Danıştay 9. Daire Başkanlığı 2023/1277 E. , 2023/1804 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2023/1277
Karar No : 2023/1804
TEMYİZ EDENLER :1-(DAVALI) … Vergi Dairesi Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
2-(DAVACI) …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, taraflarca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: … Ür. Nak. Kimya San. ve Tic. Ltd. Şti’nin ödenmeyen vergi borçlarının tahsili amacıyla davacı adına kanuni temsilci sıfatıyla düzenlenen … tarih ve …,…,… sayılı ödeme emirlerinin iptali istemine ilişkindir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:Danıştay Dokuzuncu Dairesince verilen bozma kararına uyarak dosyayı yeniden incelemek suretiyle; … tarih ve … sayılı ödeme emrinin, 2010/Ocak ila Aralık dönemlerine ait vergi ziyaı cezasının bir katını aşan kısmı ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 353/1. maddesi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezası ve bu kısımlara ilişkin gecikme faizleri ve … tarih ve … sayılı ödeme emrinin, 2010 yılının tüm dönemlerine ilişkin geçici vergi üzerinden kesilen vergi ziyaı cezalarının bir katını aşan kısmı ve gecikme faizleri yönünden, asıl borçlu şirket tarafından açılan … tarih ve E:…,… K:…,… sayılı davanın reddine ilişkin verilen Konya Vergi Mahkemesi kararlarının Danıştay 9. Dairesi tarafından kısmen bozulduğu, … no’lu vergi ceza ihbarnamelerinin ve ödeme emirlerinin, bozulan kısım nazara alınmadan yeniden düzenlenmediği anlaşıldığından ve bu suretle tarhiyatın usulüne uygun bir şekilde kesinleştirildiğinden bahsedilemeyeceğinden ödeme emirlerinin anılan kısımında hukuka uygunluk bulunmadığı, … tarih ve … sayılı ödeme emri yönünden, şirket tarafından açılan … tarih ve E:…, K:… sayılı davanın reddine ilişkin verilen … Vergi Mahkemesi kararının, … Bölge İdare Mahkemesince 2010/Haziran, Ağustos dönemlerine ait vergi ziyaı cezalı katma değer vergileri ile 2010/Mayıs dönemine ait katma değer vergisinin 27.687,01-TL’yi aşan kısmı ve bu tutara ait vergi ziyaı cezasına ilişkin kısmı yönünden kısmen bozulduğu, davanın geriye kalan kısmının onandığı, davalı idare tarafından düzenlenen … no’lu vergi ceza ihbarnamelerinin ve ödeme emirlerinin, bozulan kısım nazara alınarak düzenlendiği anlaşıldığından ve bu suretle tarhiyat usulüne uygun bir şekilde kesinleştirildiğinden, vergi borcunun tahsili amacıyla kanuni temsilci sıfatıyla davacı adına düzenlenen anılan ödeme emrinde hukuka aykırılık bulunmadığı, dava konusu diğer ödeme emirleri ve ilgili kısımları yönünden, asıl borçu şirket tarafından vergi ceza ihbarnamelerine karşı açılan davalarda, davaların ret ile sonuçlanması üzerine … no’lu vergi ceza ihbarnamelerinin düzenlenerek tebliğ edildiği, amme borçlarının ödenmemesi üzerine de şirket adına ödeme emirleri düzenlenerek tebliğ edildiği, amme alacağının şirket tüzel kişiliğinden tahsiline imkan bulunmadığının tespit edilmesi sonucunda kanuni temsilcisi olan davacı adına ödeme emirlerinin düzenlenmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulü, kısmen reddi yolunda verilen Vergi Mahkemesi kararına karşı taraflarca ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI:
DAVACININ İDDİALARI:… Ür. Nak. Kimya San. ve Tic. Ltd. Şti’nin vergi borcunu ödeme kabiliyetinin olup olmadığının araştırılması yapılmadan düzenlenen ödeme emirlerinde hukuka uygunluk bulunmadığı iddiasıyla kararın aleyhe olan kısmının bozulması istenilmektedir.
DAVALININ İDDİALARI: Asıl borçlu … Ür. Nak. Kimya San. ve Tic. Ltd. Şti. adına düzenlenip, tebliğ edilen ödeme emirlerine karşı itiraz edilmemesi üzerine kesinleşen amme alacağının tahsili için kanuni temsilci olan davacı adına ödeme emri düzenlenmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı iddiasıyla kararın aleyhe olan kısmının bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI: Taraflarca savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ: Temyiz istemlerinin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY: … Ür. Nak. Kimya San. ve Tic. Ltd. Şti’nin ödenmeyen vergi borçlarının tahsili amacıyla davacı adına kanuni temsilci sıfatıyla düzenlenen … tarih ve …,…,… sayılı ödeme emirlerinin iptali istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 10. maddesinde, tüzel kişilerle küçüklerin ve kısıtlıların, vakıflar ve cemaatler gibi tüzelkişiliği olmayan teşekküllerin mükellef veya vergi sorumlusu olmaları hâlinde bunlara düşen ödevlerin kanuni temsilcileri, tüzelkişiliği olmayan teşekkülleri idare edenler ve varsa bunların temsilcileri tarafından yerine getirileceği; yukarıda yazılı olanların bu ödevleri yerine getirmemeleri yüzünden mükelleflerin veya vergi sorumlularının varlığından tamamen veya kısmen alınamayan vergi ve buna bağlı alacakların, kanuni ödevleri yerine getirmeyenlerin varlıklarından alınacağı hüküm altına alınmıştır.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 55. maddesinde; amme alacağını vadesinde ödemeyenlere, 15 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumunun bir “ödeme emri” ile tebliğ olunacağı hükmü öngörülmüş, 58. maddesinde ise; kendisine ödeme emri tebliğ olunan şahsın böyle bir borcu olmadığı veya kısmen ödediği veya zamanaşımına uğradığı hakkında tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde dava açabileceği düzenlenmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge İdare Mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Bölge İdare Mahkemesi kararının, … tarih ve …,… sayılı ödeme emrinin yargı harcı dışındaki kısmına ilişkin hüküm fıkrasının dayandığı sebepler ve gerekçesi Dairemizce de uygun görülmüş olup taraflarca ileri sürülen iddialar temyize konu kararın bu hususa ilişkin kısmının bozulmasını gerektirir nitelikte bulunmamıştır.
Bölge İdare Mahkemesi kararının, … tarih ve … sayılı ödeme emrinin yargı harcı dışındaki kısmına ilişkin hüküm fıkrasına yönelik davacının temyiz iddialarının incelenmesine gelince;
Vergi Mahkemesince asıl borçlu şirket tarafından açılan davada, davanın reddine ilişkin verilen kararın, … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla 2010/Haziran, Ağustos dönemlerine ait vergi ziyaı cezalı katma değer vergileri ile 2010/Mayıs dönemine ait katma değer vergisinin 27.687,01-TL’yi aşan kısmı ve bu tutara ait vergi ziyaı cezasına ilişkin kısmı yönünden bozulduğu, kalan kısmının onandığı, davalı idare tarafından düzenlenen 2 no’lu vergi ceza ihbarnamelerinin ve ödeme emirlerinin, bozulan kısım nazara alınarak düzenlendiği anlaşıldığından ve bu suretle tarhiyat usulüne uygun bir şekilde kesinleştirildiğinden, vergi borcunun tahsili amacıyla kanuni temsilci sıfatıyla davacı adına düzenlenen işbu ödeme emrinde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle bu kısım yönünden davanın reddine karar verilmiş ve Bölge İdare Mahkemesince davacının istinaf istemi reddedilmiş ise de, Konya Bölge İdare Mahkemesi 2. Vergi Dava Dairesi’nin anılan kararına karşı taraflarca yapılan temyiz başvurusu üzerine Danıştay Dokuzuncu Dairesinin 10/06/2020 tarih ve E:2018/1169, K:2020/2781 sayılı kararıyla davalının temyiz isteminin reddine, davacının temyiz isteminin kısmen reddine, kısmen kabulüne karar verilerek kararın kısmen bozulduğu, Bölge İdare Mahkemesince bozma kararına uyularak verilen kararın, davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine de onanarak kesinleştiği anlaşıldığından Bölge idare Mahkemesince bu husus göz önüne alınarak bir karar verilmesi gerekmektedir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının, dava konusu ödeme emirlerinin yargı harcına ilişkin kısmına yönelik davacının temyiz istemi yönünden ise;
Vergi Mahkemesince, dava konusu ödeme emirlerine ilişkin inceleme yapılırken yargı harçları yönünden ayrıca bir hukuki inceleme yapılmayıp, … tarih ve …,…,… sayılı ödeme emirlerinin yargı harçları dışında kalan bir kısmı hakkında değerlendirme yapıldıktan sonra, dava konusu başkaca bir ödeme emri olmamasına rağmen, “dava konusu diğer ödeme emirleri ve ilgili kısımlarıyla ilgili olarak” şeklinde belirtildikten sonra yargı harçları yönünden ayrıca bir değerlendirme yapılmaksızın amme alacağının şirket tüzel kişiliğinden tahsiline imkan bulunmadığının tespit edilmesi sonucunda kanuni temsilcisi olan davacı hakkında ödeme emirlerinin düzenlenmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle bu kısım yönünden davanın reddine ilişkin hüküm fıkrasına yönelik davacının istinaf isteminin Bölge İdare Mahkemesince reddedildiği, davacının ise 26/10/2010 tarihli ortaklar kurulu kararıyla asıl borçlu şirketin kanuni temsilcilik görevinden ayrılmış olduğu görüldüğünden, yargı harçlarının dayanağı mahkeme kararlarının tarihleri de dikkate alınmak ve kanuni temsilci sıfatıyla sorumluluğu bulunup bulunmadığı hususunda değerlendirme yapılmak suretiyle Bölge İdare Mahkemesince anılan kısım hakkında yeniden karar verilmesi gerekmektedir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine, davacının temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, … tarih ve … sayılı ödeme emrine ilişkin kısmı ile dava konusu ödeme emirlerinin yargı harçlarına ilişkin kısımlarının BOZULMASINA, kalan kısmının ONANMASINA,
3. Temyiz isteminde bulunan davacıdan …-TL maktu harç alınmasına,
4. Bozulan kısım yönünden yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 04/05/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.