Danıştay 9. Daire Başkanlığı         2022/4745 E.  ,  2023/1196 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2022/4745
Karar No : 2023/1196

TEMYİZ EDENLER : 1-(DAVALI) … Vergi Dairesi Başkanlığı-…
(… Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. …
2-(DAVACI) …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının taraflarca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı adına, 2017 yılı yasal defter ve belgelerini incelemeye ibraz etmediğinden bahisle düzenlenen vergi inceleme raporuna dayanılarak 2017/Ocak ilâ Aralık dönemleri için re’sen tarh edilen katma değer vergisi ile kesilen üç kat vergi ziyaı cezasının kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; mücbir sebep olarak salgın hastalık açıkça kanunda yazmıyor olsa da, Çin Halk Cumhuriyetinin Hubei Eyaleti Whuan kentinde ortaya çıkan ve Ülkemiz’de de görülen Covid-19 (yeni tip corona virüsü) kodlu virüs nedeniyle oluşan salgın hastalığın küresel yaygınlık göstermesi üzerine Dünya Sağlık Örgütü( WHO) tarafından 11/03/2020 tarihinde pandemi ilan edildiği, dünya genelinde birçok ülkede halk sağlığının korunması amaçlı lokal ya da genel karantina, sokağa çıkma yasağı, seyahat kısıtlaması gibi önlemler uygulanmaya başlandığı, bu tür kısıtlamaların bireysel hak ve özgürlükler yanında dünya genelinde tarım, ticaret, sanayi, ulaşım-iletişim, hizmet sektörleri gibi değişik alanlardaki faaliyetlerin yavaşlaması, kimi zamanda durması gibi önlenebilir olmayan ve öngörülemeyen sonuçlara yol açtığı, pandeminin vergi ile ilgili ödevlerin yerine getirilmesini engelleyen ve iradeyi geçici olarak ortadan kaldıran ve dıştan gelen, beklenmeyen fiili bir durum olarak göz önüne alınması gerektiği, 2020 yılının Mart ayından Haziran ayına kadar beyanname verme süreleri vs uzatıldığı, … tarih E… sayılı defter belge isteme yazısının davacıya elektronik ortamda 16/03/2020 tarihinde tebliğ edildiği, mücbir sebeplerden herhangi birinin bulunması halinde bu sebep ortadan kalkıncaya kadar sürelerin işlemeyeceği, davacının yasal süresi içerisinde defter ve belgeleri sunması beklenilmeden hakkında vergi inceleme raporunun tanzim edildiği hususları dikkate alındığında davacının defter ve belgelerini gizleme gibi bir niyetinin olmadığı, nitekim istenildiğinde ibraz edebileceğini beyan ettiği, bu durumda, 2020 yılının Mart ayından itibaren tüm yurdu etkisi altına alan Covid-19 salgını ve bu salgınla mücadelede alınan tedbirler dolayısıyla davacının defter ve belgelerini ibraz edemediği anlaşıldığından, yapılan cezalı tarhiyatta hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle davanın kabulüne, dava konusu cezalı tarhiyatın kaldırılmasına karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Defter ve belgelerinin istenilmesine ilişkin yazının davacıya 16/03/2020 tarihinde elektronik tebligat yoluyla tebliğ edildiği ve 31/03/2020 tarihine kadar söz konusu defter ve belgelerin ibraz edilmesi gerekirken, davacı tarafından ibraz edilmediği, covid-19 kodlu virüs nedeniyle ortaya çıkan salgın kapsamında davacının vergi ödevini yerine getirmemesine ilişkin olarak 65 yaş üzerinde olduğu yahut kronik hastalığı olduğu noktasında bir iddiası bulunmaması, dava dilekçesinde defter ve belgelerini sunabileceğini belirtmesi ve Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 08/02/2019 tarih ve E:2013/3, K:2019/1 sayılı kararı da dikkate alındığında; dava dilekçesinde defter ve belgelerin incelenmek üzere istenmesi halinde ibraz edilebileceğini ileri süren davacının defter ve belgelerinin re’sen araştırma ilkesi uyarınca istenmesi ve Vergi Dairesi Müdürlüğüne gönderilerek söz konusu defter ve belgeler üzerinde idarece inceleme yaptırılarak karar verilmesi gerektiği, bu doğrultuda Dairelerince ara karar verilerek sunulan kanuni defter ve belgeler üzerinde idarece inceleme yaptırılmak istendiği, davalı idarece … tarih ve … sayılı görüş ve öneri raporu hazırlandığı, bu raporda Ege Vergi Dairesi Müdürlüğünün … vergi kimlik numaralı mükellefi … ve Çiğli Vergi Dairesi Müdürlüğünün … vergi kimlik numaralı mükellefi … Çelik Yapı İnşaat Malzeme Hafriyat Kim. San. ve Tic. Ltd. Şti’nin davacı adına düzenlediği faturaların sahte olduğunun belirtildiği, … hakkında düzenlenen 01/02/2019 tarih 2019-A-4936/1 sayılı ‘tamamen sahte belge düzenleme’ konulu vergi tekniği raporunda, yasal belgelerini inceleme için ibraz etmemesi, yoklamada iş/ev adresinde bulunamaması, nerede olduğunun ne iş yaptığının bilinmemesi, 2016-2017 yıllarında bir kısım beyannamelerin verilmemesi, ödenen vergi (aslı) tutarının 14,11-TL olması, alım-satım bildirimleri ile katma değer vergisi beyannamelerinin uyumsuz olması, motorlu taşıtının bulunmaması, sigorta primlerinin ödememesi nedenleriyle 05/06/2015 tarihinden itibaren düzenlediği tüm faturaların sahte olduğu kanaatine varıldığı, … Çelik Yapı İnşaat Malzeme Hafriyat Kim. San. ve Tic. Ltd. Şti. hakkında düzenlenen … tarih ve … sayılı vergi tekniği raporunda yer verilen tespitlere göre ise; 01/01/2016 tarihinden itibaren düzenlediği tüm belgelerin sahte olduğu, düzenlenen faturalar karşılığında gerçek bir mal teslimi veya hizmet ifasının olmadığı, faturaların belli bir komisyon karşılığı sahte olarak düzenlendiği ifade edidiği, davacının bu iki mükelleften aldığı faturaların miktarı ve dönemi de göz önünde bulundurulduğunda söz konusu faturaların gerçek bir teslimin/hizmetin karşılığı olmadığı, davacının fatura aldığı Ege Vergi Dairesi Müdürlüğü mükellefi … ve Çiğli Vergi Dairesi Müdürlüğü mükellefi … Çelik Yapı İnşaat Malzeme Hafriyat Kim. San. ve Tic. Ltd. Şti. hakkında düzenlenen vergi tekniği raporundaki tespitler, düzenlenen faturaların sahte belge niteliğinde olduğunu ortaya koymaya yeterli olduğundan davacının bu husustaki itirazları da bu tespitin aksini ispata yeterli olmadığından, bahsi geçen mükelleflerden alınan faturalar nedeniyle yapılan tarhiyatta ve üç katı tutarındaki vergi ziyaı cezasında hukuka aykırılık, bunu aşan tutarda vergi ve cezada hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle … ve … Çelik Yapı İnşaat Malzeme Hafriyat Kim. San. ve Tic. Ltd. Şti’nden alınan faturalar hariç sair faturalara ilişkin kısımları (vergi ve ceza) yönünden istinaf isteminin reddine, diğer kısımlara yönelik (… ve … Çelik Yapı İnşaat Malzeme Hafriyat Kim. San. ve Tic. Ltd. Şti’nden alınan faturalardan kaynaklanan katma değer vergisi indirimlerinin reddi suretiyle yapılan tarhiyat ve bu kısma ait ceza) istinaf isteminin kabulüyle kararın bu kısmının kaldırılmasına ve davanın bu kısmının reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI:
DAVALININ İDDİALARI: Davacının vergilendirme ile ilgili ödevlerini zamanında yerine getirmemesi veya eksik yerine getirmesi nedeniyle verginin zamanında tahakkuk ettirilmemesi veya eksik tahakkuk ettirilmesi nedeniyle ziyaa uğratılan vergi için vergi ziyaı cezası kesilmesinin hukuka uygun olduğu iddiasıyla kararın aleyhe olan kısmının bozulması istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI: Ortada geçerli ve yasal bir vergi incelemesinin bulunmadığı, Mahkemenin davalı idareye düzenlettirdiği raporun vergi inceleme raporu hükmünde olduğu varsayımıyla karar vermesinin doğru olmadığı, covid-19 pandemi döneminde tüm yasal sürelerin durduğu, mücbir sebep nedeniyle defter ve belgelerin ibraz edilemediği iddialarıyla kararın aleyhe olan kısmının bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI: Taraflarca savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz istemlerinin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçelerde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
Tarafların temyiz istemlerinin reddine,
… Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
Temyiz isteminde bulunan davacıdan 492 sayılı Harçlar Kanunu’na bağlı (3) sayılı Tarife uyarınca aleyhine onanan kısım üzerinden hesaplanacak nispi harcın alınmasına,
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesi uyarınca, onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 04/04/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.