DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU         2014/2367 E.  ,  2016/1427 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2014/2367
Karar No : 2016/1427

Temyiz Eden (Davalı) :
Vekili :
Karşı Taraf (Davacı) :
Vekili :
İstemin Özeti : … İdare Mahkemesinin …. günlü, E:…., K:….sayılı ısrar kararının, davalı İdare tarafından temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi :
Düşüncesi : Temyiz isteminin kabulü ile ısrar kararının Danıştay Daire kararı doğrultusunda bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Dava; … Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü emrinde Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni olarak görev yapan davacının, eş durumu özrü nedeniyle … Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü emrine naklen atanma talebiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin 01/06/2010 günlü, 7487430 sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
… İdare Mahkemesinin …. günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla;.. Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü emrinde Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni olan davacının, eşinin Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığı iştiraki olan … Şirketinin Ankara ofisinde çalıştığından bahisle …Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü emrine naklen atanma talebiyle başvurduğu, kamu personelinin nakilleri konusundaki işlemlerin tesisinde aile birliğinin korunmasına ilişkin hükmün göz önünde bulundurulmasının Anayasal bir yükümlülük olduğu, Özelleştirme İdaresi Başkanlığının internet sayfasında yayınlanan ve karar tarihi itibariyle sermayesinin %49,12’sinin Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığına ait olduğu belirtilen ancak, özelleştirmeye dair çalışmaların devam ettiği anlaşılan Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığının iştiraki olan … Şirketinin, 217 sayılı Devlet Personel Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamında bir Kamu İktisadi Teşekkülü olduğu sonucuna varıldığından, davacının eş durumu mazereti nedeniyle naklen atanma isteminin reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Anılan karar, Danıştay İkinci Dairesinin 24/09/2013 günlü, E:2012/8083, K:2013/4944 sayılı kararıyla; her ne kadar, dava konusu işlem tarihi itibariyle davacının eşinin görev yaptığı … Şirketinin, Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığının iştiraki olduğu görülmekte ise de, dava dilekçesi ekinde dosyaya sunulan eşi adına düzenlenmiş SSK Sigortalı Hizmet Dökümüne bakıldığında, davacının eşinin sigortalı olup memur statüsünde görev yapmadığının anlaşıldığı, bu durumda, veri hazırlama ve kontrol işletmeni olan davacının, tayin talebi hakkında iş yoğunluğu ve personel ihtiyacı nedeniyle olumsuz görüş bildiren … Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünün 17/05/2010 günlü, 7487430 sayılı yazılarına dayalı olarak …Şirketinin Ankara ofisinde sigortalı olarak çalışan eşinden dolayı naklen atanma talebinin reddi yönünde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık, aksi yöndeki Mahkeme kararında hukuki isabet bulunmadığı gerekçesiyle bozulmuş ise de; İdare Mahkemesi, bozma kararına uymayarak ilk kararında ısrar etmiştir.
Davalı idare, …. İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı ısrar kararını temyiz etmekte ve bozulmasını istemektedir.
Dosyanın incelenmesinden; davacının… Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünde veri hazırlama ve kontrol işletmeni olarak görev yaptığı, davacının eşinin Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığı iştiraki olan …şirketinin Ankara Ofisinde sigortalı olarak çalıştığı, davacının eş durumuna dayalı olarak …Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne naklen atanma talebini içeren 06/05/2010 tarihli dilekçesiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin 01/06/2010 günlü, 7487430 sayılı işlemin dava konusu edildiği anlaşılmaktadır.
Özelleştirme Yüksek Kurulunun 17/04/2006 günlü, 2006/26 sayılı kararı doğrultusunda Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığı sermayesinin %25’ine karşılık gelen 43.750.000 adet pay ile bu miktarın %15’ini oluşturan ek satışa konu 6.562.500 adet paydan oluşan toplam 50.312.500 adet Özelleştirme İdaresi Başkanlığına ait hisse, Sermaye Piyasası Kurulunun 12/05/2006 günlü, 22/569 sayılı kararı doğrultusunda halka arz edilmiş, bu kapsamda, 25/06/2006 tarihi itibarıyla Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığındaki kamu payı %49, halka arz edilen pay oranı ise %51 olmuştur.
Bu durumda, Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığındaki kamu payının 25/06/2006 tarihi itibarıyla %49’a indiği, Ortaklığın kamu tüzel kişiliği statüsünün özel hukuk tüzel kişisine dönüştüğü anlaşılmaktadır.
T.C. Anayasasının 41. maddesinde, “Aile, Türk toplumunun temelidir … Devlet, ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması….. için gerekli tedbirleri alır, teşkilatı kurar” hükmü yer almakta; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 72. maddesinin 2. fıkrasında, 657 sayılı Yasanın 72. maddesinin 2. fıkrasında, “Yeniden veya yer değiştirme suretiyle yapılacak atamalarda; aile birimini muhafaza etmek bakımından kurumlar arasında gerekli koordinasyon sağlanarak memur olan diğer eşin de isteği halinde ataması, atamaya tabi tutulan memurun atandığı yere 74 ve 76 ncı maddelerde belirtilen esaslar çerçevesinde yapılır. Yer değiştirme suretiyle atamaya tabi memurun atandığı yerde eşinin atanacağı teşkilatın bulunmaması ya da teşkilatı olmakla birlikte niteliğine uygun münhal bir görev bulunmaması ve ilgilinin de talebi halinde, bu personele eşinin görev süresi ile sınırlı olmak üzere aşağıdaki şartlarda izin verilebilir” hükmüne yer verilmektedir.
Yasa koyucunun bu hükümle, Anayasa’nın 41. maddesine koşut olarak, aileyi parçalanmaktan kurtarmak, bireylerini bir arada tutmak suretiyle ailenin huzur ve mutluluğunu devam ettirmek ve bu yolla kamu görevlilerinin ailevi kaygılardan uzak bir biçimde kamu hizmetlerini verimli, etkin ve sağlıklı bir biçimde yürütmeleri için gerekli ortamı sağlamak amacını güttüğünde kuşkuya yer yoktur. Anayasanın ve 657 sayılı Yasanın sözü edilen düzenlemelerine göre, aynı kurumda çalışan eşlerden birinin hizmetin başka bir yere naklini gerekli kılması halinde, diğer eşin de coğrafi bakımdan aynı veya aile bütünlüğünün bozulmasına yol açmayacak kadar yakın bir yere; eşlerin ayrı kurumlarda çalışmaları halinde ise diğer eşin çalıştığı kurumla gerekli koordinasyon sağlanmak suretiyle bu eşin de, isteği halinde, aynı veya yakın yere naklinin yapılması idare için bir yükümlülüktür.
Kamu görevlisinin eşinin memur olmaması halinde ise durumun farklı boyut kazanacağına işaret etmek gerekir. Bir kamu görevlisinin, kamu hizmeti gerekli kılmasına karşın, eşinin memur olmadığı öne sürülerek, isteği olmadıkça, başka bir yere nakledilemeyeceği gibi bir anlayış; idarenin bütün işlem ve eylemlerinin ortak hedefi olan kamu yararını sağlama amacının gerçekleştirilmesini kişilerin subjektif karar ve tutumlarına bağlı kılmak sonucunu doğurur ki; bu hukuken benimsenemez.
Belirtmek gerekir ki, 657 sayılı Yasanın yukarıda değinilen 72. maddesi hükmü, bu noktada naklen atanan memurun kamu kurumunda çalışan eşine belli koşullarla sınırlı bir koruma getirmektedir. Memurun atandığı yerde eşinin kurumunun teşkilatının bulunmaması ya da teşkilatı olmakla birlikte niteliğine uygun boş bir görev bulunmaması hallerinde, isteğe bağlı olarak, eş kural olarak ücretsiz izinli sayılabilecek; kadrosu eşinin görevlendirme süresiyle sınırlı olarak saklı tutulacak; ancak bu süre memuriyet boyunca 4 yılı geçemeyecektir.
Eşi aynı veya başka bir kamu kurumunda çalışmakta olan bir kamu görevlisinin, kamu hizmetinin gerektirmesi halinde, eşinin de doğrudan veya kurumlar arasında gerekli koordinasyon sağlanmak suretiyle naklinin yapılabilmesine karşılık, eşi memur olmayan bir kamu görevlisinin naklinin eşin istek ve iradesine bağlı tutulması yolundaki bir anlayış, ikinci durumda olanları öncekilere göre ayrıcalıklı bir duruma sokmasının yanısıra kamu hizmetlerinin yürütülmesi açısından da büyük sakıncalar yaratır ki, 657 sayılı Yasanın 72. maddesinin amacıyla bağdaşmayan böyle bir yol kabul edilemez.
Uyuşmazlıkta, davacının Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığı iştiraki olan ….şirketinin Ankara Ofisinde sigortalı olarak çalışan eşinin devlet memuru olmaması nedeniyle, idarenin, davacının eş durumunu gözetmek suretiyle atama yapma zorunluluğu bulunduğundan söz edilemeyeceğinden, davacının eş durumu dikkate alınarak atamasının yapılması yolundaki başvurusunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne, … İdare Mahkemesince verilen… günlü, E:…, K:… sayılı ısrar kararının BOZULMASINA, dosyanın anılan İdare Mahkemesine gönderilmesine, kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 04/04/2016 tarihinde oybirliği ile karar verildi.