Danıştay 9. Daire Başkanlığı 2021/2960 E. , 2023/1108 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2021/2960
Karar No : 2023/1108
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı
VEKİLİ : Av….
KARŞI TARAF (DAVACI) : … A.Ş.
VEKİLİ : Av….
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı tarafından, imalatçısı olarak tarafı olduğu tüketici lastiği ve yarış lastiği malzemesinin imali ve tedarikine dair imzalanan 11/03/2016 tarihli imalat sözleşmesinin tadiline yönelik olarak imzalanan 27/06/2019 tarihli tadil sözleşmesi için, bu sözleşmenin belli para içermediği ihtirazi kaydıyla verilen 2019/Haziran dönemi beyannamesine istinaden tahakkuk ettirilen damga vergisinin kaldırılması ve ödenen 1.321.405-TL’nin yasal faizle birlikte iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; damga vergisine konu sözleşmede imzalandığı tarih itibarıyla satış yapılacak miktarın belirli ve satış fiyatının sabit olmadığı, bu nedenle sözleşmenin ihtiva ettiği bedelin matematiksel olarak hesaplanmasına olanak bulunmadığı, yıllık belirlenen azami iş hacminin ise tahmini taahhüt miktarı olduğu, kesin bir bedel olarak öngörülmediği, sözleşmenin belli bir parayı ihtiva ettiği ya da bu bedelin matematiksel olarak hesaplanmasına olanak sağlayan rakamların kağıtta yer aldığından bahsedilemeyeceğinden, ihtirazi kayıt beyanı dikkate alınmaksızın yapılan damga vergisi tahakkukunda hukuki isabet görülmediği, damga vergisinin terkin edilerek davacıya iadesi gerektiği, tahsili hukuka aykırı bulunan verginin tahsil tarihinden işbu karara göre iadesi tarihine kadar 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun’da öngörülen oranda faiz uygulanmak suretiyle davacıya iadesi gerektiği gerekçesiyle davanın kabulüne, dava konusu tahakkuk işleminin kaldırılmasına, ödenen damga vergisinin 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun’da öngörülen oranda hesaplanacak yasal faizle birlikte davacıya iadesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın usul ve hukuka uygun olduğu, kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Sözleşmede yazılı olan, sözleşmenin her iki tarafı içinde hüküm ifade eden, belli parasal değer olarak belirlenen taliki şartın, damga vergisi matrahı olarak dikkate alınması gerektiği, damga vergisinde üst sınırla ilgili yapılan düzenlemenin de belli paranın geniş yorumlanmasını gerekli kıldığı, mahkeme kararında faize hükmedildiği iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Davacı tarafından, imalatçısı olarak tarafı olduğu tüketici lastiği ve yarış lastiği malzemesinin imali ve tedarikine dair imzalanan 11/03/2016 tarihli imalat sözleşmesinin tadiline yönelik olarak imzalanan 27/06/2019 tarihli tadil sözleşmesi için, bu sözleşmenin belli para içermediği ihtirazi kaydıyla verilen 2019/Haziran dönemi beyannamesine istinaden tahakkuk ettirilen damga vergisinin kaldırılması ve ödenen 1.321.405-TL’nin faizle birlikte iadesi istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1. maddesinin 1. fıkrasında, anılan kanuna ekli (I) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu; 2. maddesinde, vergiye tabi kağıtlar mahiyetinde bulunan veya onların yerini alan mektup ve şerhlerle, bu kağıtların hükümlerinin yenilenmesine, uzatılmasına, değiştirilmesine, devrine veya bozulmasına ilişkin mektup ve şerhlerin de damga vergisine tabi olduğu; 10. maddesinde ise, damga vergisinin nispi veya maktu olarak alınacağı, nispi vergide, kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre bu kağıtlarda yazılı paranın; maktu vergide, kağıtların mahiyetlerinin esas alınacağı, belli para teriminin kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade edeceği hükümlerine yer verilmiştir. Aynı Kanunun 14. maddesinde, belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin değiştirilmesi halinde artan miktarın aynı nispette vergiye tabi olacağı, mukavelenamelerin müddetinin uzatılması halinde aynı miktar veya nispette vergi alınacağı düzenlemesi bulunmaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; 488 sayılı Damga Vergisi Kanunun 10. maddesi uyarınca belli para teriminin kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade edeceği belirtilerek damga vergisine tabi bir kağıdın, nispi olarak vergilendirilebilmesi için, ya kağıda bağlanan işlem bedelinin (kağıdın içerdiği meblağın) kağıtta açıkça belirtilmiş olması, ya da bu bedelin matematiksel olarak hesaplanmasına olanak sağlayan rakamların kağıtta yer alması, yani “belli para” içermesi, bir başka deyişle; kağıda bağlanan işlemin bedelinin açıkça belirtilmemiş olmasına karşın, bunun hesaplanmasına ilişkin olarak belli tutarların gösterilmiş bulunması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; davacının imalatçısı olarak tarafı olduğu tüketici lastiği ve yarış lastiği malzemesinin imali ve tedarikine dair imzalanan 11/03/2016 tarihli imalat sözleşmesinin tadiline yönelik olarak imzalanan 27/06/2019 tarihli tadil sözleşmesinin; 2. Süre başlıklı maddesiyle imalat sözleşmesinin 23. Süre başlıklı maddesinin “İşbu Sözleşme 1 Ocak 2016 tarihi itibariyle yürürlükte olup Madde 24’ün hükümlerine tabi olmak kaydıyla, 31 Aralık 2021 tarihine (“Sona Erme Tarihi”) kadar yürürlükte ve geçerli kalacaktır. Sona Erme Tarihi’nde Sözleşme kendiliğinden fesih olacak ve zımni olarak yenilenmesi açıkça hariç tutulmuş olup, Sözleşme bu tarihte yürürlükten kalkacaktır.”, 3. Hacim Tahminleri başlıklı maddesiyle imalat sözleşmesinin 11.1.1. Hacimler alt başlıklı maddesinin “Taraflar işburada 2019, 2020 ve 2021 yılı için aşağıdaki asgari yıllık hacim üzerinde anlaşmışlardır: 2019: 1.750.000 Tüketici Lastikleri, iş bu tarihe kadar yapılan alımları da göz önünde bulundurarak, 2020: toplam 17,220 ton ağırlığında Tüketici Lastikleri, 2021: toplam 17,220 ton ağırlığında Tüketici Lastikleri (her biri bir “Asgari Yıllık Hacim”) ……………. Taraflar, işbu Sözleşme uyarınca Satın Alan tarafından İmalatçı’ya ödenecek olan tutarın (Madde 11.1.1 uyarınca Satın Alan tarafından ödenecek kabili tatbik tazminat dahil olmak üzere), 2019 yılı için yıllık 50 milyon Avro, 2020 ve 2021’de her bir yıl için 45 milyon Avro’yu geçmeyeceğini kabul ve beyan eder.” şeklinde tadil edildiği, 4. Fiyatlar ve ödeme koşulları başlıklı maddesinde “Taraflar işbu Tadil’le Satın Alan tarafından Tüketici Lastiklerinin imalatı ve tedariki için ödenecek olan bedelleri tadil etmeyi ve buna mukabil, işbu Tadil’e eklenmiş olan ve Sözleşme’ye uygun olarak İmalatçı tarafından imal ve tedarik edilen Tüketici Lastikleri için Satın Alan tarafından ödenecek olan yeni bedelleri içeren Sözleşmenin 11 Nolu Ekinin ilk kısmında yer alan “Ek 11: Tüketici Lastiklerinin fiyatlarının hesaplanmasında kullanılacak kriterler”i yeni bir “Ek 11: Tüketici Lastiklerinin fiyatlarının hesaplanmasında kullanılacak kriterler” ile değiştirerek revize etmeyi kabul ederler, İşbu Tadil’in tarihi itibariyle, Sözleşme’de “Ek 11: Tüketici Lastiklerinin fiyatlarının hesaplanmasında kullanılacak kriterler”e yapılan tüm atıflar, işbu Tadil’e eklenecek olan yeni “Ek 11: Tüketici Lastiklerinin fiyatlarının hesaplanmasında kullanılacak kriterler”e yapılan atıflar olarak kabul edilecektir.”, 9. Vergi başlıklı maddesinde “Taraflar, işbu Tadil Sözleşmesi ve/veya Sözleşme ile bağlantılı herhangi bir damga vergisi her bir tarafça %50 olacak şekilde karşılanması ve ödenmesi konusunda mutabıktır.”, Tüketici Lastiklerinin fiyatlarının hesaplanmasında kullanılacak kriterler başlıklı EK 11’de “İşbu Sözleşme uyarınca imal edilecek olan Tüketici Lastikleri için SATIN ALAN tarafından ödenecek olan bedeller aşağıdaki kurallara göre belirlenecektir: 2019; İmalatçının fiili karlılığının Taraflar arasında ayrıca kararlaştırılacak faaliyet karı hedefine uygun olmaması durumunda, …’nin standart maliyeti+%7 (yüzde yedi) kar marjı ile belirlenmiş fiyatlar yıl sonunda değişikliklere tabidir, 2020(01/01/2020 tarihinden itibaren); …’nin standart maliyeti+%7 (yüzde yedi) kar marjı, Enflasyon oranında (Üretici Fiyatı Endeksi-ÜFE) güncellenmek suretiyle 8 TL/kg tutarında Çevrim Maliyeti (…’nin Standart Ham Madde Maliyeti üzerinden hesaplanması gereken Ham Madde Kullanma Malieyetini kapsar.), 2021(01/01/2021 tarihinden itibaren); …’nin standart maliyeti+%7 (yüzde yedi) kar marjı, Enflasyon oranında (Üretici Fiyatı Endeksi-ÜFE) güncellenmek suretiyle 8 TL/kg tutarında Çevrim Maliyeti (…’nin Standart Ham Madde Maliyeti üzerinden hesaplanması gereken Ham Madde Kullanma Malieyetini kapsar.) şeklinde düzenlendiği, 27/06/2019 tarihli tadil sözleşmesine istinaden davacı tarafından 2019 yılı için bir kağıttan alınacak damga vergisine ilişkin üst sınır olan 2.642.810-TL’nin yarısı olan 1.321.405-TL damga vergisi beyan edilerek verilen ihtirazi kayıtlı 2019/Haziran dönemine ilişkin beyanname üzerinden tahakkuk ettirilen 1.321.405-TL’lik damga vergisinin kaldırılması ve ödenen bu tutarın yasal faizle birlikte iadesi istemiyle davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda, 27/06/2019 tarihli tadil sözleşmesinin 3. Hacim Tahminleri başlıklı maddesinde, 2019, 2020 ve 2021 yılları için tedarik edilecek tüketici lastik miktarlarının ve azami ticaret hacminin; Tüketici Lastiklerinin fiyatlarının hesaplanmasında kullanılacak kriterler başlıklı EK 11’de de anılan yıllar için fiyatların belirlendiği görülmüş olup, sözleşmede 2019, 2020 ve 2021 yılları için davacı şirket tarafından tedarik edilecek tüketici lastik miktarı ile anılan yıllar için uygulanacak birim fiyatların belirtildiği, ayrıca ticaret hacmine ilişkin de azami tutara da yer verildiği, dolayısıyla sözleşmenin içerdiği bedelin tüketici lastik miktarları ile fiyatın çarpılması sonucu bulunabileceğinden, anılan kağıdın belli para içerdiği ve bu tutar üzerinden damga vergisine tabi tutulmasının kanuna uygun olduğu, imzalandığı tarih itibarıyla hesaplanabilir belli parayı içeren sözleşmede öngörülen asgari miktar üzerinden tüketici lastiklerinin tedarik edilip edilmemesinin, damga vergisine konu sözleşmenin belli para ihtiva etmesi hususuna etkisinin olmayacağı sonucuna varılmıştır.
Davacı tarafından imzalanan tadil sözleşmesinin belli para ihtiva ettiği, tadil sözleşmesiyle ana sözleşmenin süresinin uzatıldığı görüldüğünden, Damga Vergisi Kanunun 14. maddesinin belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin değiştirilmesi halinde artan miktarın aynı nispette vergiye tabi olacağı, mukavelenamelerin müddetinin uzatılması halinde aynı miktar veya nispette vergi alınacağı hükümleri de göz önüne alındığında, damga vergisine tabi olan tadil sözleşmesi açısından 2019 yılı için geçerli olan üst sınır olan 2.642.810,00-TL damga vergisinin yarı yarıya ihtirazı kaydı verilmek suretiyle ödenen damga vergisi dikkate alınmak suretiyle bir değerlendirme yapılarak karar verilmesi gerekmektedir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
Davalının temyiz isteminin kabulüne,
… Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 30/03/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.