Danıştay 9. Daire Başkanlığı 2021/3301 E. , 2023/2086 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2021/3301
Karar No : 2023/2086
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … San. ve Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından, Dr. Sadi Konuk Devlet Hastanesi İnşaatı işi için imzalanan sözleşme karşılığı 24/04/2009 tarihinde ödenen damga vergisi ve noter harcının … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:… K:… sayılı kararına istinaden davacıya iade edilmesi üzerine, söz konusu tutar üzerinden, hesaplanacak yasal faizin ödenmesi talebiyle yapılan başvurunun reddine yönelik … tarih ve … sayılı işlemin iptali ve 306.347,27-TL yasal faizin dava tarihinden itibaren işleyecek kanuni faiziyle birlikte ödenmesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; ekonomilerde değişim vasıtası olan paranın, çeşitli ticari, sınai, zirai vs. faaliyetlerde kullanılmakla, sahibine, kazanç, kira, nema vs. adları altında kimi yararlar sağlayan ekonomik bir değer olduğu, faizin ise, Anayasa Mahkemesi’nin 14/05/2011 tarih ve 27934 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 10/02/2011 tarih ve E:2008/58, K:2011/37 sayılı kararında da belirtildiği gibi, ekonomik açıdan paranın fiyatı olduğu, herhangi bir kişinin kendisine ait olmayan parayı belirli süre kullanmasının, asıl para sahibinin bu ekonomik değerden mahrum bırakılması sonucunu doğuracağı gibi, enflasyona maruz kalan ekonomilerde, paranın değerini, yani alım gücünü enflasyon oranında yitirmesine de neden olacağından, parası uhdesi dışında kalan ve mülkiyet hakkı ihlal edilen bu kişiye haksız kullanım karşılığında faiz ödenmesi gerektiği; uyuşmazlıkta, haksız olarak tahsil edildiği Vergi Mahkemesi kararıyla hüküm altına alınan 331.132,30.-TL tutar üzerinden, bahse konu tutarın tahsil tarihinden davacı şirkete geri ödendiği tarihe kadar hesaplanacak yasal faizin davacıya ödenmesi gerektiği, aksi yönde tesis edilen dava konusu işlemde yasal isabet görülmediği gerekçesiyle, davanın kabulüne, dava konusu işlemin iptaline, 331,132,30-TL üzerinden 24/04/2009 tarihinden söz konusu tutarın davacıya iade edildiği tarihe kadar hesaplanacak yasal faizin dava tarihinden işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya iadesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi Kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:Davacı şirketten tahsil edilen damga vergisi ve noter harcının Sosyal Güvenlik Kurumu ödemesi yapıldıktan sonra kalan kısmının iadesinin yapıldığı, Bölge İdare mahkemesi kararının usul ve yasaya aykırı olduğu iddiasıyla kararın bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NİN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kısmen kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının faize faiz yürütülmesine yönelik hükmünün bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Davacı şirket tarafından, Dr. Sadi Konuk Devlet Hastanesi İnşaatı işi için imzalanan sözleşme gereği 24/04/2009 tarihinde ödenen damga vergisi ve noter harcının … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:… K:… sayılı kararına istinaden davacıya iade edilmesi üzerine, söz konusu tutar üzerinden, hesaplanacak yasal faizin ödenmesi talebiyle yapılan başvurunun reddine yönelik … tarih ve … sayılı işlemin iptali ve 306.347,27-TL yasal faizin dava tarihinden itibaren işleyecek kanuni faiziyle birlikte ödenmesi istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 121/3.maddesinde temerrüt faizine, ayrıca temerrüt faizi yürütülemeyeceği, 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunun 2.maddesinde bir miktar paranın ödenmesinde temerrüde düşen borçlu, sözleşme ile aksi kararlaştırılmadıkça, geçmiş günler için 1 inci maddede belirlenen orana göre temerrüt faizi ödemeye mecbur olduğu, 3. maddesinde ise kanuni faiz ve temerrüt faizi hesaplanırken mürekkep faiz yürütülemez kurallarına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge İdare Mahkemesi nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Bölge İdare Mahkemesi kararının, yersiz tahsil edilen vergi ve noter harcı için tahsil tarihinden iade tarihine kadar faiz ödenmesine ilişkin hüküm fıkrası usul ve hukuka uygun olup, davalının dilekçesinde ileri sürdüğü temyiz nedenleri kararın belirtilen kısımlarının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Bölge İdare Mahkemesinin; Vergi Mahkemesinin, tahsil edilen vergi ve noter harcının ödeme tarihinden iade tarihine kadar hesaplanacak yasal faizinin, dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte iadesine ilişkin hüküm fıkrasına karşı davalı idare tarafından yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki kararının incelenmesinden ise,
Yukarıda yer alan mevzuatın değerlendirilmesinden temerrüt faizine faiz yürütülmesinin mümkün olmadığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, paranın sahibinden başkası tarafından kullanılmasının neden olduğu zarar “faiz” adı altındaki ödemelerle karşılandığından ve olayda hüküm altına alınan zararın hukuki niteliğinin temmerrüt faizi olduğu anlaşıldığından, “331,132,30-TL üzerinden 24/04/2009 tarihinden söz konusu tutarın davacıya iade edildiği tarihe kadar hesaplanacak yasal faizin dava tarihinden işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya iadesi” gerektiğine hükmeden Vergi Mahkemesi kararına karşı davalı tarafından yapılan istinaf başvurusunu reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararının bu kısmında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
Davalının temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine
Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle kabulüne ilişkin Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunu reddeden … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının; yersiz tahsil edilen vergi ve noter harcı için faiz hesaplanarak bu faizin iadesine yönelik hüküm fıkrasının ONANMASINA, hesaplanacak yasal faizin dava açma tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte iadesine ilişkin hüküm fıkrasının BOZULMASINA,
Bozulan kısım yönünden yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 31/05/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.