DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU 2020/1067 E. , 2020/2709 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/1067
Karar No : 2020/2709
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Üniversitesi Rektörlüğü
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacının Yeditepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesinden Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesine yatay geçişinin yapılması istemiyle yaptığı başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle …. İdare Mahkemesinde açtığı davada … tarih ve E:… sayılı kararla yürütmenin durdurulmasına ve bilahare de … tarih ve K:… sayılı kararla işlemin iptaline karar verildiği, iptale konu hukuka aykırı işlem tesis edilmemiş olsaydı 2010-2011 öğretim yılını Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesinde okuyacak ve öğrenim harcı olarak da toplam 2.803,50-TL ödeyecek iken, söz konusu işlem nedeniyle Yeditepe Üniversitesinde okumak zorunda kaldığı ve öğrenim ücreti olarak da toplam 34.992,00-TL ödendiği belirtilerek, idarenin hukuka aykırı işlemi nedeniyle fazladan ödemek zorunda kaldığı 32.188,50-TL’nin faiziyle birlikte tarafına ödenmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin Ege Üniversitesi Rektörlüğünün … tarih ve … sayılı işleminin iptali ile Ege Üniversitesinde öğrenimine devam etseydi ödemesi gereken 2.803,50-TL öğrenim harcı miktarı düşüldükten sonra oluşan fark dikkate alınarak, Yeditepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesine fazladan ödemek zorunda kaldığı 16.094,25-TL olan birinci yarıyıl öğrenim ücretinin ödeme tarihi olan 21/09/2010 tarihinden itibaren, 16.094,25-TL olan ikinci yarıyıl öğrenim ücretinin de ödeme tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte toplam 32.188,50-TL maddi zararın ve idarece, Mahkemenin yürütmenin durdurulmasına ve işlemin iptaline ilişkin kararlarının uygulanmaması nedeniyle, 2577 sayılı Kanun’un 28. maddesinin 1. fıkrası hükmüne aykırı davranıldığından bahisle duyulan üzüntü nedeniyle uğranıldığı ileri sürülen 10.000,00-TL manevi zararın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla;
Anayasa’nın 2. maddesi, 125. maddesinin 7. fıkrası ve 138. maddesinin 4. fıkrası, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 12. maddesi ile 28. maddesinin 1. ve 3. fıkralarında yer alan kurallar aktarılarak,
Bakılan davada, tazminat ödenmesi istemiyle davalı idareye yapılan başvuru üzerine tesis edilen cevabi yazının iptali de istenilmekte ise de; esasen başvurunun belli bir miktar paranın tazminat olarak ödenmesini hedeflediği, bu başvuru üzerine tesis edilen işlemin de, bu talebin reddine ilişkin olduğu, iptal davasına konu olabilecek idarece tek taraflı olarak tesis edilen ve ilgililerin hukuki durumlarında değişiklik ya da yenilik yaratan bir idari işlem olarak nitelendirilemeyeceği ve davacının başvurunun reddi işlemini bir idari işlem olarak değerlendirmesinin bakılan davanın bir tam yargı davası olma niteliğini değiştirmeyeceğinden, yargısal denetimin de bu şekilde yapılarak hüküm tesisi gerektiği belirtilerek,
Maddi tazminat istemi yönünden;
Dosyanın incelenmesinden; 1. sınıfı Yeditepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesinde başarıyla tamamlayan davacının 2010-2011 öğretim yılında Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesine yatay geçişinin yapılması istemiyle yaptığı başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle …. İdare Mahkemesinde açtığı davada … tarih ve E:… sayılı kararla yürütmenin durdurulmasına karar verildiği, bu kararın 21/02/2011 tarihinde davalı idareye tebliğ edildiği, bunun üzerine, Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Yönetim Kurulunun 24/02/2011 tarih ve 4 sayılı kararıyla, Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmelik’in 7. maddesi uyarınca yapılan değerlendirme sonucunda 3. sırada bulunan davacının Fakültenin 2. sınıfına yatay geçiş başvurusunun kabulüne ve başvurusu halinde kaydının yapılmasına karar verildiği, bu kararın davacıya tebliğ edildiğine ilişkin somut bir belgenin idarece dava dosyasına sunulamadığı, bu nedenle davacının … tarihinde öğrenim ücretinin ikinci taksitini ödeyerek öğrenimine Yeditepe Üniversitesinde devam ettiği, bilahare …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, davacının yatay geçiş başvurusunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptaline karar verildiği, bu kararın 26/05/2011 tarihinde davalı idare vekiline, 30/05/2011 tarihinde de davacı vekiline tebliğ edildiği, Mahkeme kararının davalı idare tarafından temyiz edilmekle Danıştay incelemesinde bulunduğu, iptal kararı üzerine davacı vekili tarafından 11/10/2011 tarihli dilekçe ile davalı idareye yapılan başvuruda; yatay geçiş başvurusunun zımnen reddine ilişkin işleme karşı açılan davada Mahkemece yürütmenin durdurulması ve bilahare de iptal kararı verildiği, iptale konu hukuka aykırı işlem tesis edilmemiş olsaydı 2010-2011 öğretim yılını Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesinde okuyacak ve öğrenim harcı olarak da toplam 2.803,50-TL ödeyecek iken, söz konusu işlem nedeniyle Yeditepe Üniversitesinde okumak zorunda kaldığı ve öğrenim ücreti olarak da toplam 34.992,00-TL ödendiği belirtilerek, fazladan ödemek zorunda kaldığı 32.188,50-TL’nin faiziyle birlikte tarafına ödenmesinin talep edildiği, söz konusu başvurunun Ege Üniversitesi Rektörlüğünün … tarih ve … sayılı işlemi ile reddedilmesi üzerine de bakılan davanın açıldığının anlaşıldığı,
Bu durumda, davacının maddi tazminat talebinin, idarece tesis edilen ve yargı kararıyla hukuka uygun bulunmayan işlemden kaynaklandığı ve 2577 sayılı Kanun’un 12. maddesi hükmüyle ilişkili bulunduğunun görüldüğü,
Yargı kararıyla hukuka aykırı bulunan davalı idare işlemi nedeniyle davacının kaydının yapılamadığı, eğitim yılının başlamış olması nedeniyle de davacının eski okuluna kaydını yenilemek zorunda kaldığı, yargı kararı üzerine idarece yeniden yapılan değerlendirmede ise, yatay geçiş başvurusunun kabulüne karar verildiği dikkate alındığında, davacının uğradığı maddi zararın idarece tazmini gerektiği,
Davacı tarafından sunulan belgelerden, davacının yatay geçiş başvurusunun davalı idarece reddedilmesi nedeniyle, 2010-2011 öğretim yılında Yeditepe Üniversitesine 21/09/2010 tarih ve 006443 sayılı tahsilat makbuzu karşılığında okul ücretinin birinci taksiti olarak 17.496,00-TL, … tarih ve … sayılı makbuzu karşılığında da okul ücretinin ikinci taksiti olarak 17.496,00-TL olmak üzere toplam 34.992,00-TL ödeme yapıldığının anlaşıldığı, yatay geçiş başvurusunun kabul edilmesi ve öğrenimine Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesinde devam etmesi halinde ise toplam 2.803,50-TL harç ödeyeceği dikkate alındığında, bu miktarın mahsubu ile kalan 32.188,50-TL’nin idareye başvuru tarihi olan 17/10/2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi gerektiği,
Manevi tazminat istemi yönünden;
Manevi tazminatın, kişinin şeref ve haysiyeti gibi manevi değerleri ile yaşam ve beden bütünlüğü, sağlık gibi kişilik haklarına dahil bedensel değerlerinin ihlali, ağır elem ve üzüntü duyulması gibi hallerde, ilgilinin duyduğu elem ve üzüntünün bir nebze giderilmesini amaçlayan manevî bir tatmin aracı olduğu, başka türlü giderim yolunun bulunmaması nedeniyle haksız zenginleşmeye yol açmayacak şekilde fakat idarenin olaydaki kusurunun niteliğini ve ağırlığını ifade edecek, hukuka aykırılığı özendirmeyecek ölçüde takdir olunacak bir paranın ödenmesine hükmedilmesi yoluyla karşılanmaya çalışıldığı, bir idari işlem veya eylem nedeniyle ızdırap duyan kişiye sadece tatmin aracı olan bir miktar para verilerek bu üzüntü ve sıkıntının tam olmasa bile bir miktar azaltılmasının temel amaç olduğu,
Davacının manevi tazminat isteminin; …. İdare Mahkemesinin yürütmeyi durdurma ve iptal kararının idarece uygulanmaması nedeniyle hem Anayasa’nın 138. maddesinin 4. fıkrasına, hem de 2577 sayılı Kanun’un 28. maddesinin 1. fıkrasına aykırı davranılması nedeniyle manen üzüntüye uğramasına ve yıpranmasına dayandığının görüldüğü,
Bakılan uyuşmazlıkta, davalı idarece Mahkeme kararının uygulanmaması gibi bir durumun söz konusu olmadığı ve Mahkemece verilen yürütmenin durdurulması kararının idareye tebliği sonrasında alınan kararla yargı kararı gereğince davacının yatay geçiş başvurusunun uygun bulunduğu ancak, bu konuda tesis edilen işlemin davacıya yazılı olarak bildirilmediği, fakat sözlü olarak gerçekleştiği kanaatine varılan görüşme sonrası davacının bilgisine girdiğinin anlaşıldığı, dolayısıyla, yargı kararının uygulanmaması sebebine dayalı olarak idareyi tazminle sorumlu tutmayı gerektiren bir durumun söz konusu olmadığı,
Davacı vekili tarafından 03/01/2012 tarihinde verilen dilekçede, davacının 2011-2012 öğretim yılında Isparta Süleyman Demirel Üniversitesine geçmek durumunda kaldığı, bütün arzusunun, İstanbul’da bulunan ailesine çok daha yakın olduğu için İzmir’de okumak olduğunun belirtilmesi ve başkaca bir manevi zararın varlığının ortaya konulamaması dikkate alındığında, bu yönüyle de ortada davalı idareyi manevi tazminat ödemekle yükümlü tutmayı gerektirecek koşulların mevcut bulunmadığı değerlendirildiğinden, davacının manevi tazminat isteminin reddine hükmedilmesi gerektiği gerekçeleriyle, davacının maddi tazminat istemi yönünden davanın kabulü ile 32.188,50-TL maddi zararın idareye başvuru tarihi olan 17/10/2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine, manevi tazminat istemi yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Sekizinci Dairesinin karar düzeltme aşamasında verilen 08/10/2019 tarih ve E:2019/6929, K:2019/8406 sayılı kararıyla;
Anayasa’nın 125. maddesinin 1. ve 7. fıkraları ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 12. maddesinde yer alan kurallar aktarılarak,
İdarenin, kamu hizmetlerini yürütürken mevzuata uygun kararlar almasının hukuka bağlı olma zorunluluğunun bir gereği olduğu, idarenin hukuka ve mer’i mevzuata aykırı bir karar almasının esasen bir hizmet kusuru teşkil edeceği, genel olarak bir tasarrufun iptalini gerektirecek derecede hukuka ve mevzuata aykırılık bulunması durumunda, bu tasarrufun uygulanmasından doğacak zararlardan dolayı hakları ihlal edilenlerin, 2577 sayılı Kanun’un 12. maddesi uyarınca işlemin iptali ile birlikte veya ayrı olarak hizmet kusuru esaslarına göre idare aleyhine tazminat davası açma hakkına sahip olduğu, bununla birlikte iptal davası ile tam yargı davası arasında her zaman zorunlu bir bağın mevcut olduğunu söylemenin mümkün olmadığı, dolayısıyla idari işlemin mevzuata herhangi bir aykırılığı dolayısıyla iptal edilmesinin, idarenin muhakkak surette sorumluluğunu gerektiren bir hizmet kusuru işlediği sonucuna götürmediği,
Diğer bir anlatımla, işlemin iptalini gerektiren her hukuki yanlışlığı ve aykırılığı kendiliğinden hizmet kusuru olarak niteleme olanağının bulunmadığı,
Davacının yatay geçiş talebi reddedilmemiş olsaydı ödemek zorunda kalmayacağı 32.188,50-TL’nin tazmini istenilmekte ise de, …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… sayılı yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararının, “Ege Üniversitesi Senatosu tarafından, öncelikle Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 7. maddesinde belirtilen yatay geçiş başvuru ve değerlendirme kriterlerinin belirlenmesi gerekirken, anılan yönetmelikte açıkça bir yetki devrinin bulunmamasına karşın bu konudaki düzenleme yetkisini Fakülte ve Yüksekokul Yönetim Kurullarına devretmesine hukuken olanak bulunmadığından, davacının yatay geçiş başvurusunun Üniversite Senatosunca belirlenmiş yatay geçiş başvuru ve değerlendirme kriterleri olmaksızın, Dişhekimliği Fakültesi Yönetim Kurulu tarafından belirlenen kriterlere göre reddedilmesinde anılan yönetmelik hükümleri ile hukuka uyarlık bulunmadığı” gerekçesiyle verildiği,
Bu durumda, iptal kararı ile davacının doğrudan okula kayıt hakkı kazanamadığı, davalı idare tarafından Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmelik uyarınca yatay geçiş şartları açısından davacının değerlendirileceği ve buna göre yeniden bir işlem tesis edileceği, dolayısıyla somut olarak tespit edilip miktarı ortaya konulamayacak zararların tazmininin istenilemeyeceği gibi varsayıma dayalı olarak da tazminata hükmedilemeyeceğinin açık olduğu,
Bu itibarla, yargı kararıyla iptal edilen idari işlem nedeniyle davacının hukuken korunması gerekli güncel ve somut maddi zararının bulunduğundan söz edilemeyeceği açık olduğundan, Mahkemece aksi düşünceden hareketle maddi tazminata hükmedilmesinde hukuki isabet bulunmadığı gerekçesiyle, …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının maddi tazminata ilişkin kısmının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi ısrar kararının özeti: …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; maddi tazminat istemi yönünden davanın kabulü ile 32.188,50-TL maddi zararın idareye başvuru tarihi olan 17/10/2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi yolundaki ilk kararda ısrar edilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, İdare Mahkemesinin yürütmeyi durdurma kararından sonra davacı hakkında tesis edilen 24/02/2011 tarih ve 4 sayılı işlemde, Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmelik’in 7. maddesi uyarınca yapılan değerlendirme sonucunda 3. sırada bulunan davacının Fakültenin 2. sınıfına yatay geçiş başvurusunun kabulüne ve başvurusu halinde kaydının yapılmasına karar verildiği, yürütmeyi durdurma kararından sonra davacının gerekli belgelerle birlikte başvuruda bulunarak kaydının yapılmasını istemediği, davacının kendiliğinden kayıt olmayı beklemesinin hayatın olağan akışına uygun olmadığı, dolayısıyla davacının eğitimine Yeditepe Üniversitesinde devam etmesinin kendi tasarrufu olduğu, idarelerinin bu konuda sorumlu tutulamayacağı, ayrıca davada faiz talep edebilme koşullarının oluşmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, …. İdare İdare Mahkemesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ : Temyize konu …. İdare İdare Mahkemesi ısrar kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan;
“a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c) Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması” sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Davacının maddi tazminat istemi yönünden davanın kabulü ile 32.188,50-TL maddi zararın idareye başvuru tarihi olan 17/10/2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine ilişkin …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının ONANMASINA,
3. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 25/11/2020 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
X- …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının, Danıştay Sekizinci Dairesinin 08/10/2019 tarih ve E:2019/6929, K:2019/8406 sayılı kararında yer alan gerekçe doğrultusunda bozulması gerektiği oyuyla, karara katılmıyoruz.