Danıştay 9. Daire Başkanlığı 2020/6117 E. , 2022/6438 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2020/6117
Karar No : 2022/6438
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Kargo Nak. Oto. Tem. ve Gıda San. Tic. Paz. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : …Başkanlığı
EKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : .. Bölge İdare Mahkemesi …. Vergi Dava Dairesinin… tarih ve E:…, K:…sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Hastanesince 2014-2017 yıllarında ihalesi yapılan “Hizmet Alımları İşi” kendisine ihale edilen davacı tarafından, işe ilişkin hakediş ödemeleri nedeniyle hakedişten kesinti yapılması suretiyle tahsil edilen damga vergisinin iadesi talebiyle yapılan düzeltme şikayet başvurusunun reddine dair … tarih ve E…sayılı işlemin iptali ve kesilen 256.460,74- TL’nin iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. Vergi Mahkemesinin … tarih ve E…, K:… sayılı kararıyla; uyuşmazlığın çözümü, ihale kararı ve ihale sözleşmeleri nedeniyle damga vergisi tahsil edildiğinden aynı işlere ilişkin yapılan hakkedişler nedeniyle hakkedişten kesinti yapılması suretiyle tahsil edilen damga vergilerinin mükerrer olup olmadığı, söz konusu kağıtların ilgili Yasa maddesinin hangi bendinde belirtilen tabloya göre vergilendirileceği hususunun hukuki nitelemesinin yapılmasına bağlı olduğu, bunun ortaya konulabilmesi ise, 488 sayılı Damga Vergisi Kanuna ekli 1 sayılı Tabloda yer alan hükümlerin değerlendirilmesine ve yorumlanmasına bağlı olduğu, bu durumda, davacı iddiaları ve bu iddialar çerçevesinde ortaya çıkan uyuşmazlık, herhangi bir kuşku ya da hukuki tartışmaya meydan bırakmayacak şekilde nitelendirilebilecek açık bir vergi hatası kapsamında olmayıp, hukuki bir ihtilaf niteliğinde olduğundan bu hususun ancak söz konusu işlemlere karşı süresinde açılacak davalar kapsamında işin esasına girilerek incelenecek mahiyette olması, diğer bir ifadeyle, ihtilafın çözümü maddi olayların ve mevzuatın değerlendirilmesi ve yorumunu gerektirmesi nedeniyle, uyuşmazlığın, düzeltme ve şikayet kapsamında değerlendirilemeyeceği sonucuna ulaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Davacının ileri sürdüğü Anayasa’ya aykırılık iddiasının ciddi görülmemesi sebebi ile işin esasına geçildiği belirtilerek, istinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:488 sayılı Kanun’a ekli (I) sayılı tablonun “IV. Makbuzlar ve diğer kâğıtlar” başlıklı bölümünün 1/a fıkrasının 4734 sayılı Kanunun 22.maddesi kapsamı dışında yapılan ihale ve ihalesi sözleşmesi uyarınca yapılan hakedişler yönünden Anayasanın hukuk devleti, sosyal devlet, eşitlik ve vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı ilkelerine aykırı olduğu, Anayasaya aykırılık iddiası gereği itiraz yoluyla Anayasa Mahkemesine başvurulması yönünde karar verilmediği, idarelerce mal veya hizmet alımlarının açık ihale usulü ile temini ile ihale komisyonunun kurulması ve sözleşme yapılmasının idarenin takdirinde olduğu doğrudan temin usulü ile temini arasında damga vergisi yükü açısından, doğrudan temin yönteminde ihale komisyonunun kurulmaması, sözleşme yapılmaması hallerinde farklı uygulamaya neden olunduğu, ihale kararları ve ihale sözleşmeleri nedeniyle damga vergisi tahsil edildiğinden aynı işlere ilişkin yapılan hakkedişler nedeniyle hakkedişten kesinti yapılması suretiyle tahsil edilen damga vergilerinin mükerrer olması nedeniyle hesap hatası içeren vergilendirmenin vergi hatasına dayandığı halde işin esasına girilerek karar verilmemesinin Anayasada güvence altına alınan adil yargılanma, hak arama ve eşiklik ilkelerine aykırı olduğu iddiaları ile kararın bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ: Resmi daire sıfatına haiz olan Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Hastanesince yapılan hizmet alımına ilişkin ödemelerin tediyesini temin kapsamında düzenlediği kâğıtlar damga vergisine tabi olduğundan ve resmi daire ile arasındaki işlemlere ilişkin düzenlenen bu kağıda ait damga vergisinin de kanunen davacı tarafından ödenecek olması nedeniyle düzeltme şikayet başvurusunun reddine dair işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından, sonucu itibariyle hukuka uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının, bu nedenle onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Davacının Anayasaya aykırılık iddiası yerinde görülmeyerek işin esasına geçildi:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Hastanesince 2014-2017 yıllarında ihalesi yapılan “Hizmet Alımları İşi” kendisine ihale edilen davacı tarafından, işe ilişkin hakediş ödemeleri nedeniyle hakedişten kesinti yapılması suretiyle tahsil edilen damga vergisinin iadesi talebiyle yapılan düzeltme şikayet başvurusunun reddine dair … tarih ve E…. sayılı işlemin iptali ve kesilen 256.460,74- TL’nin iadesi istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1. maddesinde, Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu, 3.maddesinde, Resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların Damga Vergisini kişiler öder kuralına, 8. maddesinde, Bu Kanunda yazılı resmi daireden maksadın, genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köyler olduğu, bu dairelere bağlı olup ayrı tüzel kişiliği bulunan iktisadi işletmelerin resmi daire sayılmayacağı hükmüne yer verilmiştir.
488 sayılı Kanun’a ekli (I) sayılı tablonun “IV. Makbuzlar ve diğer kâğıtlar” başlıklı bölümünün 1/a fıkrasında da resmî daireler tarafından yapılan mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemeler (avans olarak yapılanlar dahil) nedeniyle kişiler tarafından resmî dairelere verilen ve belli parayı ihtiva eden makbuz ve ibra senetleri ile bu ödemelerin resmî daireler nam ve hesabına, kişiler adına açılmış veya açılacak hesaplara nakledilmesini veya emir ve havalelerine tediyesini temin eden kâğıtların damga vergisine tabi tutulacağı öngörülmüştür.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
488 sayılı Kanun’a ekli (I) sayılı tablonun “IV. Makbuzlar ve diğer kâğıtlar” başlıklı bölümünün 1. maddesinin a fıkrasında; resmî daireler tarafından yapılan mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemeler (avans olarak yapılanlar dahil) nedeniyle kişiler tarafından resmî dairelere verilen ve belli parayı ihtiva eden makbuz ve ibra senetleri ile bu ödemelerin resmî daireler nam ve hesabına, kişiler adına açılmış veya açılacak hesaplara nakledilmesini veya emir ve havalelerine tediyesini temin eden kâğıtların damga vergisine tabi tutulacağı öngörüldüğü, uyuşmazlığa konu ihaleleri gerçekleştiren Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Hastanesinin 488 sayılı Kanun’un 8. maddesinde belirtilen resmi daire sıfatına haiz olduğundan, mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemelerinin davacıya tediyesini temin için düzenlediği kağıtların, damga vergisine tabi olduğu, resmi daire ile arasındaki işlemlere ilişkin bu kağıda ait damga vergisinin de davacıdan aranması gerektiği, açıktır.
Bu durumda, davacı şirkete yapılan hakediş ödemeleri üzerinden damga vergisi kesilmesi üzerine yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddine ilişkin olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmediğinden, hakkedişten kesinti yapılması suretiyle tahsil edilen damga vergilerinin mükerrer olup olmadığı, söz konusu kağıtların ilgili Yasa maddesinin hangi bendinde belirtilen tabloya göre vergilendirileceği hususunun araştırılmasının hukuki bir sorun teşkil ettiği ve düzeltme-şikayet yoluyla giderilmesi imkanı bulunmayan, yasaların yorumu sonunda çözümlenebilecek nitelikte olan uyuşmazlıkta, düzeltme-şikayet yoluna gidilmesi sonucunda tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar veren Vergi Mahkemesi kararına yönelik davacı tarafından yapılan istinaf başvurusunun reddine dair Bölge İdare Mahkemesi kararında sonucu itibariyla isabetsizlik görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi …. Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda yazılı gerekçe ile ONANMASINA,
3.Temyiz isteminde bulunandan …-TL maktu harç alınmasına,
4.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesi uyarınca, onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 15/12/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.