Danıştay 9. Daire Başkanlığı 2020/1733 E. , 2023/2159 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2020/1733
Karar No : 2023/2159
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … İnşaat Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Başkanlığı-…
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Ankara Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı’nca ihale edilen, … ihale kayıt numaralı “Lalahan Uluslararası Hayvancılık Araştırma ve Eğitim Merkezi Yapım İşi” uhdesinde kalan davacı şirket tarafından ödenen ihale kararı damga vergisi ile sözleşme damga vergisinin, söz konusu işin döviz kazandırıcı faaliyet kapsamında olduğundan bahisle iadesi istemiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddine ilişkin … tarih ve E.…sayılı işlemin iptali ile ödenen tutarın yasal faiziyle birlikte iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …Vergi Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararıyla; dosyanın incelenmesinden, Ankara Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı Yatırım İzleme Müdürlüğü tarafından ihale edilen …ihale kayıt numaralı “Lalahan Uluslararası Hayvancılık Araştırma ve Eğitim Merkezi Yapım İşi” ihalesi uhdesinde kalan davacı şirket tarafından ödenen 207.417,57-TL ihale kararı damga vergisi ile 345.574,44-TL sözleşme damga vergisinin iadesi istemiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusnun Gelir İdaresi Başkanlığı’nın …tarih ve E.…sayılı işlemi ile reddi üzerine, söz konusu işlemin iptali ile ödenen vergilerin yasal faizi ile birlikte iadesine karar verilmesi istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığının anlaşıldığı, uyuşmazlık konusu olayın çözümünün; davacının üstlendiği ihale ve bu ihale sonucunda yapılacak işin, döviz kazandırıcı faaliyet kapsamında olup olmadığı hususunun hukuki nitelemesinin yapılmasına bağlı olduğu, bunun ortaya konulmasının ise, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1’inci, 4’üncü ve ek 2’nci maddeleri ile 1 Seri No’lu ve ve 4 Seri No’lu Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Hakkında Tebliğde yer alan hükümlerin değerlendirilmesini ve yorumlanmasını gerektirdiği; davacı iddiaları ve bu iddialar çerçevesinde ortaya çıkan uyuşmazlığın, herhangi bir kuşku ya da hukuki tartışmaya meydan bırakmayacak şekilde nitelendirilebilecek açık bir vergi hatası kapsamında olmadığı, davanın esasını oluşturan iddiaların vergilendirme işlemine karşı süresinde açılacak idari davada incelenebilecek hukuki bir ihtilaf niteliğinde olduğu; diğer bir ifadeyle, ihtilafın çözümü maddi olayların ve mevzuatın değerlendirilmesi ve yorumunu gerektirmesi nedeniyle, uyuşmazlığın, düzeltme ve şikayet kapsamında değerlendirilemeyeceği, bu durumda davacı tarafından uyuşmazlık konusu ihale kararı ve sözleşme nedeniyle ödenen damga vergisi ve karar pulunun iadesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Dava konusu damga vergilerinin dayanağı ihalenin tüm yerli ve yabancı firmalara açık olması nedeniyle döviz kazandırıcı faaliyet kapsamında olduğu, vergiden istisna olan bir konudan vergi alınmasının açık vergilendirme hatası kapsamında değerlendirilmesi gerektiği iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ: 488 sayılı Damga vergisi Kanunu’nun Ek 2. Maddesinde 09/08/2016 tarihinde yapılan değişiklikle; vergi, resim, harç istisnası belgesine bağlanan ve Kalkınma Bakanlığı’nca yayımlanan cari yıl yatırım programında yer alan yatırımlardan, uluslararası ihaleye çıkarılanların döviz kazandırıcı faaliyet kapsamında damga vergisinden istisna olduğu, söz konusu işlere ilişkin olarak alınan ihale kararlarına damga vergisinin uygulanabilmesi için istisna belgesinin aranmayacağı belirtilmiştir. Dosyanın incelenmesinden, dava konusu işin yerli ve yabancı katılımcılara açık olarak ihale edilmesine rağmen cari yıl yatırım programında bulunduğuna veya davacı şirket tarafından anılan işe ilişkin olarak vergi, resim, harç istisna belgesi alındığına ilişkin herhangi bir bilgi ve belge sunulmadığı anlaşıldığından davacının temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY: Ankara Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı’nca ihale edilen, … ihale kayıt numaralı “Lalahan Uluslararası Hayvancılık Araştırma ve Eğitim Merkezi Yapım İşi” uhdesinde kalan davacı şirket tarafından ödenen ihale kararı damga vergisi ile sözleşme damga vergisinin, söz konusu işin döviz kazandırıcı faaliyet kapsamında olduğundan bahisle iadesi istemiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddine ilişkin …tarih ve E.…sayılı işlemin iptali ile ödenen tutarın yasal faiziyle birlikte iadesi istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 122. maddesinde; mükelleflerin, vergi muamelelerindeki hataların düzeltilmesini vergi dairesinden isteyebilecekleri, 124. maddesinde; vergi mahkemelerinde dava açma süresi geçtikten sonra yaptıkları düzeltme talepleri reddolunanların şikayet yolu ile Maliye Bakanlığına müracaat edebilecekleri, 126. maddesinde de; zamanaşımı süresi dolduktan sonra meydana çıkarılan vergi hatalarının düzeltilemeyeceği açıklanmıştır.
Bu maddeler uyarınca düzeltilmesi vergi dairelerinden istenebilecek vergi hatasının tanımı, aynı Kanunun 116. maddesinde, vergiye müteallik hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınması olarak yapılmış, 117. maddesinde, hesap hataları olarak; matrah hataları, vergi miktarında hatalar ve verginin mükerrer olması; 118. maddesinde de, vergilendirme hataları olarak; mükellefin şahsında hata, mükellefiyette hata, mevzuda hata ve vergilendirme veya muafiyet döneminde hatalar gösterilmiş bulunmaktadır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 1. maddesinin birinci fıkrasında; anılan Kanuna ekli (I) sayılı tabloda yazılı kâğıtların damga vergisine tabi olduğu, 3.maddesinin 2.fıkrasında; resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga vergisini kişilerin ödeyeceği, 4. maddesinin birinci fıkrasında; bir kâğıdın tabi olacağı verginin tayini için o kâğıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı, 8.maddesi 1.fıkrasında; bu kanunda yazılı resmi daireden maksatın, genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları, belediyeler ve köyler olduğu, Kanun’a ekli (1) sayılı Tablonun “II. Kararlar ve Mazbatalar” başlıklı 2. bendinde de; ihale kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire veya kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararlarının damga vergisine tabi olduğu kurala bağlanmıştır.
09/08/2016 tarih ve 29796 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, 6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile değişik 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun Ek 2 ve 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun Ek 1. maddelerinin 2. fıkrasında; vergi, resim, harç istisnası belgesine bağlanan ve maddenin devamında sayılan diğer döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin işlemler nedeniyle, belgenin geçerlilik süresi içerisinde, belgede yer alan tutarla sınırlı olmak kaydıyla, düzenlenen kâğıtların damga vergisinden müstesna olduğu düzenlenmiş, (a) bendinde de, Kalkınma Bakanlığınca yayımlanan cari yıl yatırım programında yer alan yatırımlardan uluslararası ihaleye çıkarılanların ihalesini kazanan ana yüklenici firmaların yapacakları teslim, hizmet ve faaliyetlerin istisna kapsamında olduğu, 3. fıkrasında ise; bu maddenin (2) numaralı fıkrasının (a) bendinde sayılan işlem ve faaliyetlere ilişkin ihale kararlarına belge aranmaksızın re’sen damga vergisi istisnası uygulanacağı belirtilmiştir. Anılan maddelerin 4. fıkrasında; uluslararası ihalenin tanımı Anayasa Mahkemesi tarafından 24/12/2020 tarih ve E:2020/15, K:2020/78 sayılı iptal kararı sonrasında “kamu kurum ve kuruluşları tarafından yerli ve yabancı firmaların ayrı ayrı veya birlikte iştirakine açık olarak çıkılan ihale” olarak yer almış bulunmaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer alan mevzuatın değerlendirilmesinden; Ankara Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı’nın aldığı ihale kararlarının damga vergisine tabi olduğu ve ihale karar tarihi itibarıyla da resmi daire niteliğinde olan kurum tarafından davacı şirketin üzerinde bırakılan yapım işi nedeniyle alınan ihale kararı ve düzenlenen sözleşmeye ilişkin damga vergisinin davacı şirket tarafından ödeneceği anlaşılmaktadır.
Olayda, davacının uyuşmazlığa konu işin döviz kazandırıcı faaliyet niteliğinde olması nedeniyle damga vergisinden istisna olduğu iddiası kapsamında yapılan değerlendirmeye ilişkin olarak; uyuşmazlığın çözümü davacı tarafından ödenen sözleşme ve ihale damga vergisinin; 09/08/2016 tarih ve 29796 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, 6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile değişik 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun Ek 2 .maddesinin 2.fıkrası hükmüne göre istisna olup- olmadığının belirlenmesini gerektirmekte olup, Ankara Valiliği Yatırım İzleme Koordinasyon Başkanlığınca 26/04/2017 tarihinde ihale edilen ve davacı tarafından üstlenilen …ihale kayıt numaralı “Lalahan Uluslararası Hayvancılık Araştırma ve Eğitim Merkezi Yapım İşi” nin Kalkınma Bakanlığınca yayımlanan cari yıl yatırım programında yer alan yatırımlardan olmadığı, bu durumun aksinin davacı tarafından ispatlanamadığı, ihaleye ait idare şartnamenin 8. maddesi “İhale, yeterlik kriterlerini taşıyan yerli ve yabancı tüm isteklilere açıktır.” düzenlemesini içerse bile ihalenin yabancı isteklilerin katılımına açık olmasının bu işin döviz kazandırıcı faaliyet olarak kabul edilebilmesi için yeterli olmaması, davacı adına düzenlenen vergi resim harç istisna belgesinin de sunulamaması karşısında; uyuşmazlık konusu dönemde yürürlükte bulunan(ihale tarihi itibarıyla) 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun yukarıda yer verilen maddeleri uyarınca döviz kazandırıcı faaliyet kapsamında olmayan ihale konusu iş için alınan ihale kararı ile düzenlenen sözleşme nedeniyle ödenen damga vergisinde ve dava konusu düzeltme-şikayet başvurusunun reddine dair işlemde hukuka aykırılık bulunmayıp, dava konusu uyuşmazlığın, herhangi bir kuşku ya da hukuki tartışmaya meydan bırakmayacak şekilde nitelendirilebilecek açık bir vergi hatası kapsamında olmayıp, hukuki bir sorun niteliğinde olduğu, çözümünün de maddi olayların, mevzuatın değerlendirilmesi ve yorumunu gerektirdiğinden davacının iddialarının düzeltme ve şikayet kapsamında değerlendirilemeyeceği sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle davayı reddeden Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunu reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin reddine,
2. …Bölge İdare Mahkemesi …Vergi Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının yukarıda yazılı gerekçeyle ONANMASINA,
3.Temyiz isteminde bulunandan …-TL maktu harç alınmasına,
4.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesi uyarınca, onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de …Bölge İdare Mahkemesi …Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın …Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 06/06/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.