Danıştay 9. Daire Başkanlığı 2021/2206 E. , 2023/1682 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2021/2206
Karar No : 2023/1682
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, aleyhe olan kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Asıl borçlu … San. ve Tic. Ltd. Şti’nin vergi borçlarının tahsili amacıyla kanuni temsilci sıfatıyla davacı adına düzenlenen … tarih ve … ilâ … sayılı ödeme emirlerinin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; … tarih ve … sayılı ödeme emrinde yer alan 2012/Ocak ilâ Mart dönemlerine ait vergi ziyaı cezalı katma değer vergileri ile gecikme faizleri yönünden; bahse konu kamu alacağının asıl borçlu şirketin düzenlemiş olduğu sahte faturalar üzerinden komisyon geliri elde ettiğinden bahisle bu gelirinin katma değer vergisi matrahına dahil edilmesi suretiyle salınan cezalı vergiler olduğu, davacının ise 04/04/2012 tarihinden itibaren aksi karar alınıncaya kadar şirketin kanuni temsilcisi olduğu, ödeme emri içeriği vergilerin salınmasına ve kesilmesine sebep olan fiillerin gerçekleştiği tarihlerde kanuni temsilci olmayan davacının 2012/Ocak ilâ Mart dönemlerine ilişkin cezalı vergiler ve gecikme faizlerinden sorumlu olmadığı, bu nedenle dava konusu … sayılı ödeme emrinin bu kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı; … tarih ve …, … sayılı ödeme emirleri ile … tarih ve … sayılı ödeme emrinin 2012/Ocak ilâ Mart dönemlerine ait vergi ziyaı cezalı katma değer vergileri ile gecikme faizleri haricindeki diğer kısımları yönünden de hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne, dava konusu ödeme emirlerinin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Vergi Mahkemesi kararının; … tarih ve … sayılı ödeme emrinde yer alan 2012/Ocak ilâ Mart dönemlerine ait vergi ziyaı cezalı katma değer vergileri ile gecikme faizlerine ilişkin kısmı yönünden davalı idarenin istinaf isteminin reddine; … tarih, … ve … sayılı ödeme emirleri ile … tarih, … sayılı ödeme emrinin 2012/Ocak ilâ Mart dönemlerine ait vergi ziyaı cezalı katma değer vergileri ile gecikme faizleri haricindeki diğer kısımları yönünden ise, davalı tarafından yapılan istinaf başvurusunun kabulüne, kararın belirtilen kısmının kaldırılmasına, bu kısım yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Dava konusu ödeme emirlerinin usul ve yasaya uygun olarak düzenlendiği iddiasıyla kararın aleyhe olan kısmının bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NİN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Asıl borçlu … San. ve Tic. Ltd. Şti’nin vergi borçlarının tahsili amacıyla kanuni temsilci sıfatıyla davacı adına düzenlenen … tarih ve … sayılı ödeme emrinde yer alan 2012/Ocak ilâ Mart dönemlerine ait vergi ziyaı cezalı katma değer vergileri ile gecikme faizleri yönünden davanın kabulü ile anılan vergi ve cezalar ile gecikme faizinin kaldırılması yolunda verilen Vergi Mahkemesi kararına karşı yapılan davalı istinaf başvurusunun reddine ilişkin kısmın temyizen incelenmesi istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 10. maddesinde “Tüzelkişilerle küçüklerin ve kısıtlıların, Vakıflar ve cemaatler gibi tüzelkişiliği olmayan teşekküllerin mükellef veya vergi sorumlusu olmaları halinde bunlara düşen ödevler kanuni temsilcileri, tüzelkişiliği olmayan teşekkülleri idare edenler ve varsa bunların temsilcileri tarafından yerine getirilir. Yukarıda yazılı olanların bu ödevleri yerine getirmemeleri yüzünden mükelleflerin veya vergi sorumlularının varlığından tamamen veya kısmen alınamayan vergi ve buna bağlı alacaklar, kanunî ödevleri yerine getirmeyenlerin varlıklarından alınır.” hükmüne yer verilmiştir.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 55. maddesinde, amme alacağını vadesinde ödemeyenlere 15 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumunun bir ödeme emri ile tebliğ olunacağı; 58. maddesinde de kendisine ödeme emri tebliğ olunan şahsın böyle bir borcu olmadığı veya kısmen ödediği veya zamanaşımına uğradığı iddiası ile tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde alacaklı tahsil dairesine ait davalara bakan vergi mahkemesi nezdinde dava açabileceği düzenlenmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, davacının, asıl borçlu … Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin 04/04/2012 tarihinden itibaren kanuni temsilcisi olduğu, asıl borçlu şirket hakkında düzenlenen … tarih ve … sayılı Vergi Tekniği Raporu ile … tarih ve … sayılı Vergi İnceleme Raporuna dayanılarak şirketin 2012 yılına ilişkin defter ve belgeleri ibraz etmediği ve düzenlediği bir kısım sahte faturalar üzerinden komisyon geliri elde ettiğinden bahisle bu faturalara isabet eden indirimlerin reddi ve komisyon gelirinin katma değer vergisi matrahına dahil edilmesi suretiyle 2012/Ocak ilâ Aralık dönemleri için vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi tarhedildiği, asıl borçlu şirket adına vergi ceza ihbarnamesi ve ödeme emri düzenlenerek tebliğ edildiği, şirket hakkında yapılan mal varlığı araştırması sonucunda vadesinde ödenmeyen borçların tahsil edilemeyeceğinin anlaşıldığından bahisle şirketin kanuni temsilcisi sıfatıyla davacı adına dava konusu ödeme emirlerinin düzenlendiği anlaşılmaktadır.
Bölge İdare Mahkemesince; Vergi Mahkemesinin, 2012/Ocak ilâ Mart dönemi vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin, asıl borçlu şirketin düzenlemiş olduğu sahte faturalar üzerinden komisyon geliri elde ettiğinden bahisle, bu gelirin katma değer vergisi matrahına dahil edilmesi suretiyle salınan cezalı vergiler olduğu, davacının 04/04/2012 tarihinden itibaren aksi karar alınıncaya kadar şirketin kanuni temsilcisi olduğu, ödeme emri içeriği vergilerin salınmasına ve kesilmesine sebep olan fiillerin gerçekleştiği tarihlerde kanuni temsilci olmayan davacının 2012/Ocak ilâ Mart dönemlerine ilişkin cezalı vergiler ve gecikme faizlerinden sorumlu olmadığı gerekçesiyle verdiği davanın kabulüne ilişkin kararına karşı yapılan istinaf başvurusu reddedilmişse de; asıl borçlu şirket hakkında düzenlenen … tarih ve … sayılı vergi inceleme raporunun incelenmesinden, … sayılı ödeme emri içeriğinde yer alan 2012/Ocak-Aralık dönemi katma değer vergisinin Haziran ilâ Aralık döneminin sahte fatura düzenleme fiilinden, Ocak ilâ Mart döneminin ise 16/11/2016 ve 02/01/2017 tarihli defter ve belge isteme yazısının tebliğine rağmen defter ve belgelerin ibraz edilmemesinden kaynaklandığı görüldüğünden, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 10. maddesi kapsamında kanuni temsilcinin kusur sorumluluğu da dikkate alınmak suretiyle Bölge İdare Mahkemesince yeniden değerlendirme yapılarak bir karar verilmesi gerekmektedir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
Davalının temyiz isteminin kabulüne,
… Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyize konu kısmının BOZULMASINA,
Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 27/04/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.