Danıştay 9. Daire Başkanlığı 2022/230 E. , 2023/740 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2022/230
Karar No : 2023/740
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Müdürlüğü
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı adına, 2015/Eylül dönemine ilişkin katma değer vergisi, özel tüketim vergisi ve gecikme faizinin tahsili amacıyla düzenlenen … tarih ve … sayılı ödeme emrinin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla;dava konusu ödeme emrinin; özel tüketim vergisi ve buna ilişkin gecikme faizine ilişkin kısmında; hukuka aykırılık bulunmadığı, katma değer vergisi ve buna ilişkin gecikme faizine ilişkin kısmı yönünden; davacının söz konusu kaçak sigaraların yurt içinde ticaretini yaptığı ve ticari amaçla satarak başkalarına teslim ettiği veya başkaca şekilde katma değer vergisine tabi olacak herhangi bir işleme tabi tuttuğu yolunda davalı idarece herhangi bir tespit yapılmadığı, ayrıca davacının belgesiz mal bulundurduğundan bahisle 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 9/2. maddesi uyarınca adına katma değer vergisi tarhiyatı yapılmasını gerektirecek yasal koşullar da olayda mevcut olmadığından, söz konusu durum 6183 sayılı Kanunun 58. maddesinde yer alan düzenleme uyarınca “borcum yoktur” kapsamında olup, davacı adına yapılan katma değer vergisi tarhiyatının tahsili amacıyla düzenlenen dava konusu ödeme emrinin, katma değer vergisi ile bu vergiye ilişkin gecikme faizine dair kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine, ödeme emrinin, katma değer vergisine ilişkin kısmının iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi Kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:Davacıya usulüne uygun tebliğ edilen ihbarnameler sonrasında bir ödeme yapılmadığı gibi dava da açılmadığından, düzenlenen ödeme emrinin katma değer vergisi ve ferilerine ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Davacı adına düzenlenen … tarih ve … sayılı ödeme emrinin iptali istemiyle açılan davada, 2015/Eylül dönemine ilişkin katma değer vergisi ve gecikme faizi yönünden verilen kararın temyizen incelenmesine ilişkindir.
İLGİLİ MEVZUAT:
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 55. maddesinde, amme alacağını vadesinde ödemeyenlere, 15 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumunun “bir ödeme emri” ile tebliğ olunacağı; 58. maddesinde de kendisine ödeme emri tebliğ olunan şahsın, böyle bir borcu olmadığı, kısmen ödediği veya zamanaşımına uğradığını ileri sürerek 15 gün içerisinde vergi mahkemesinde dava açabileceği hüküm altına alınmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri dikkate alındığında, bir vergi borcunun tahsili amacıyla ödeme emri düzenlenebilmesi için öncelikle söz konusu vergi borcunun usulüne uygun olarak tarh ve tahakkuk etmesi ve vadesinde ödenmemiş olması şartlarının bir arada gerçekleşmesi gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, davacı adına, bandrolsüz sigara bulundurduğunun tespit edildiğinden bahisle, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 9/2. maddesi ile 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 13/5. maddesi uyarınca salınan 2015/Eylül dönemine ilişkin katma değer vergisi ve özel tüketim vergisine ilişkin ihbarnamelerin davacının mernis adresine posta yoluyla tebliğ edildiğinin ileri sürüldüğü, ödenmediği ve dava konusu edilmeyerek kesinleştiği belirtilen söz konusu amme alacağının tahsili amacıyla da dava konusu ödeme emrinin düzenlendiği anlaşılmaktadır.
Temyize konu kararda, her ne kadar davacının söz konusu kaçak sigaraların yurt içinde ticaretini yaptığı ve ticari amaçla satarak başkalarına teslim ettiği veya başkaca şekilde katma değer vergisine tabi olacak herhangi bir işleme tabi tuttuğu yolunda davalı idarece herhangi bir tespit yapılmadığı, ayrıca davacı adına katma değer vergisi tarhiyatı yapılmasını gerektirecek yasal koşulların olayda mevcut olmadığı gerekçesiyle ödeme emrinin, katma değer vergisine ilişkin kısmı iptal edilmiş ise de, davacının, adına düzenlenen ödeme emrine karşı açtığı bu davada ileri sürebileceği itiraz nedenleri böyle bir borcu olmadığı, kısmen ödediği veya zamanaşımına uğradığı ile sınırlıdır.
Bu durumda, dava konusu ödeme emri içeriği katma değer vergisine ilişkin davacı adına yapılan tarhiyatın, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 9/2. maddesindeki şartlara uygun olup olmadığına yönelik inceleme, tarhiyatlara karşı açılacak davalarda yapılabilecek olup, ödeme emrine karşı açılan davada ileri sürülebilecek borcum yoktur itirazı kapsamında değerlendirilemeyecek olmakla birlikte davalı idarece posta yoluyla tebliğ edildiği ileri sürülen söz konusu katma değer vergisi ihbarnamesine ilişkin tebliğ alındılarının dosyaya sunulmadığı anlaşıldığından, yukarıda belirtilen gerekçeyle ödeme emrinin katma değer vergisi ve buna ilişkin gecikme faizine ilişkin kısmını iptal eden Vergi Mahkemesi kararına karşı davalı tarafından yapılan istinaf başvurusunu reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararının, katma değer vergisi ihbarnamesinin usulüne uygun tebliğ edilip edilmediğinin araştırılması, ihbarnamenin usulüne uygun tebliğ edildiğinin anlaşılması halinde ise ödeme emrine karşı açılan davada incelenebilecek hususlara ilişkin değerlendirme yapılarak sonucuna göre bir karar verilmek üzere bozulması gerekmektedir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
Davalının temyiz isteminin kabulüne,
… Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 15/03/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.