9. Daire         2005/2989 E.  ,  2007/738 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2005/2989
Karar No: 2007/738

Temyiz İsteminde Bulunan : Kemeraltı Vergi Dairesi Müdürlüğü – İZMİR
Karşı Taraf : …
Vekili : …
İstemin Özeti : … tarih ve … sayılı davalı idare işleminin iptali istemiyle açılan davayı; dosyanın incelenmesinden, davalı idare tarafından kitap kırtasiye toptan satışı yapan davacı şirketin iade talebinin; promosyon ürünü olarak verildiği belirtilen mallardan dolayı yüklenilen vergilerin iade talebinin içinde gösterildiği, ancak promosyon ürünü olarak bedelsiz teslim edilen kitapların kitap satışı yapılan mükellefe değil de farklı mükelleflere, yani mal satılan şirketin mal sattığı üçüncü kişilere fatura edilmesinin promosyon kapsamında değerlendirilmesinin mümkün olmadığı, emsal bedel üzerinden katma değer vergisi hesaplanmasının gerektiğinden bahisle reddedildiğinin anlaşıldığı, olayda, davacı şirketin, aynı konuda kitap basımı dağıtımı yapan firmalarca kendi kitaplarının okullarda okutulmasını sağlamak amacıyla kitap numunelerini öğretmen ve okullara ücretsiz olarak göndermek suretiyle okul ve öğretmenlere kendi kitaplarının okutulmasını sağlamaya yönelik çalışmalar yaptığı, bu çalışmalarının kendi kitaplarının tavsiye edildiği okul ve sınıflarda bulunan öğrencilere kitap satışı yapılmasını sağlamaya yönelik olduğu, böylece işletmede katma değerin artırıldığı, bu durumda, bu tür ücretsiz kitap teslimlerinin pazarlama işini yapan şirkete ya da üçüncü kişilere yapılmış olması sonucu etkiler nitelikte olmadığından, davalı idarenin iade isteminin reddine ilişkin işleminde isabet görülmediği gerekçesiyle kabul eden … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının; davacı şirketin indirimli orana tabi kitap teslimlerinin tamamını … Şti.’ne yaptığı, satışını yaptığı kitap teslimlerinden dolayı yüklendiği vergilerin yanısıra bu satışlarla ilgili olduğu bildirilen aynı katma değer vergisi oranına tabi kitaplardan promosyon ürünü olarak verildiği belirtilen mallardan dolayı yüklenilen vergilerin iade tutarının içinde gösterildiği, promosyon ürünü olarak bedelsiz teslim edilen kitapların, satış yapılmayan kırtasiye ve kitapçılara teslim edildiği, bu teslimlerin 1 lira bedelle fatura edildiği ve %8 oranında katma değer vergisi hesaplandığı, ayrıca 2002 yılında toplam 12.390 adet kitap tesliminin gerçekleştiği, 2002/Haziran döneminde hiç kitap satışı olmadığı halde bu dönemde 6665 adet promosyon adı altında 3. şahıslara kitap tesliminde bulunulduğu, bu teslimlerden dolayı yüklenilen … -TL.’nin bu dönemde satış olmadığı halde iade hesabına alındığı, bu durumda, davacı şirketin bedelsiz olduğu belirtilen ancak 1 lira bedel ile fatura edilen teslimleri promosyon olmadığından, iade talebine konu işlemlerinin 50 seri nolu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğine uymadığı, mal satış ilişkisi bulunmayan üçünü kişilere 1 lira gibi bir bedel gösterilerek fatura edilen teslimler için Katma Değer Vergisi Kanununun 27. maddesine göre emsal bedel üzerinden katma değer vergisi hesaplanmasının gerektiği, tesis edilen işlemde isabetsizlik bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Savcısı …’nın Düşüncesi : İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Mahkeme kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi : Davacı şirket 2002/Haziran döneminde hiç kitap satışı olmadığı halde bu dönemde 6665 adet promosyon adı altında 3. kişilere kitap teslimi olduğunu belirterek …-TL tutarı bu dönemde iade hesabına aldığından ve doğrudan mal satış ilişkisi bulunmayan üçüncü kişilere 1 lira bedelle bu kitapları teslim ettiğinden, bu kitap teslimlerinin promosyon ürünü kapsamında değerlendirilmesi mümkün olmadığı için, Vergi Mahkemesi kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
İstem; … tarih ve … sayılı davalı idare işleminin iptali istemiyle açılan davayı kabul eden Vergi Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulmasına ilişkindir.
Dosyanın incelenmesinden, kitap kırtasiye toptan satışı işiyle uğraşan davacı şirketin 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 29/2 maddesi uyarınca indirimli orana tabi kitap satışlarından dolayı yüklenip indirim konusu yapamadığı verginin borçlarına mahsubunu istediği, davalı idarece bu talebinin dava konusu işlemle; davacı şirketin indirimli orana tabi kitap teslimlerinin içinde, … Şti. ne satışını yaptığı kitap teslimlerinden dolayı yüklendiği vergilerin yanısıra bu satışlarla ilgili olduğu bildirilen aynı katma değer vergisi oranına tabi kitaplardan promosyon ürünü olarak verildiği belirtilen mallardan dolayı yüklenilen vergilerin de bulunduğu, ancak promosyon ürünü olarak bedelsiz teslim edilen kitapların, kitap satışı yapılan mükellefe değil de farklı mükelleflere, yani kitap satılan şirketin mal sattığı diğer üçüncü kişilere 1 TL gibi bir bedel gösterilerek fatura ettiğinin tespit edildiği, 2002 yılının tamamında toplam 12.390 adet promosyon kitabı tesliminin gerçekleştiği, 2002/Haziran döneminde hiç kitap satışı olmadığı halde bu dönemde 6665 adet promosyon adı altında üçüncü şahıslara kitap tesliminde bulunduğu, bu promosyon ürünleri adı altında 2002/Haziran döneminde satışı olmadığı halde … TL. nın iade hesabında dikkate alındığının tespit edildiği, bu nedenlerden dolayı davacı şirketin iade talebinde tereddüt oluşması üzerine Defterdarlık Makamı Vasıtalı Vergiler Gelir Müdürlüğünden görüş istenildiği, cevaben, davacı şirketin doğrudan mal satış ilişkisi bulunmayan kişilere sembolik bir bedelle yaptığı kitap teslimlerinin “promosyon ürünü” kapsamında değerlendirilmesinin mümkün olmadığı, Katma Değer Vergisi Kanununun 27/1. maddesine göre emsal bedeli üzerinden katma değer vergisi hesaplanmasının gerektiği bildirildiğinden, davacı şirketin 2002 yılında indirimli orana tabi kitap satışları nedeniyle yüklendiği ve indirim konusu yapamadığı iade miktarının vergi borçlarına mahsubunun mümkün olmadığından bahisle reddedildiği, bu işlemin iptali istemiyle açılan davanın ise Vergi Mahkemesince kabul edildiği anlaşılmıştır.
50 seri nolu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği’nin (A/1) bölümünde, ticari hayatta ticareti yapılan mallara olan talebin artırılması amacıyla bir takım pazarlama tekniklerinin geliştirildiği, satışı yapılan malın yanında başka bir malın ayrıca bir bedel alınmaksızın verilmesinin sıkça karşılaşılan bir pazarlama tekniği olarak ortaya çıktığı, bir malın tasarruf hakkının malik veya adına hareket edenlerce alıcıya veya adına hareket edenlere devri olarak tanımlanan teslim hükümleri çerçevesinde ticari bir işletmenin yaptığı bedelsiz teslimlerin de katma değer vergisine konu olduğu, ancak firmaların iktisadi faaliyetini genişletmesi, emsal işletmelerle rekabet edebilmesi, üretim ve satışını yaptıkları mallara olan talebi koruma ve artırma amacıyla bir malın yanında başka bir mal verilmesi şeklinde gerçekleşen işlemlerde promosyon ürünü açısından bir bedelsiz teslimin sözkonusu olmadığı, firmanın yarattığı katma değer içerisinde vergilenen promosyon mallarının müşterilere verilmesi sırasında katma değer vergisi hesaplanmasına gerek bulunmadığı ve bu ürünler için yüklenilen katma değer vergisinin prensip olarak indirim konusu yapılması gerektiği, promosyon ürünü olarak verilen ve aynı işletmede imal edilen mala ait katma değer vergisi oranının, satışı yapılan mala ait katma değer vergisi oranına eşit veya daha düşük oranda olması halinde promosyon ürünü için yüklenilen katma değer vergisinin tamamının indirim konusu yapılacağı düzenlenmesine yer verilmiştir.
Bu durumda, teslim edilen malların promosyon olarak kabul edilmesi , satışı yapılan malların yanında bir bedel alınmaksızın satış yapılan müşterilere verilmiş olmasına bağlı bulunmaktadır.
Olayda, davacı şirketin doğrudan mal satışı ilişkisi bulunmayan üçüncü kişilere 1 TL. gibi sembolik bir bedelle yaptığı kitap teslimleri, satışa konu edildiklerinden promosyon ürünü kapsamında değerlendirilemeyecektir. Bu nedenle davacı şirketin promosyon olmadığı halde verdiği örnek kitaplara ilişkin olarak yüklendiği katma değer vergisinin iadesi mümkün olmadığından, davalı idarenin ret işleminde isabetsizlik görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne, … Vergi Mahkemesinin…tarih ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına 13.3.2007 tarihinde oybirliği ile karar verildi.