Danıştay 9. Daire Başkanlığı 2022/1921 E. , 2023/1527 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2022/1921
Karar No : 2023/1527
TEMYİZ EDENLER :1-(DAVACI) …
VEKİLİ : Av. …
2-(DAVALI) … Vergi Dairesi Başkanlığı
(… Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU :… Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, taraflarca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı adına, kaçak alkollü içki ve etil alkol bulundurduğu yolunda, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından düzenlenen değerlendirme raporu ile tespit edilen emsal bedel dikkate alınarak 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 9/2. maddesi uyarınca takdir komisyonu kararına dayanılarak 2018/Mayıs dönemine ilişkin re’sen tarh edilen katma değer vergisi ile kesilen bir kat vergi ziyaı cezasının kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin …tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla; yapılan denetimlerde bandrolsüz, taklit bandrollü ve sahte olduğu değerlendirilen alkollü içki ve etil alkol ele geçirildiğinden bahisle dava konusu tarhiyat yapılmışsa da, tespit edilen söz konusu hususa istinaden davacı adına katma değer vergisi tarh edilebilmesi için, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 1/1. maddesi uyarınca, uyuşmazlığa konu emtianın yurt içinde ticaretinin yapılması veya başkaca şekilde katma değer vergisine tabi olacak herhangi bir işleme tabi tutulması ve bunun davalı idarece tespitinin yapılmasının gerektiği, uyuşmazlıkta davalı idarece söz konusu alkollü içkilerin ve etil alkolün davacı tarafından satılarak bir başka kişiye teslim edildiğine dair herhangi bir tespitte bulunulmadığı, davacı bakımından katma değer vergisi yönüyle vergiyi doğuran olay olan mal tesliminin ve hizmet ifasının gerçekleşmediği, yine 3065 sayılı Kanunun 9/2. maddesi uyarınca davacı adına tarhiyat yapılmasını gerektirecek yasal koşulların olayda bulunmadığı, tüm bu veriler ışığında dava konusu cezalı tarhiyatta hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne, vergi ziyaı cezalı katma değer vergisinin kaldırılmasına karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Belgesiz mal bulundurduğundan bahisle, 3065 sayılı Yasa’nın 9/2. maddesi uyarınca sorumlu sıfatıyla davacı adına vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi tarhiyatı yapılmasını gerektirecek yasal koşulların olayda mevcut olduğu, dava konusu katma değer verginin matrahını teşkil eden söz konusu özel tüketim vergisi tarhiyatına karşı açılan davayı kabul eden …Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…, K:…sayılı kararına yönelik yapılan istinaf başvurusunun; …Bölge İdare Mahkemesi …Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile, Mahkeme kararının, davacı adına tarh edilen vergi ziyaı cezalı özel tüketim vergisinin, etil alkol ve sahte bandrol sayısı esas alınarak salınan kısmı bakımından reddine, aramada tespit edilen özel etiketi veya işareti olmayan alkollü içki miktarı esas alınarak tarh edilen kısmı bakımından kabülüne karar verildiğinden, istinaf istemine konu Vergi Mahkemesi kararının, vergi ziyaı cezalı katma değer vergisinin, etil alkol bulundurulduğundan bahisle tarh edilen kısmına ilişkin hüküm fıkrasında hukuka aykırılık, özel etiketi veya işareti olmayan alkollü içki miktarı esas alınarak tarh edilen kısmına ilişkin hüküm fıkrasında ise hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun kısmen kabulüne, kısmen reddine, vergi mahkemesi kararının dava konusu vergi ziyaı cezalı katma değer vergisinin özel etiketi veya işareti olmayan alkollü içki miktarı esas alınarak tarh edilen kısmının kaldırılmasına, davanın bu husus yönünden reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI:
DAVACININ İDDİALARI: Davacı, suç işleme kastıyla hareket etmediğinden suçun unsurlarının oluşmadığı, bu bakımdan söz konusu eylemin vergi cezası ve vergi borcunun kaynağı olarak da gösterilemeyeceği, dava konusu cezalı tarhiyatta hukuka uyarlık bulunmadığı iddialarıyla kararın aleyhe olan kısmının bozulması istenilmektedir.
DAVALININ İDDİALARI: Tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, dava konusu katma değer vergisinin, malın teslimi veya ithalatından değil, özel etiketi veya işareti olmayan özel tüketim vergisine tabi malların bulundurulmasından kaynaklandığı, kaçak içki bulundurduğu sabit olan davacı adına salınan vergi ziyaı cezalı katma değer vergisinde hukuka aykırılık bulunmadığı iddialarıyla kararın aleyhe olan kısmının bozulması istenilmektedir
KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI: Taraflarca savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz istemlerinin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Davacı adına, kaçak alkollü içki ve etil alkol bulundurduğu yolunda Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından düzenlenen değerlendirme raporu ile tespit edilen emsal bedel dikkate alınarak 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 9/2. maddesi uyarınca takdir komisyonu kararına dayanılarak 2018/Mayıs dönemine ilişkin re’sen tarh edilen katma değer vergisi ile kesilen bir kat vergi ziyaı cezasının kaldırılması istemiyle dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun “Vergi sorumlusu” başlıklı 9/2. maddesinde, “Fiili ya da kaydi envanter sırasında belgesiz mal bulundurulduğu veya belgesiz hizmet satın alındığının tespiti halinde, bu alışlar nedeniyle ziyaa uğratılan katma değer vergisi, belgesiz mal bulunduran veya hizmet satın alan mükelleften aranır. Belgesiz mal bulundurdukları veya hizmet satın aldıkları tespit edilen mükelleflere, bu mal ve hizmetlere ait alış belgelerinin ibrazı için tespit tarihinden itibaren 10 günlük bir süre verilir. Bu süre içinde alış belgelerinin ibraz edilememesi halinde, belgesi ibraz edilemeyen mal ve hizmetlerin tespit tarihindeki emsal bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisi, alışlarını belgeleyemeyen mükellef adına re’sen tarh edilir. Bu tarhiyata vergi ziyaı cezası uygulanır. Ancak belgesiz alınan mal ve hizmetleri satanlara, bu satışlarla ilgili olarak, vergi inceleme raporuna dayanılarak katma değer vergisi tarhiyatı yapıldığı takdirde, ziyaa uğratılan vergi ve buna ilişkin ceza ayrıca alıcılardan aranmaz.” düzenlemesi yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Mal ve hizmetlerin belgesiz olarak ticari hayattaki dolaşımının önlenmesini amaçlayan yukarıdaki Kanun maddesinin değerlendirilmesinden, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 9/2. maddesi uyarınca sorumlu sıfatıyla vergi salınabilmesi için öncelikle, mükellefin, belgesiz mal bulundurduğu ya da belgesiz hizmet satın aldığının, fiili ya da kaydi envanter sırasında tespit edilmesi gerektiği anlaşılmaktadır. Bu aşamanın usulüne uygun tamamlanmasından sonra, belgesiz mal bulundurduğu veya belgesiz hizmet satın aldığı tespit edilen mükellefe, mal veya hizmete ait belgelerin ibrazı için 10 günlük bir süre verilmesi gerekli olup bu süre içerisinde alış belgesini ibraz etmeyen mükellef adına, belgesi ibraz edilmeyen mal ve hizmetlerin tespit tarihindeki emsal bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisi re’sen tarh edilecek ve bu tarhiyata vergi ziyaı cezası uygulanabilecektir.
Dosyanın incelenmesinden; İzmir ili Menemen ilçesi … Mahallesi …mevkiinde bulunan çiftlikte yapılan aramada, kaçak alkollü içki ve etil alkol bulundurduğunun jandarma tarafından düzenlenen 12/05/2018 tarihli tutanak ile kayıt altına alındığı ve ele geçirilen emtia nedeniyle, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından düzenlenen değerlendirme raporu ile tespit edilen emsal bedel dikkate alınarak hesaplanan katma değer vergisinin, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 9/2. maddesi uyarınca, takdir komisyonu kararıyla davacı adına tarh edildiği anlaşılmaktadır.
Olayda, Menemen Vergi Dairesi Müdürlüğünün … vergi kimlik numaralı mükellefi olduğu belirtilen davacı adına re’sen tarhiyat yapılırken, yukarıda yer verilen Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 9/2. maddesi uyarınca, öncelikle, mükellefin, belgesiz mal bulundurduğu ya da belgesiz hizmet satın aldığının, fiili ya da kaydi envanter sırasında tespit edilmesi, ardından, mükellefe, mal veya hizmete ait belgelerin ibrazı için 10 günlük süre verilmesi gerekirken bu yol izlenmeden, Jandarma ekiplerince tutulan tutanağa ve Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından hazırlanan değerlendirme raporuna dayanan takdir komisyonu kararına istinaden salınan vergi ziyaı cezalı katma değer vergisinde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Bu durumda, açılan davayı kabul eden Vergi Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunu, yukarıda belirtilen gerekçeyle kısmen reddeden, kısmen kabul edip, dava konusu vergi ziyaı cezalı katma değer vergisinin, özel etiketi veya işareti olmayan alkollü içki miktarı esas alınarak tarh edilen kısmı yönünden Vergi Mahkemesi kararını kaldırarak bu husus bakımından davayı reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararının; davanın reddine ilişkin kısmında isabet, kalan kısmında ise sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne, davalının temyiz isteminin reddine,
2. …Bölge İdare Mahkemesi …Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, özel etiketi veya işareti olmayan alkollü içki miktarından kaynaklanan vergi ziyaı cezalı katma değer vergisine ilişkin kısmının BOZULMASINA, diğer kısmının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın …Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesine gönderilmesine 25/04/2023 tarihinde, kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.