Danıştay 9. Daire Başkanlığı 2021/2482 E. , 2023/2088 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2021/2482
Karar No : 2023/2088
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Odası
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı adına yapılan 2005/Ocak ilâ Aralık dönemleri vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi tarhiyatına karşı açılan davanın reddi üzerine 505.283,82-TL’nin davacı tarafından ödenmesinden sonra, anılan kararın bozulmasıyla bozma kararına uyan … Vergi Mahkemesi’nin … tarih ve E:… K:… sayılı kararına istinaden davacıya yapılan iade üzerine, söz konusu tutar üzerinden, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 112/4. maddesi uyarınca hesaplanacak tecil faizinin ödenmesi talebiyle yapılan başvurunun reddine yönelik … tarih ve … sayılı işlemin iptali ve 300.000,00-TL tecil faizinin başvuru tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile ödenmesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; 213 Vergi Usul Kanunu’nun 112/4. maddesindeki, fazla ve yersiz olarak tahsil edilen vergilerin iadesinde, “tecil faizi” uygulanacağı yolundaki açık hüküm uyarınca, davacıdan fazla ve yersiz olarak tahsil edilen verginin, 10/06/2013 tahsil tarihinden itibaren düzeltme fişlerinin düzenlendiği 04/12/2018 tarihine kadar geçen süre için işleyecek ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’a göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanacak faizi ile birlikte; davalı idareye yapılan başvuru tarihi olan 05/02/2019 tarihinden itibaren ise hesaplanacak yasal faizi ile birlikte davacıya iadesi gerektiği gerekçesiyle, dava konusu işlemin iptaline, davacıdan fazla ve yersiz olarak tahsil edilen verginin, tahsil tarihinden itibaren işleyecek ve 6183 sayılı Kanuna göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanacak faizi ile birlikte; davalı idareye yapılan başvuru tarihi olan 05/02/2019 tarihinden itibaren ise hesaplanacak yasal faizi ile birlikte davacıya iadesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi Kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28. maddesine uygun olarak Vergi Mahkemesi kararına istinaden davacıya iade yapıldığı, Mahkeme kararında faize ilişkin bir hüküm bulunmadığı, bununla birlikte bileşik faizin yasal dayanağının bulunmadığı iddiasıyla kararın bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NİN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kısmen kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının faize faiz yürütülmesine ilişkin hükmünün bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Davacı adına yapılan 2005/Ocak ilâ Aralık dönemleri vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi tarhiyatına karşı açılan davanın reddi üzerine 505.283,82-TL’nin davacı tarafından ödenmesinden sonra, anılan kararın bozulmasıyla bozma kararına uyan … Vergi Mahkemesi’nin … tarih ve E:… K:… sayılı kararına istinaden davacıya yapılan iade üzerine, söz konusu tutar üzerinden, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 112/4. maddesi uyarınca hesaplanacak tecil faizinin ödenmesi talebiyle yapılan başvurunun reddine yönelik … tarih ve … sayılı işlemin iptali ve 300.000,00-TL tecil faizinin başvuru tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile ödenmesi istemine ilişkindir.
İLGİLİ MEVZUAT:
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 121/3.maddesinde temerrüt faizine, ayrıca temerrüt faizi yürütülemeyeceği, 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunun 2.maddesinde bir miktar paranın ödenmesinde temerrüde düşen borçlu, sözleşme ile aksi kararlaştırılmadıkça, geçmiş günler için 1 inci maddede belirlenen orana göre temerrüt faizi ödemeye mecbur olduğu, 3. maddesinde ise kanuni faiz ve temerrüt faizi hesaplanırken mürekkep faiz yürütülemez kurallarına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge İdare Mahkemesi nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Bölge İdare Mahkemesi kararının, yersiz tahsil edilen vergi için 10/06/2013 tahsil tarihinden düzeltme fişlerinin düzenlendiği 04/12/2018 tarihine kadar tecil faizi ödenmesine ilişkin hüküm fıkrası usul ve hukuka uygun olup, davalının dilekçesinde ileri sürdüğü temyiz nedenleri kararın belirtilen kısımlarının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Bölge İdare Mahkemesinin; Vergi Mahkemesinin, yersiz tahsil edilen verginin ödeme tarihinden düzeltme fişlerinin düzenlendiği tarihe kadar hesaplanacak tecil faizinin, başvuru tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte iadesine ilişkin hüküm fıkrasına karşı davalı idare tarafından yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki kısmının incelenmesinden ise,
Yukarıda yer alan mevzuatın değerlendirilmesinden temerrüt faizine faiz yürütülmesinin mümkün olmadığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, paranın sahibinden başkası tarafından kullanılmasının neden olduğu zarar “faiz” adı altındaki ödemelerle karşılandığından ve olayda hüküm altına alınan zararın hukuki niteliğinin temmerrüt faizi olduğu anlaşıldığından, “davacıdan fazla ve yersiz olarak tahsil edilen verginin, tahsil tarihinden itibaren işleyecek ve 6183 sayılı Kanuna göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanacak faizinin, davalı idareye yapılan başvuru tarihi olan 05/02/2019 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faizi ile birlikte davacıya iadesi” gerektiğine hükmeden Vergi Mahkemesi kararına karşı davalı tarafından yapılan istinaf başvurusunu reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararının bu kısmında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
Davalının temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle kabulüne ilişkin Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunu reddeden … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının; yersiz tahsil edilen vergi için tecil faizi hesaplanarak bu faizin iadesine yönelik hüküm fıkrasının ONANMASINA, hesaplanacak tecil faizinin başvuru tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte iadesine ilişkin hüküm fıkrasının BOZULMASINA,
3. Bozulan kısım yönünden yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 31/05/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.