No:… adresinde ve tapunun … sayılı parselinde kayıtlı meskende, onaylı projesine aykırı olarak ruhsatsız imalatlar yapıldığından bahisle ruhsata aykırı kısımların yıkımına ilişkin … tarih ve … sayılı … Belediye Encümeni kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla;
Dava dosyasında bulunan bilgi ve belgeler ile taşınmaz mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesinden;
Dikili Belediye Başkanlığı görevlileri tarafından yapılan denetimlerde; onaylı projesine aykırı olarak zemin katta 2,20×3,90=8,58m2, 1. katta 2,20×3,90=8,58m2 kapalı alan büyütme, 3,90×9,80=38,22m2 ilave çatı katı yapıldığının tespit edilerek 12/03/2015 tarih ve 55-05 sayılı yapı tatil tutanağının düzenlenerek, dava konusu belediye encümeni kararıyla ruhsatsız imalatların yıkımına karar verildiği,
Dava konusu betonarme taşıyıcılı, konut türü binada mimari projeye aykırı olarak yan cephede, zemin katta mutfak ve banyo kullanımına, 1. katta oda kullanımına dahil edilen toplam 3,85mx1,88mx2 kat=14,476m2 yüzölçümlü kapalı mekan imalatının 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 21. maddesine göre ruhsat gerektirdiği, 3,90×9,80=38,22m2 ilave çatı katı imalatına yönelik olarak ise, mimari proje ozalitinde 1/50 ölçekli A-A ve B-B kesitlerinde, 1. kat üzerinde ahşap çatı gösterilmiş olmasına rağmen, mevcut halde mimari projeye aykırı olarak 1. kattan merdiven ile ulaşılan çatı katı imal edildiğinin çatı katının tabanının laminat malzemesi ile kaplı olup, çatısı içeriden olmak üzere rabıta malzemesi ile kaplanmış, 9,5mx3,85m=36,575m2 taban alanlı kapalı mekan elde edildiği ve bu imalatın da 3194 sayılı Kanun’un 21. maddesine göre ruhsat gerektirdiği,
Bu durumda, yapının projesinde bulunan 1. kat üzerine ahşap çatı yerine 1. kattan merdiven ile ulaşılabilen kapalı çatı katı imal edildiği, bu imalatın ruhsat gerektirdiği anlaşıldığından, dava konusu işlemin, çatı katı imalatın yıkımına karar verilmesine ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı,
Dava konusu işlemin, zemin katta 2,20×3,90=8,58m2, 1. katta 2,20×3,90=8,58m2 kapalı alan büyütme imalatlarının yıkımına ilişkin kısmının ise; bilirkişi tarafından anılan imalatların 3,85mx1,88m ölçülerinde tespit edildiği, dolayısıyla, idarece yapılan tespitin hatalı olduğunun anlaşılması karşısında dava konusu işlemin bu kısmının hukuka uygun bulunmadığı gerekçesiyle,
Dava konusu işlemin; zemin ve 1. katın ruhsata aykırı kısımlarının yıkımına yönelik kısmının iptaline, çatı katının yıkımına ilişkin kısmı yönünden ise, davanın reddine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Altıncı Dairesinin 21/05/2019 tarih ve E:2019/5017, K:2019/4627 sayılı kararıyla;
İdare Mahkemesi kararının, çatı katına ilişkin kısmı yönünden;
Temyize konu İdare Mahkemesi kararının çatı katına ilişkin kısmında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinin 2. fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisinin bulunmadığı,
İdare Mahkemesi kararının, zemin ve 1. kata ilişkin kısmı yönünden;
Davalı belediye tarafından davacıya ait yapıya ilişkin olarak düzenlenen 12/03/2015 tarihli yapı tatil tutanağında; yapının onaylı projesine aykırı olarak zemin katta 2,20×3,90=8,58m2, 1. katta 2,20×3,90=8,58m2 kapalı alan yapıldığının tespit edildiği,
Ancak, İdare Mahkemesince yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen ve hükme esas alınan bilirkişi raporuna göre; zemin katta 1,88×3,85=7,24m2, 1. katta 1,88×3,85=7,24m2 kapalı alan imalatları yapıldığının belirlendiği,
Temyize konu kararda; zemin ve 1. kattaki ruhsata aykırı imalatların bilirkişi tarafından 3,85mx1,88m ölçülerinde tespit edildiği, dolayısıyla, idarece yapılan tespitlerin hatalı olduğu sonucuna varılarak, bu kısım yönünden dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş ise de; 3194 sayılı Kanun’un 32. maddesine uygun olarak düzenlenen yapı tatil tutanağıyla; yapıdaki onaylı projesine aykırı kısımlar, dava konusu yıkıma ilişkin encümen kararında da; yıkılmasına karar verilen aykırı imalatlar ölçüleriyle açıkça belirtildiği,
Bu durumda, yıkılmasına karar verilen kısımların belirlenebilir olduğu göz önüne alındığında, idarenin, ruhsata aykırı imalatların ölçülerinde, yıkımı etkilemeyecek düzeyde maddi hata yaptığı sonucuna ulaşıldığından, dava konusu işlemin bu kısımlarında da hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılarak,
… İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, çatı katına ilişkin kısmının onanmasına, zemin ve 1. kata ilişkin kısmının ise bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi ısrar kararının özeti: …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; dava konusu işlemin zemin ve 1. katın yıkımına ilişkin kısmının iptali yolundaki ilk kararında ısrar edilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, İdare Mahkemesi kararının, zemin ve 1. katın yıkımı konusunda verilen dava konusu işlemin iptali yolundaki ısrara ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, İdare Mahkemesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile … İdare Mahkemesi ısrar kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İzmir ili, Dikili ilçesi, … Mahallesi, S.S. … Sitesi, No:… adresinde ve tapunun … sayılı parselinde kayıtlı davacıya ait yapıda davalı Belediye tarafından yapılan denetimde; onaylı projesine aykırı olarak; zemin katta 2,20×3,90=8,58m2, 1. katta 2,20×3,90=8,58m2 kapalı alan büyütme, 3,90×9,80=38,22m2 ilave çatı katı yapıldığı, … tarih ve … sayılı yapı tatil tutanağı ile tespit edilmiştir.
Bunun üzerine, davalı Belediye tarafından, söz konusu yapı tatil tutanağına dayanılarak 3194 sayılı Kanun’un 32. maddesi uyarınca, tespit edilen ruhsata aykırılıkların yıkılmasına yönelik 21/05/2015 tarihli ve 317 sayılı Encümen kararı alınmıştır.
Anılan Encümen kararının iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
3194 sayılı İmar Kanunu’nun 32. maddesinde; “Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur. Durdurma, yapı tatil zaptının yapı yerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshası da muhtara bırakılır. Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi, yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mühürün kaldırılmasını ister. Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının bu ruhsata uygunluğu, inceleme sonucunda anlaşılırsa, mühür, belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir. Aksi takdirde, ruhsat iptal edilir. Ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina, belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip, belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir.” hükmü yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davalı Belediye tarafından davacıya ait yapıya ilişkin olarak düzenlenen 12/03/2015 tarihli yapı tatil tutanağında; yapının onaylı projesine aykırı olarak zemin katta 2,20×3,90=8,58m2, 1. katta 2,20×3,90=8,58m2 kapalı alan büyütmeleri yapıldığı tespit edilerek, ruhsata ve onaylı projesine aykırı imalatların yıkımına ilişkin dava konusu Encümen kararı tesis edilmiştir.
İdare Mahkemesince yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen ve hükme esas alınan bilirkişi raporuna göre; zemin katta 1,88×3,85=7,24m2, 1. katta 1,88×3,85=7,24m2 kapalı alan imalatları yapıldığı belirlenmiştir.
Temyize konu İdare Mahkemesi kararında; dava konusu işlemin, zemin ve 1. kattaki ruhsata aykırı imalatlarının yıkımına ilişkin kısmında, bilirkişi tarafından anılan imalatların 3,85mx1,88m ölçülerinde tespit edildiği, dolayısıyla, idarece yapılan, ruhsata aykırı kısımların tespitinin hatalı olduğu sonucuna varılarak, bu kısım yönünden dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş ise de; 3194 sayılı Kanun’un 32. maddesine uygun olarak düzenlenen yapı tatil tutanağında; yapıdaki onaylı projesine aykırı kısımlar, dava konusu yıkıma ilişkin Encümen kararında da; yıkılmasına karar verilen aykırı imalatların ölçüleriyle açıkça belirtildiği görülmektedir.
Bu durumda, yıkılmasına karar verilen kısımların belirlenebilir olduğu göz önüne alındığında, idarenin aykırı imalatların ölçülerinde yıkımı etkilemeyecek düzeyde maddi hata yaptığı sonucuna ulaşıldığından, dava konusu işlemin bu kısımlarında da hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, dava konusu işlemin, yapının zemin ve 1. katına yönelik kısmının iptali yolundaki İdare Mahkemesi ısrar kararında hukuki isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin … İdare Mahkemesinin temyize konu … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın …. İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 11/11/2020 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
X- Olayda, Davalı Belediye tarafından düzenlenen 12/03/2015 tarihli yapı tatil zaptında, yapı ruhsatına aykırı olarak zemin katta 2,20×3,90=8,58 m2; 1. katta 2,20×3,90=8,58 m2 kapalı alan büyütmesi yapıldığı tespit edilmiş ise de, İdare Mahkemesince yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen ve hükme esas alınan bilirkişi raporunda; ruhsata aykırı söz konusu imalatların zemin katta 1,88×3,85=7,24 m2; 1. katta 1,88×3,85=7,24 m2 olarak tespit edildiği görülmektedir.
Gerek davalı idare personelince düzenlenen 12/03/2015 tarihli yapı tatil tutanağında yer verilen tespit ve ölçümler gerekse taşınmaz üzerinde 10/11/2016 tarihinde yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporunda yer verilen belirlemeler çerçevesinde, davacıya ait konutun birinci ve ikinci katlarında yapı ruhsatına aykırılıklar bulunduğu tartışmasızdır. Ancak uyuşmazlık konusu yapının ruhsat ve eklerine uygun hale getirilebilmesi, ruhsata aykırı imalatların yıkımı suretiyle mümkün olduğundan, yıkımı yapılacak ruhsata aykırı alanların hiçbir tereddüte mahal bırakmayacak açıklıkta belirlenmesi gerekmektedir. Olayda; yapı tatil zaptında yer verilen ruhsata aykırı alanların yüzölçümüyle bilirkişi raporunda yer verilen ölçümler arasında farklılık bulunduğu açıktır. Bununla birlikte, bilirkişi raporunda, yapı tatil zaptındaki ruhsata aykırı alan belirlemesi ile keşif ve bilirkişi esnasında yapılan ölçümler neticesinde ortaya çıkan ruhsata aykırı alan tespitindeki farklılığının hangi sebeplerden kaynaklandığının ortaya konulamadığı görülmektedir.
Bu itibarla, dava konusu yıkım işleminin hukuka ve gerçek duruma uygun bir biçimde uygulanmasını sağlamak için yürütülecek faaliyetler kapsamında, yalnızca ruhsata aykırı kısımların yıkımı suretiyle yapının ruhsata uygun hale getirilmesi ve yapının ruhsatlı kısımlarının zarar görmemesi için yıkılmasına karar verilen kısımların, bir başka ifadeyle ruhsata aykırı imalatların yüzölçümlerinin açık ve kuşkuya mahal bırakmayacak bir biçimde ortaya konulması ve yapının ruhsata uygun kısımlarının zarar görmesine dolayısıyla davacının mülkiyet hakkının ihlal edilmesine sebebiyet verilmemesi gerekmektedir.
Bu durumda; İdare Mahkemesince, davalı idare tarafından belirtilen ruhsata aykırı alanların yüzölçümü ile bilirkişi raporunda belirtilen ruhsata aykırı alan farklılığının giderilmesi ve bu suretle yapıdaki ruhsata aykırı alanların tartışmaya ve kuşkuya yer bırakmayacak açıklıkta belirlenebilmesi amacıyla bilirkişiden ek rapor istenilerek bir karar verilmesi gerektiği oyuyla karara gerekçe yönünden katılmıyorum.
KARŞI OY
XX- Temyiz edilen kararla ilgili dosyanın incelenmesinden; …. İdare Mahkemesince verilen …. tarih ve E:…, K:.. sayılı ısrar kararının usul ve hukuka uygun bulunduğu, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenlerinin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından, temyiz isteminin reddi ve temyize konu kararın onanması gerektiği oyuyla, karara katılmıyorum.