Danıştay 9. Daire Başkanlığı         2022/1014 E.  ,  2023/1285 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2022/1014
Karar No : 2023/1285

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı-…
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : T.H. S.S. … Park Konut Yapı Kooperatifi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem:Davacı yapı kooperatifi adına, kat karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca edindiği konutların bir kısmını 2015 yılı içinde sattığı, satış hasılatını kayıt ve beyan dışı bıraktığı ve defter ve belgelerini incelemeye ibraz etmediğinden bahisle düzenlenen vergi inceleme raporuna dayanılarak re’sen tarh edilen 2015/Şubat-Ağustos dönemleri katma değer vergisi ile kesilen üç kat vergi ziyaı cezasının kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla; cezalı tarhiyatın konut satış hasılatının kayıt ve beyan dışı bırakılmasından kaynaklanan kısmı yönünden, cezalı tarhiyatın dayanağı … tarih ve … sayılı vergi inceleme raporunda atıfta bulunulan … tarih ve … vergi tekniği raporunda, davacının 2013-2017 yıllarına ilişkin işlemlerinin defter ve belgeleri üzerinden incelenmesi sonucu düzenlenen … tarih ve … sayılı vergi tekniği raporu ile gayrimenkul satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesinin … mevkii … ada … parsel ve … ada … parsel nolu mülkiyeti … ait taşınmazlar için düzenlendiği, … ada … parseldeki inşaatın yapı ruhsatının kooperatif adına olmadığı, kooperatifin defter ve belgelerinden üyelere ilişkin kooperatife giriş ve çıkış tarihlerinin liste halinde tespit edilip tutanağa eklendiği, söz konusu liste ile Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünden alınan hazirun cetvellerindeki üye isimleri karşılaştırıldığında yaklaşık %80’nin kooperatifin genel kurullarında düzenlenen hazirun cetvellerinde bulunmadığı, satış bedellerinin tespitine yönelik alıcı kişiler nezdinde karşıt inceleme yapıldığı, alıcı ifadelerine, kooperatif yöneticilerinin ifadelerine başvurulduğu, defter kayıtlarında yer alan bilgiler ile tapu kayıtlarının tetkikinden davacının kat karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca edindiği 106 konuttun büyük bölümünün kooperatif üyesi olmayanlara satıldığı, muafiyet için gerekli koşulların ihlal edildiğinin tespit edildiği ve kooperatif adına teslim edilen konutların yıllar itibariyle raporda tespit edilen verilere göre satış bedelini gösterir listesinin yapıldığı, ancak davacının 7143 sayılı Kanun kapsamında kurumlar vergisi, katma değer vergisi ve gelir (stopaj) vergisi yönünden matrah artırımında bulunması nedeniyle hakkında yapılacak bir işlem bulunmadığının tespit edildiğinin belirtildiği; davacının matrah artırımından yararlanma şartlarını ihlal etmesi üzerine matrah artırım işlemlerinin iptal edildiği, sonrasında incelenmeye done teşkil etmek üzere ilgili yıl defter ve belgelerinin ibrazının istenmesine karşın süresi içinde ibraz edilmediği, bu nedenle incelemenin önceden düzenlenmiş olan … tarih ve … sayılı vergi tekniği raporu ile harici doneler dikkate alınarak yapıldığı, kooperatifin sözleşme uyarınca kendisine kalan 106 adet konuttan yalnızca 21’ini ortaklara teslim ettiği, bu durumun kooperatifin kuruluş amaçlarına aykırı olarak faaliyette bulunduğunu ve esas amacının kar elde etmek olduğunu gösterdiği, taşınmaz inşa ve satış faaliyetlerinde, satış bedeli üzerinden %20, bina maliyetinin ise %25’sinin kâr olarak kabul edileceği yolunda Danıştay’ın yerleşik kararları bulunduğu, bu husus dikkate alınarak kurumlar vergisi, kurumlar geçici vergisi ve katma değer vergisi yönünden ayrı ayrı vergi inceleme raporu tanzim edilerek değerlendirme yapılmasının önerildiği; anılan rapor dayanak alınarak düzenlenen … tarih ve … sayılı vergi inceleme raporu ile muafiyet şartlarını ihlal ettiği belirlenen davacı kooperatif tarafından 2015 yılında satılan 37 adet dairenin satış bedelleri üzerinden %1 oranında katma değer vergisi hesaplandığı ve bu tutar üzerinden 3 kat vergi ziyaı cezası kesilmesinin önerildiği olayda, davacı adına düzenlenen … tarih ve … sayılı vergi tekniği raporu ile eklerinin incelenmesinden, davacı tarafından 2015 yılında satışı yapılan 37 adet dairenin bir kısmının kooperatif ortaklarına, bir kısmının inşaat işleri karşılığında taşeron firmalara, bir kısmının ise üye olmayan üçüncü kişilere teslim edildiğinin rapor ekinde liste halinde yer alan üyelik giriş çıkış bilgilerinin Mahkemelerince tetkikinden, gerekse konut satışı yapılan kişilerin açıkça kooperatife üye olmadıklarına ilişkin olarak verdikleri ifadelerden anlaşıldığı, söz konusu taşınmazların satış bedellerinin tapu kayıtları, davacının defter kayıtları, alıcı ve kooperatif yöneticilerinden alınan ifadeler ile satış sözleşmelerinde gösterilen tutarlar dikkate alınarak belirlendiği görüldüğü, dolayısıyla konut satış bedelleri tespit edilirken resmi tapu kayıtları ile taraflar arasında düzenlenen sözleşmeler ve taraf ifadelerine başvurulması suretiyle davalı idarece somut donelerden yararlanıldığı dikkate alındığında, söz konusu satış tutarları üzerinden %1 oranında tarh edilen katma değer vergisi ile kesilen üç kat vergi ziyaı cezasında hukuka aykırılık bulunmadığı; cezalı tarhiyatın katma değer vergisi indirimlerinin reddinden kaynaklanan kısmı yönünden ise uyuşmazlıkta Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı İzmir Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığının 27.12.2018 tarihli yazıları ile davacının 2013 ilâ 2016 yılları işlemlerinin vergi kanunları açısından incelenmesinin istenilmesi üzerine davacı adına, ilgili yıllara ilişkin defter ve belgelerin ibrazı için düzenlenen belge isteme yazısının 12.03.2019 tarihinde kooperatifin tasfiye memuru olan … ‘a bizzat tebliğ edildiği, herhangi bir mücbir sebep hali olmaksızın istenilen belgelerin incelemeye ibraz edilmediği, bu durumda davacının defter ve belgelerini ibraz etmemesi nedeniyle ilgili döneme ait katma değer vergisi indirimlerinin reddedilmesi suretiyle tarh edilen katma değer vergisi ile kesilen üç kat vergi ziyaı cezasında hukuka aykırılık bulunmadığı; gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:Olayda, davacı tarafça, istinaf dilekçesinde defter ve belgelerin incelenmek üzere istenmesi halinde ibraz edilebileceğinin belirtilmiş olması üzerine konuya ilişkin Danıştay İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca Dairelerince verilen ara karar ile ihtilaflı yıla ait tüm yasal defter ve belgelerin davacından istenildiği, yasal defter ve belgelerin davacı tarafça ibraz edilmesinden sonra bu defter ve belgeler davalı idareye gönderilerek katma değer vergisi indirimlerinin yasal düzenlemelere uygun olup olmadığı konusunda yapılan inceleme sonucu … tarih ve … sayılı Görüş ve Öneri Raporunun düzenlenerek dava dosyasına ibraz edildiği, görüş ve öneri raporunda, davacının 2015 yılı kanuni defter ve belgeleri incelemeye ibraz etmiş olsaydı beyan dışı bırakılan katma değer vergisi matrah farklarının ilave edilmesi neticesinde yeniden düzenlenen beyan tablosu uyarınca ödenecek katma değer vergisi farkının ortaya çıkmayacağı tespit edildiğinden, dava konusu cezalı tarhiyatta hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulüne, Vergi mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kabulüne, cezalı tarhiyatın kaldırılmasına karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: … tarih ve … sayılı Görüş ve Öneri raporunda,2015 yılı kanuni defter ve belgeleri incelemeye ibraz etmiş olsaydı beyan dışı bırakılan katma değer vergisi matrah farklarının ilave edilmesi neticesinde yeniden düzenlenen beyan tablosu uyarınca ödenecek katma değer vergisi farkının ortaya çıkmayacağı tespit edildiği, bu itibarla re’sen gözetilecek temyiz nedenleriyle kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … ‘IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalının temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. 4.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesi uyarınca, onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 06/04/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.