DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU         2020/1008 E.  ,  2020/1614 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/1008
Karar No : 2020/1614

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU: …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacının … İl Emniyet Müdür Yardımcısı olarak görev yaptığı dönemde sorumlu olduğu birimlerden biri olan Lojistik Şube tarafından yapılan birtakım işlemler ile ilgili olarak yapılan soruşturma sonucunda, Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü’nün 13. maddesi uyarınca, “görevin takdir ve yerine getirilmesinde hoşgörü ve savsaklama” fiilini işlediğinden bahisle, “kınama” cezası ile cezalandırılması gerekmekte ise de 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 127. maddesi gereğince disiplin cezası verme yetkisi zaman aşımına uğradığından dosyanın işlemden kaldırılmasına ilişkin Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulunun … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla;
Maddi olayda; Yüksek Disiplin Kurulunca, ceza verme yetkisi zaman aşımına uğradığından bahisle dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilmesi nedeniyle, davacının disiplin cezasını gerektirecek fiilinin sübuta erip ermediği konusunda değerlendirme yapılmaksızın doğrudan dosyanın işlemden kaldırılması gerekirken, fiil hakkında değerlendirme yapılarak ve sübuta erdiği kanaati belirtilerek tesis edilen işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Beşinci Dairesinin 07/05/2019 tarih ve E:2016/25633, K:2019/3239 sayılı kararıyla;
Olayda, zamanaşımı nedeniyle işlemden kaldırılmış dosya içeriği fiillerin sübûta erip ermediğinin incelenmesi, isnad edilen fiillerin işlendiğinin tespit edilmesi durumunda, fiilin işlendiği tarih esas alınarak ceza verme yetkisinin zamanaşımına uğrayıp uğramadığının tespit edilmesi, varılacak sonuca göre de dava konusu işlemin hukuka uygunluğunun değerlendirilmesi gerektiği,
Bu durumda, davacının meslekten çıkarma cezasını gerektiren fiillerinin sübûta erip ermediği irdelenmeden ve fiillerinin hangi tarihte işlendiği tespit edilmeden, doğrudan ceza verme zamanaşımı sebebiyle dosyanın işlemden kaldırılması gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar veren İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmediği sonucuna varılarak … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi ısrar kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; dava konusu işlemin iptali yolundaki ilk kararda ısrar edilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, disiplin kurullarının disiplin suçu işleyen personele disiplin cezası vermek görev ve sorumluluğunun olduğu; suçun işlendiği tespitini yapan idarenin, disiplin cezası verme mekanizmasını harekete geçirerek gerçekten o disiplin suçunun işlenip işlenmediğini, kim tarafından, ne zaman ve ne şekilde işlendiğini, zaman aşımına uğrayıp uğramadığını kontrol ve analiz etme mecburiyetinde olduğu; dava konusu olayda da disiplin kurulunun bu işlemi gerçekleştirdiği; ceza verme yetkisinin zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle dosyanın işlemden kaldırılmasının bir disiplin cezası bulunmadığı, davacının hak ve menfaatini etkileyen ve idari davaya konu olabilecek bir işlem olmadığı, … tarihinde … sayılı KHK ile davacının rütbelerinin alındığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile … İdare Mahkemesi ısrar kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden davalı idarenin yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
Davacının, … İl Emniyet Müdür Yardımcısı olarak görev yaptığı dönemde sorumlu olduğu birimlerden biri olan Lojistik Şube tarafından … adet … aracın 2 oturum hâlinde mübadele yoluyla satılması olayı ile ilgili olarak başlatılan soruşturmaya konu 1. oturumda 11 adet … araca karşılık, 1 adet … model sıfır km … marka araç ile … adet … olmak üzere iki araç teslim edilecek şekilde ihale edilmesine karşılık, … marka aracın hazır olmadığı ve özel olarak üretileceğinden bahisle yazılı taahhüt alınmak suretiyle araç teslim alınmaksızın araçların yükleniciye teslim edilmesi nedeniyle, “görevin takdir ve yerine getirilmesinde hoşgörü ve savsaklama” fiilini işlediği gerekçesiyle Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğü’nün 13. maddesi uyarınca “kınama” cezası ile tecziyesinin gerektiği, ancak suçun işleniş tarihi itibarıyla, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 127. maddesi gereği idarenin ceza verme yetkisi zamanaşımına uğradığından bahisle … tarih … sayılı Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulu kararıyla “dosyanın işlemden kaldırılmasına” karar verilmiştir.
Bunun üzerine davacı tarafından, işlemden kaldırılan dosya içeriği değerlendirilmek suretiyle hakkında isnat olunan fiilin sübuta erdiği belirtilerek işlem tesis edilse de söz konusu fiili işlemediği yolundaki iddialarla temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Zamanaşımı” başlıklı 127. maddesinde;
“Bu Kanunun 125 inci maddesinde sayılan fiil ve halleri işleyenler hakkında, bu fiil ve hallerin işlendiğinin öğrenildiği tarihten itibaren;
a) Uyarma, kınama, aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarında bir ay içinde disiplin soruşturmasına,
b) Memurluktan çıkarma cezasında altı ay içinde disiplin kovuşturmasına, başlanmadığı takdirde disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrar.
Disiplin cezasını gerektiren fiil ve hallerin işlendiği tarihten itibaren nihayet iki yıl içinde disiplin cezası verilmediği takdirde ceza verme yetkisi zamanaşımına uğrar.” hükmü yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda metnine yer verilen hükümle düzenlenen ve ilgililer bakımından güvence niteliği taşıyan zamanaşımı süreleri, kamu düzenine ilişkin olup, uyulması zorunlu sürelerdir.
Disiplin cezaları, kamu hizmetinin gereği gibi yürütülebilmesi için kamu görevlilerinin mevzuat uyarınca yerine getirmek zorunda oldukları ödev ve sorumlulukları ifa etmemeleri veya mevzuatta yasaklanan fiillerde bulunmaları durumunda uygulanan yaptırımlar olup, kişilerin özlük hakları üzerinde doğrudan ve önemli sonuçlar doğurmaları sebebiyle subjektif ve bireysel etkileri bulunduğu gibi kamu görevinin gereği gibi sürdürülmesi ve kamu düzeninin sağlanması bakımından objektif ve kamusal öneme sahiptirler.
Buna göre, disiplin cezası verilebilmesi için öncelikle kusurlu hâlin tespiti gerekmekte olup, disiplin cezasına konu edilen fiil veya hâlin zamanı, yeri, şekli gibi tüm unsurların ortaya konulması, böylelikle fiilin kim tarafından, ne zaman, nerede ve ne şekilde işlendiğinin net ve açık bir şekilde belirlenmesi gereklidir.
Disiplin cezasını gerektiren fiil ve hâllerin tespiti ile bu tespit sonrası fiilin işlenip işlenmediğinin ortaya konulması gerekmekte olup, fiilin işlendiği tarihten itibaren iki yıllık zamanaşımı süresi geçirildikten sonra ise disiplin cezası verilemeyeceği açıktır.
Olayda, zamanaşımı nedeniyle işlemden kaldırılmış dosya içeriği fiilin, davacı tarafından işlenip işlenmediğinin tespitinden sonra dava konusu işlemin hukukiliğinin değerlendirilmesi gerekmektedir.
Bu durumda, davacının kınama cezasını gerektiren fiilinin sübûta erip ermediği irdelenmeden doğrudan ceza verme zamanaşımı sebebiyle dosyanın işlemden kaldırılması gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar veren İdare Mahkemesi ısrar kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne;
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin …. İdare Mahkemesinin temyize konu … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Ankara 18. İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24/09/2020 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY

X- Temyiz edilen kararla ilgili dosyanın incelenmesinden; … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının usul ve hukuka uygun bulunduğu, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenlerinin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından, temyiz isteminin reddi ve ısrar kararının onanması gerektiği oyuyla, karara katılmıyoruz.