Danıştay 9. Daire Başkanlığı         2022/1 E.  ,  2023/382 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2022/1
Karar No : 2023/382

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı adına, İstanbul ili Büyükçekmece ilçesi …Mahallesi …ada …sayılı parselde kayıtlı taşınmazı için 2019 yılına ilişkin tahakkuk ettirilen emlak (arsa) vergisi ile taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına ait katkı payının ikinci taksidinin kaldırılması ve ihtirazi kayıtla ödenen tutarın tecil faiziyle iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davaya konu parsel üzerinde bulunan yapıların dava dışı …A.Ş.’ye ait ve yapıların kapladığı alanın son ölçümlerde 42.160 m² olduğu, binalara ilişkin emlak vergisi mükellefinin …A.Ş. olduğu, o kısma ilişkin vergilerin ilgili mükellef adına tahakkuk ettirildiği, davacı adına tahakkuk ettirilen tutarın yapılar haricinde kalan kısma ilişkin olduğu hususlarında taraflar arasında uyuşmazlık bulunmadığı, uyuşmazlığın, üzerinde üst hakkı tesis edilen taşınmaza ilişkin emlak vergilerinin mükellefinin kim olduğu, dolayısıyla arsa vergisi tahakkukunun bina vergisinden ayrı olarak arsanın maliki adına mı, yoksa bina vergisi hesaplanırken bina normal inşaat maliyet bedeline göre bulunan değere, arsa ve arazi değerinin ilave edilmesi suretiyle üst hakkı sahibi adına mı yapılması gerektiğine ilişkin olduğu, Emlâk Vergisi Kanunu’nun 13.maddesinde arsa veya arazi vergisini sahibinin ödemesi gerektiği, arsa veya arazi üzerinde üst hakkı tesis edilmesi halinde Emlâk Vergisi Kanunu’nun 13.maddesine göre emlak vergisinin malik tarafından ödenmesi gerektiği, üst hakkı sahibi adına tahakkuk ettirilecek verginin bina normal inşaat maliyet bedeline göre bulunan değere arsa veya arazi değerinin ilâve edilmediği, bu durumda, bina normal inşaat maliyet bedeline göre bulunan değere arsa ve arazi değeri ilave edilmeden dava dışı …A.Ş.’ne emlak vergisi tahakkuk ettirildiği, Emlâk Vergisi Kanunu’nun 13.maddesinde arsa veya arazi vergisini sahibinin ödemesi gerektiği, hususları göz önünde bulundurulduğunda davacı adına tahakkuk ettirilen emlak vergisi ve kültür ve tabiat varlıklarını koruma katkı payında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu, kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı belirtilerek istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davaya konu arsa üzerinde üst hakkına dayalı olarak dava dışı …A.Ş. tarafından bina inşa edildiği, arsanın binanın mütemmimi olduğu, Emlak Vergisi Kanununa göre bina inşa edilmekle arsa vergisi mükellefiyetinin sona ermesi gerektiği iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi kararının, Daire kararında belirtilen gerekçeyle onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:Davacı adına, İstanbul ili Büyükçekmece ilçesi …Mahallesi …ada …sayılı parselde kayıtlı taşınmazı için 2019 yılına ilişkin tahakkuk ettirilen emlak (arsa) vergisi ile taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına ait katkı payının ikinci taksidinin kaldırılması ve ihtirazi kayıtla ödenen tutarın tecil faiziyle iadesi istemine ilişkindir.
İLGİLİ MEVZUAT
Emlak Vergisi Kanunun bina ve arazi vergisi yönünden paralel hükümler içeren tarh ve tahakkuk başlıklı 11 ve 21. maddelerinde;
Bina ve arazi vergisi, ilgili belediye tarafından;
a) Dört yılda bir defa olmak üzere takdir işlemlerinin yapıldığı yılı takip eden yılın Ocak ve Şubat aylarında,
b) 33 üncü maddenin (1) ilâ (7) numaralı fıkralarında yazılı vergi değerini tadil eden sebeplerle bildirim verilmesi icabeden hallerde, vergi değerini tadil eden sebeplerin meydana geldiği bütçe yılını takip eden yılın Ocak ayı içinde, vergi değerini tadil eden sebep bütçe yılının son üç ayı içinde vuku bulmuş ve bildirim, vergi değerini tadil eden sebebin meydana geldiği bütçe yılını takip eden yılda verilmiş ise bildirimin verildiği tarihte,
c) 33 üncü maddenin (8) numaralı fıkrasında yazılı hallerde, takdir işlemlerinin yapıldığı bütçe yılını takip eden yılın Ocak ve Şubat aylarında,
29 uncu maddeye göre hesaplanan vergi değeri esas alınarak yıllık olarak tarh olunur. Bildirim posta ile gönderilmiş ise vergi, bildirim verme süresinin son gününü takip eden yedi gün içinde tarh olunur. Bu suretle tarh olunan vergiler, tarh edilen tarihte tahakkuk etmiş sayılır ve mükellefe bir yazı ile bildirilir.
Yapılan tarh ve tahakkuku takip eden yıllarda, 29 uncu maddeye göre tespit edilen vergi değeri üzerinden hesaplanan arazi vergisi, her bütçe yılının başından itibaren o yıl için tahakkuk etmiş sayılır.
Bir il veya ilçe sınırları içerisinde birden fazla belediye olması halinde, belediye ve mücavir alan sınırları dışında bulunan araziye ait arazi vergisini tarha yetkili olacak belediye, ilgili valiler tarafından belirleneceği kurala bağlanmıştır.
Emlak Vergisi Kanunun vergi değeri başlıklı 29. maddesinde ise;
Vergi değeri;
a) Arsa ve araziler için, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun asgari ölçüde birim değer tespitine ilişkin hükümlerine göre takdir komisyonlarınca arsalar için her mahalle ve arsa sayılacak parsellenmemiş arazide her köy için cadde, sokak veya değer bakımından farklı bölgeler (turistik bölgelerdeki cadde, sokak veya değer bakımından farklı olanlar ilgili valilerce tespit edilecek pafta, ada veya parseller), arazide her il veya ilçe için arazinin cinsi (kıraç, taban, sulak) itibarıyla takdir olunan birim değerlere göre,
b) Binalar için, Maliye ve Bayındırlık ve İskan bakanlıklarınca müştereken tespit ve ilân edilecek bina metrekare normal inşaat maliyetleri ile (a) bendinde belirtilen esaslara göre bulunacak arsa veya arsa payı değeri esas alınarak 31 inci madde uyarınca hazırlanmış bulunan yönetmelik hükümlerinden yararlanılmak suretiyle, hesaplanan bedeldir.

Vergi değeri, mükellefiyetin başlangıç yılını takip eden yıldan itibaren her yıl, bir önceki yıl vergi değerinin 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca aynı yıl için tespit edilen yeniden değerleme oranının yarısı nispetinde artırılması suretiyle bulunur.
33 üncü maddeye (8 numaralı fıkra hariç) göre mükellefiyet tesisi gereken hallerde vergi değerinin hesaplanmasında, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 49 uncu maddesinin (b) fıkrasına göre belirlenen arsa ve arazi birim değerleri, takdir işleminin yapıldığı yılı takip eden ikinci yıldan başlamak suretiyle her yıl, bir önceki yıl birim değerinin, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca aynı yıl için tespit edilen yeniden değerleme oranının yarısı nispetinde artırılması suretiyle dikkate alınacağı yönündedir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME
2002 yılında yapılan değişikliklerle, emlak vergisinde beyan esası kaldırılarak, bildirim esasına geçilmiş, arsa ve arazi değerlerinin 4 yılda bir takdir komisyonunca belirlenen cadde ve sokak rayiçlerine göre tarh ve tahakkuk edeceği, 4 yılda bir yapılan genel takdiri izleyen yıllarda ise emlak vergisinin, bir önceki yıl vergi değerinin 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca aynı yıl için tespit edilen yeniden değerleme oranının yarısı nispetinde artırılması suretiyle belirleneceği kurala bağlandığından, somut olayda genel takdir yılının 2018 yılı olduğu, 2019, 2020 ve 2021 yıllarının genel takdiri izleyen yıllar olduğu, davaya konu 2019 yılı emlak vergisinin genel takdiri izleyen yıl olduğu verginin de yukarda belirtildiği şekilde değerleme oranı esas alınarak hesaplanacağı ve yukarda yer verilen Emlak Vergisi Kanunu 21. maddesi 5. fıkrasına göre de, 2019 yılının yapılan tarh ve tahakkuku takip eden yıl olması nedeniyle emlak vergisi takvim yılı başında tarh ve tahakkuk edeceğinden, bu tarihten itibaren 30 gün içinde dava açılması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; davacı tarafından 29/11/2019 tarihinde 2019 yılı ikinci taksit tutarının ödenmesi üzerine, 27/12/2019 tarihinde açılan davada, yukarda açıklandığı üzere takvim yılı başında tarh ve tahakkuk eden vergiye karşı süresinde açılmayan davanın esasının incelenmesinde imkan bulunmamakta olduğundan; davanın yukarda yazılı gerekçeyle reddi yönünde verilen vergi mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine ilişkin Bölge İdare Mahkemesi kararı sonucu itibarıyla yerinde görülmüştür.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin reddine,
2.…Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın sayılı kararının yukarda yazılı gerekçeyle ONANMASINA
3.Temyiz isteminde bulunandan …-TL maktu harç alınmasına,
4.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesi uyarınca, onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de …Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 22/02/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.