Danıştay 9. Daire Başkanlığı 2021/4690 E. , 2023/2157 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2021/4690
Karar No : 2023/2157
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …Tesis Yönetimi Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : …Başkanlığı-…
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından, İstanbul Su ve Kanalizasyon işleri Genel Müdürlüğü’nce ihale edilen ve uhdesinde kalan …ihale karar numaralı “İSKİ Genel Müdürlüğü ve Bağlı Birimlerinde Çalıştırılmak Üzere Yardımcı Hizmet Alımı” işi için alınan ihale kararı ve düzenlenen sözleşme nedeniyle ödenen damga vergilerinin iadesi istemiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddi yolundaki …tarih ve E.…sayılı işlemin iptali ile toplam 537.377,00-TL’nin ödenme tarihinden itibaren hesaplanacak tecil faiziyle birlikte iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …Vergi Mahkemesi’nin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararıyla; dosyanın incelenmesinden, İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü’nce ihale edilen …ihale kayıt numaralı personel hizmeti alım işinin davacının uhdesinde kalması üzerine, davacı tarafından ihale kararı damga vergisi ile sözleşme damga vergisinin ödendiği ve söz konusu vergilerin iadesi için yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddine ilişkin …tarih ve E.…sayılı işlemin iptali ile tahsil edilen tutarın tecil faiziyle birlikte iadesi istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığının anlaşıldığı, sözleşme damga vergisine ilişkin olarak; olayda, ihaleyi yapan İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü’nün, görevleri için kullandığı taşınmaz malları, tesisleri, işlemleri ve faaliyetlerinin 2560 sayılı Kanunun 21.maddesinin (a) bendi uyarınca her türlü vergi resim ve harçtan muaf olduğu, vergi muafiyetinin doğrudan İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü’ne tanındığı, bu Kurumun faaliyetleri ile ilgili olarak ihale üzerine edimde bulunan davacı şirkete tanınmadığının görüldüğü, bu durumda davacı şirketin, kendi uhdesinde kalan ihale nedeniyle imzasını taşıyan sözleşmeden doğan damga vergisinin mükellefi olduğu sonucuna varıldığından, dava konusu işlemin, sözleşmeden doğan damga vergisine ilişkin kısmında hukuka aykırılık görülmediği, ihale kararı damga vergisine ilişkin olarak; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’ndaki düzenlemelere göre idareden düzeltilmesi talep edilebilecek vergi hatalarnın kendisinden düzeltme isteminde bulunulan idari makamın veya uyuşmazlık halinde yargı yerinin, 213 sayılı Kanunun 3’üncü maddesinde öngörülen yorum tekniklerine başvurmadan, ilk bakışta anlayabileceği açıklıktaki vergilendirme yanlışlıkları ile sınırlı olduğu olayda ise, uyuşmazlığın çözümünün, 2560 sayılı Kanun ile 488 Sayılı Damga Vergisi Kanunu hükümlerinin değerlendirilmesine ve yorumlanmasına bağlı olduğunun görüldüğü bu durumda, davacı iddiaları ve bu iddialar çerçevesinde ortaya çıkan uyuşmazlık, vergi hatası kapsamında olmayıp, hukuki bir sorun niteliğinde olduğundan dava konusu işlemin, ihale kararına ait damga vergisine ilişkin kısmında da hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi Kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: İstanbul Su ve Kanalizasyon İşleri Genel Müdürlüğü 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu hükümleri uyarınca resmi daire olmadığından, alınan ihale kararının damga vergisine tabi olmadığı, ihale kararı damga vergisinde imzası bulunmayan şirketin mükellef olarak kabul edilemeyeceği, 2560 sayılı Kanun’da İstanbul Su ve Kanalizasyon İşleri Genel Müdürlüğü’nün faaliyetlerinin vergiden istisna olduğu belirtildiğinden yapılan işin damga vergisinden istisna olduğu sözleşmeye ilişkin damga vergisinin de iade edilmesi gerektiği iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’Iİ DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Davacı şirket tarafından, İstanbul Su ve Kanalizasyon işleri Genel Müdürlüğü’nce ihale edilen ve uhdesinde kalan …ihale karar numaralı “İSKİ Genel Müdürlüğü ve Bağlı Birimlerinde Çalıştırılmak Üzere Yardımcı Hizmet Alımı” işi için alınan ihale kararı ve düzenlenen sözleşme nedeniyle ödenen damga vergilerinin iadesi istemiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddi yolundaki …tarih ve E.…sayılı işlemin iptali ile toplam 537.377,00-TL’nin ödenme tarihinden itibaren hesaplanacak tecil faiziyle birlikte iadesi istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:
488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 3. maddesinde damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu, resmi daireler ile kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga vergisinin kişilerce ödeneceği, 8. maddesinde resmi daireden maksatın, genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köylerin olduğu, bu dairelere bağlı olup ayrı tüzel kişiliği bulunan iktisadi işletmelerin resmi daire sayılmayacağı, 24. maddesinin 2. fıkrasında, birden fazla kişi tarafından imza edilen kağıtlara ait vergi ve cezanın tamamından imza edenlerin müteselsilen sorumlu olduğu, bunlar arasında vergiden müstesna olanların bulunmasının damga vergisinin noksan ödenmesini gerektirmediği, damga vergisinden muaf kuruluşlarca kişilerin (1) sayılı tabloda yer alan işlemleriyle ilgili olarak düzenlenen ve sadece bu kurumların imzasını taşıyan kağıtlara ait verginin tamamının kişiler tarafından ödeneceği, ancak bu kağıtlara ait verginin hiç ödenmemesi veya noksan ödenmesi halinde vergi ve cezanın tamamından kişilerle birlikte kurumların müteselsilen sorumlu oldukları belirtilmiştir.
5766 sayılı Kanunla değiştirilmeden önce ihale kanunlarına tabi olan veya olmayan daire ve kurumların yetkili organlarınca verilen her türlü ihale kararları, damga vergisine tabi iken, 06/06/2008 tarihinde yapılan değişiklikle, 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı Tablonun II/2 bendinde; ihale kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararlarının damga vergisine tabi olduğu kuralı getirilerek sadece resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların ihale kararları damga vergisine tabi kılınmış, özel sektör şirketlerinin ihale kararları damga vergisi kapsamından çıkarılmıştır.
2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki Kanun’un 1. maddesinin 4. fıkrasında, İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresinin, İstanbul Büyükşehir Belediyesine bağlı müstakil bütçeli ve kamu tüzel kişiliğini haiz bir kuruluş olduğu, 21. maddesinde, İSKİ’nin görevleri için kullandığı taşınmaz malları, tesisleri, işlemleri ve faaliyetlerinin her türlü vergi resim ve harçtan muaf tutulduğu hüküm altına alınmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Bölge İdare Mahkemesi kararının; dava konusu işlemin davacının uhdesinde kalan ihale nedeniyle düzenlenen sözleşmeden doğan damga vergisine ilişkin kısmına yönelik hüküm fıkrasının dayandığı sebepler ve gerekçesi Dairemizce de uygun görülmüş olup, davacı tarafından ileri sürülen iddialar, temyize konu kararın belirtilen hüküm fıkrasının bozulmasını gerektirir nitelikte bulunmamıştır.
Davacının, dava konusu işlemin ihale kararından doğan damga vergisine ilişkin kısmına yönelik temyiz istemine gelince;
Yukarıda yer alan 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı Tablonun II/2 bendindeki düzenlemeden, “resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumlar” ifadesindeki “ve” bağlacının; ihale kararının, hem resmi daire sıfatını hem de kamu tüzel kişiliğini haiz kuruma ait olması, diğer bir değişle iki koşulun bir arada bulunması şeklinde anlaşılmaması gerektiği, devlet tüzel kişiliği içinde olup ayrı bir tüzel kişiliği bulunmayan merkezi / genel idare kurumlarından başka bu tüzel kişilik içinde yer almayıp ayrı kamu tüzel kişiliği bulunan idarelerin aldığı ihale kararlarının da Kanun kapsamına girdiği anlamında olduğu anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlığa konu ihaleleri gerçekleştiren İSKİ’nin, 2560 sayılı Kanun ile İstanbul Büyükşehir Belediyesine bağlı müstakil bütçeli ve kamu tüzel kişiliğini haiz bir kuruluş olduğu açıkça hüküm altına alınmıştır. Bu nedenle, İSKİ’nin kamu tüzel kişiliği olarak ihale kararları damga vergisine tabi olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.
Diğer yandan, İSKİ’nin 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’na göre, resmi daire statüsünde bulunmadığı, kamu tüzel kişisi olduğu, ancak 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki Kanun uyarınca işlemlerinin her türlü vergi resim ve harçtan muaf tutulduğu, 488 sayılı Kanun’un 24/2. maddesi uyarınca, damga vergisinden muaf kuruluşlarca kişilerin (1) sayılı tabloda yer alan işlemleriyle ilgili olarak düzenlenen ve sadece bu kurumların imzasını taşıyan kağıtlara ait verginin tamamının kişiler tarafından ödeneceği hükmü karşısında, İSKİ tarafından davacı üzerinde bırakılan mal alımı ihalesine ilişkin ihale kararı damga vergisinin, davacı tarafından ödenmesinde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Bu durumda, davacının düzeltme-şikayet başvurusunun reddine yönelik …tarih ve E.…sayılı işlemin ihale kararından doğan damga vergisine ilişkin kısmında hukuka aykırılık görülmediğinden, bu kısım yönünden, davacı iddiaları ve bu iddialar çerçevesinde ortaya çıkan uyuşmazlığın, vergi hatası kapsamında olmayıp, hukuki bir sorun niteliğinde olduğu gerekçesiyle davayı reddeden Vergi Mahkemesi kararına karşı davacı tarafından yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki Bölge İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
Davacının temyiz isteminin kısmen reddine, kısmen gerekçeli reddine,
…Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının dava konusu işlemin sözleşme damga vergisine ilişkin kısmına yönelik hüküm fıkrasının ONANMASINA, ihale kararı damga vergisine ilişkin hüküm fıkrasının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA
Temyiz isteminde bulunan davacıdan …- TL maktu harç alınmasına,
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesi uyarınca, onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de …Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 06/06/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.