Danıştay 9. Daire Başkanlığı 2023/1280 E. , 2023/1805 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2023/1280
Karar No : 2023/1805
TEMYİZ EDENLER :1-(DAVALI) … Vergi Dairesi Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
2-(DAVACI) …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, taraflarca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: … Ür. Nak. Kimya San. ve Tic. Ltd. Şti’nin ödenmeyen vergi borçlarının tahsili amacıyla davacı adına; kanuni temsilci sıfatıyla düzenlenen … tarih ve …,…,… sayılı ödeme emirleri ile ortak sıfatıyla düzenlenen … tarih ve …,…,… sayılı ödeme emirlerinin iptali istemine ilişkindir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Danıştay Dokuzuncu Dairesince verilen bozma kararına uyarak dosyayı yeniden incelemek suretiyle; … tarih ve … sayılı ödeme emrinin 2011/Ocak-Aralık dönemine ait vergi ziyaı cezasının bir katını aşan kısmı, 2011/Nisan dönemine ilişkin bir kat ve üç kat vergi ziyaı cezalı (gelir stopaj) vergisi, 2010/Ocak-Aralık dönemine ait vergi ziyaı cezasının bir katını aşan kısmı, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 353/1. maddesi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezaları, yargı harçları ve bu kısımlara ilişkin gecikme faizleri yönünden, davacının kanuni temsilcisi olduğu şirket tarafından açılan … tarih ve E:…,…, K:…,… sayılı davanın reddine ilişkin verilen Konya Vergi Mahkemesi kararlarına ilişkin olarak Danıştay Dokuzuncu Dairesince bozma ve kısmen bozma kararı verilmesi üzerine davalı idare tarafından düzenlenen … no’lu ihbarnamelerinin ve ödeme emirlerinin, bozulan kısımlar nazarı alınarak yeniden düzenlenmediği anlaşıldığından ve bu suretle tarhiyatın usulüne uygun bir şekilde kesinleştirildiğinden bahsedilemeyeceğinden, bununla birlikte bozulan mahkeme kararlarına ilişkin yargı harçlarının iptali gerektiğinden, vergi borcunun tahsili amacıyla kanuni temsilci sıfatıyla davacı adına düzenlenen dava konusu ödeme emrinin bu kısımlarında hukuka uygunluk bulunmadığı, … tarih ve … sayılı ödeme emrinin 2010/Ekim, Aralık, 2011/Ocak-Mart, Nisan-Haziran dönemlerine ilişkin geçici vergi üzerinden kesilen vergi ziyaı cezalarının bir katını aşan kısmı ile 2011/Ocak ila Nisan dönemlerine ait (… tarih ve …,…, … ila … sayılı …’nolu ihbarnamelerden kaynaklanan) vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin ve tüm bu kısımlara ilişkin gecikme faizleri, yargı harçları ile … tarih ve … sayılı ödeme emrinin 2010/Ocak-Mart, Nisan-Haziran, Temmuz-Eylül dönemlerine ilişkin geçici vergi üzerinden kesilen vergi ziyaı cezalarının bir katını aşan kısmı ile bu kısımlara ilişkin gecikme faizleri ile yargı harçlarına ilişkin kısmı yönünden, davacının kanuni temsilcisi ve ortağı olduğu olduğu şirket tarafından açılan davalarda, davanın kısmen kabulü, kısmen reddi yolunda verilen kararların Danıştay Dokuzuncu Dairesinin 30/10/2017 tarih ve E:2016/9163, K:2017/7300 sayılı, 20/06/2018 tarih ve E:2018/1970, K:2018/4567 sayılı kararlarla kısmen bozulduğu, davalı idare tarafından düzenlenen … no’lu ihbarnamelerin ve ödeme emirlerinin, bozulan kısımlar nazarı alınarak yeniden düzenlenmediği anlaşıldığından ve bu suretle tarhiyatın usulüne uygun bir şekilde kesinleştirildiğinden bahsedilemeyeceğinden, bununla birlikte bozulan mahkeme kararlarına ilişkin yargı harçlarının iptali gerektiğinden, vergi borcunun tahsili amacıyla kanuni temsilci ve ortak sıfatıyla davacı adına düzenlenen ödeme emirlerinin bu kısımlarında yasal hukuka uygunluk bulunmadığı, … tarih ve … sayılı ödeme emrinin 2010/Mayıs dönemine ait … sayılı iki nolu ihbarnameye ilişkin kısmı ile bu kısımlara ilişkin gecikme faizleri ile yargı harçlarına ilişkin kısım yönünden, davacının ortağı olduğu şirket tarafından açılan davada verilen davanın reddine ilişkin kararın, … Vergi Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla kısmen bozulduğundan 2010/Mayıs dönemine ait … sayılı iki nolu ihbarnamenin anılan ödeme emrine dayanak olarak kabulü mümkün olmadığından ve bu suretle tarhiyatın usulüne uygun bir şekilde kesinleştirildiğinden bahsedilemeyeceğinden, bununla birlikte bozulan mahkeme kararına ilişkin yargı harcının iptali gerektiğinden, vergi borcunun tahsili amacıyla ortak sıfatıyla davacı adına düzenlenen dava konusu ödeme emrinin bu kısmında hukuka uygunluk bulunmadığı, dava konusu diğer ödeme emirleri ve ilgili kısımları yönünden, davacının 26/10/2010-11/04/2011 tarihleri arasında asıl borçlu şirketin kanuni temsilcisi ve ortağı olduğu, şirket hakkındaki takip muamelelerine bakıldığında alacağın şirket tüzelkişiliğinden tahsil edilemeyeceğinin anlaşıldığı, takip yollarının usulüne uygun bir şekilde tüketildiği, dolayısıyla davacının temsil yetkisine haiz olduğu dönemler için kanuni temsilci sıfatıyla, hisse devraldığı tarih öncesine ilişkin olarak ise şirket ortağı sıfatıyla sorumluluğuna gidilip düzenlenen dava konusu ödeme emirlerinin bu kısımlarında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulü, kısmen reddi yolunda verilen Vergi Mahkemesi kararına karşı taraflarca ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI:
DAVACININ İDDİALARI:… Ür. Nak. Kimya San. ve Tic. Ltd. Şti’ne ait malvarlığı araştırmasının yeterince yapılmadığı, şirketin malvarlığı bulunduğu, şirket borçlarına ilişkin hiçbir sorumluluğu bulunmadığı iddiasıyla kararın aleyhe olan kısmının bozulması istenilmektedir.
DAVALININ İDDİALARI: Asıl borçlu … Ür. Nak. Kimya San. ve Tic. Ltd. Şti. adına düzenlenip, tebliğ edilen ödeme emirlerine karşı itiraz edilmemesi üzerine kesinleşen amme alacağının tahsili için kanuni temsilci olan davacı adına ödeme emri düzenlenmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı iddiasıyla kararın aleyhe olan kısmının bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI: Taraflarca savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ: Temyiz istemlerinin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY: … Ür. Nak. Kimya San. ve Tic. Ltd. Şti’nin ödenmeyen vergi borçlarının tahsili amacıyla davacı adına; kanuni temsilci sıfatıyla düzenlenen … tarih ve …,…,… sayılı ödeme emirleri ile ortak sıfatıyla düzenlenen … tarih ve …,…,… sayılı ödeme emirlerinin iptali istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 35. maddesinde, limited şirket ortaklarının, şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacağından, sermaye hisseleri oranında, doğrudan doğruya sorumlu olacakları ve bu Kanun hükümleri gereğince takibe tabi tutulacakları, ortağın şirketteki sermaye payını devretmesi halinde, payı devreden ve devralan şahısların, devir öncesine ait amme alacaklarının ödenmesinden birinci fıkra hükmüne göre müteselsilen sorumlu tutulacağı, amme alacağının doğduğu ve ödenmesi gerektiği zamanlarda pay sahiplerinin farklı şahıslar olmaları halinde bu şahısların, amme alacağının ödenmesinden birinci fıkra hükmüne göre müteselsilen sorumlu tutulacağı ifade eilmiştir.
Aynı Kanun’un 55. maddesinde, amme alacağını vadesinde ödemeyenlere, 15 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumunun “bir ödeme emri” ile tebliğ olunacağı; 58. maddesinde de kendisine ödeme emri tebliğ olunan şahsın, böyle bir borcu olmadığı, kısmen ödediği veya zamanaşımına uğradığını ileri sürerek 15 gün içerisinde vergi mahkemesinde dava açabileceği hüküm altına alınmıştır.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 10. maddesinde, tüzel kişilerle küçüklerin ve kısıtlıların, vakıflar ve cemaatler gibi tüzelkişiliği olmayan teşekküllerin mükellef veya vergi sorumlusu olmaları hâlinde bunlara düşen ödevlerin kanuni temsilcileri, tüzelkişiliği olmayan teşekkülleri idare edenler ve varsa bunların temsilcileri tarafından yerine getirileceği; yukarıda yazılı olanların bu ödevleri yerine getirmemeleri yüzünden mükelleflerin veya vergi sorumlularının varlığından tamamen veya kısmen alınamayan vergi ve buna bağlı alacakların, kanuni ödevleri yerine getirmeyenlerin varlıklarından alınacağı düzenlenmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge İdare Mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Bölge İdare Mahkemesi kararının, … tarih ve … sayılı ödeme emrinin 2011/Nisan dönemi gelir (stopaj) vergisi ile bu vergi üzerinden kesilen vergi ziyaı cezaları, gecikme faizi, … tarih ve … sayılı ödeme emrinin 2010/Nisan, Eylül dönemlerine ait katma değer vergisi, vergi ziyaı cezası, gecikme faizi ve tüm ödeme emirlerinin yarı harcı dışındaki kısma ait hüküm fıkrasının dayandığı sebepler ve gerekçesi Dairemizce de uygun görülmüş olup taraflarca ileri sürülen iddialar temyize konu kararın bu hususa ilişkin kısmının bozulmasını gerektirir nitelikte bulunmamıştır.
Bölge İdare Mahkemesi kararının, … tarih ve … sayılı ödeme emrinin 2011/Nisan dönemi gelir (stopaj) vergisi ile bu vergi üzerinden kesilen vergi ziyaı cezaları, gecikme faizine ilişkin hüküm fıkrasına yönelik davalının temyiz istemi yönünden,
Ödeme emrine konu 2011/Nisan dönemi (stopaj) vergisi ile üzerinden kesilen vergi ziyaı cezasına karşı asıl borçlu şirket tarafından açılan davada, davanın reddi yolunda verilen kararın Danıştay Dokuzuncu Dairesince bozulduğu, anılan bozma kararına … Vergi Mahkemesinin, … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla ısrar edildiği ve ısrar kararının Vergi Dava Daireleri Kurulunun 25/10’2018 tarih ve E:2018/1048, K:2019/268 sayılı kararıyla onanarak kesinleştiği anlaşıldığından Bölge idare Mahkemesince bu husus göz önüne alınarak yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının, … tarih ve … sayılı ödeme emrinin 2010/Nisan, Eylül dönemlerine ait katma değer vergisi, vergi ziyaı cezası, gecikme faizine ilişkin hüküm fıkrasına yönelik davacının temyiz istemi yönünden,
Ödeme emri dayanağı vergi ziyaı cezalı katma değer verisine karşı asıl borçlu şirket tarafından açılan davada, davanın reddi yolunda verilen karara karşı davacı tarafından yapılan istinaf isteminin … Vergi Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla kısmen reddine, kısmen kabulüne karar verilerek, vergi mahkemesi kararının kısmen kaldırılarak davanın kısmen kabulüne karar verildiği ve anılan karara karşı taraflarca yapılan temyiz başvurusu üzerine Danıştay Dokuzuncu Dairesinin 10/06/2020 tarih ve E:2018/1169, K:2020/2781 sayılı kararıyla davalının temyiz isteminin reddine, davacının temyiz isteminin kısmen reddine, kısmen kabulüne karar verilerek anılan kararın kısmen bozulduğu, Bölge İdare Mahkemesince bozma kararına uyularak verilen kararın, davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine de onanarak kesinleştiği anlaşıldığından Bölge idare Mahkemesince bu husus göz önüne alınarak yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının, dava konusu ödeme emirlerinin yargı harcına ilişkin kısmı yönünden tarafların temyiz istemine gelince;
Yargı harçlarının dayanağı olan mahkeme kararlarının bir kısmının kısmen onanıp, kısmen bozulduğu, bir kısmının ise bozulduğu anlaşıldığından bu hususu ve 11/04/2011 tarihi itibarıyla şirket ortaklığı ve kanuni temsilcilik görevi sona eren davacının yargı harçlarının dayanağı mahkeme kararlarının tarihleri de dikkate alınmak suretiyle ortak ve kanuni temsilci sıfatıyla sorumluluğunun bulunup bulunmadığı hususları araştırılarak Bölge İdare Mahkemesince yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Tarafların temyiz istemlerinin kısmen kabulüne, kısmen reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının … tarih ve … sayılı ödeme emrinin 2011/Nisan dönemi gelir (stopaj) vergisi ile bu vergi üzerinden kesilen vergi ziyaı cezaları, gecikme faizi, … tarih ve … sayılı ödeme emrinin 2010/Nisan, Eylül dönemlerine ait katma değer vergisi, vergi ziyaı cezası, gecikme faizi ve ödeme emirlerinin yargı harcına ilişkin kısmının BOZULMASINA, kalan kısmının ONANMASINA,
3. Temyiz isteminde bulunan davacıdan …-TL maktu harç alınmasına,
4. Bozulan kısım yönünden yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Konya Bölge İdare Mahkemesi 2. Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 04/05/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.