9. Daire 2001/120 E. , 2002/4102 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2001/120
Karar No: 2002/4102
Temyiz İsteminde Bulunan : …
Karşı Taraf : Gönen Vergi Dairesi Müdürlüğü – BALIKESİR
İstemin Özeti :Yükümlü şirket adına 1999/Ocak, Mayıs, Temmuz dönemleri için salınan katma değer vergisi ile kesilen vergi ziyaı cezasının kaldırılması istemiyle açılan davayı; olayda, yükümlü şirketin, …’e motorin satmak üzere … TL..lık ön anlaşma senedi alarak bu şirket adına 11.5.1999 tarihli … TL.lık faturayı düzenlediği, senet bedelinin ödenmemesi üzerine motorin satışından vazgeçtiği, sözkonusu faturanın satış taahhütleri hesabında muhasebeleştirildiği, daha sonraki aylarda deftere hasılat olarak işlenmediği ve faturada yer alan katma değer vergisinin ilgili dönemde beyan edilip ödenmediği hususlarının vergi inceleme raporu ile tespiti üzerine dava konusu cezalı tarhiyatın yapıldığının anlaşıldığı, Mahkemelerince verilen ara kararı ile sözkonusu faturanın …’in defterlerine gider olarak işlenip işlenmediğinin tespiti amacıyla bu firmadan ilgili belgelerin istenildiği, ancak ara kararı gereğinin yerine getirilmediği, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 10. maddesinin (b) bendi uyarınca malın tesliminden önce fatura düzenlemenin mümkün olduğu, faturanın düzenlenmesiyle fatura tarihi itibarıyla ilgili dönemde katma değer vergisinin beyan ve ödenmesinin icap ettiği, satış işleminin gerçekleşmemesi nedeniyle fatura iptal edilmediğinden yapılan cezalı tarhiyatta isabetsizlik görülmediği gerekçesiyle reddeden … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının; faturanın … Ağır Ceza Mahkemesinde olması nedeniyle iptal edilemediği, fatura muhteviyatı malın satılmadığı, … Ticaret’in de defter ve belgelerine işlenmediği ve indirim konusu yapılmadığı, yapılan cezalı tarhiyatta isabet bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti :Savunma verilmemiştir.
Danıştay Savcısı …’ün Düşüncesi :Uyuşmazlıkta, akaryakıt bayii olarak faaliyet gösteren yükümlü şirketin … adına motorin satmak üzere 2 milyar liralık ön anlaşma senedi alarak düzenlediği 11.5.1999 tarih ve … nolu faturanın, satışın gerçekleşmemesi üzerine, satış taahhütleri hesabında muhasebeleştirilerek, daha sonradan deftere hasılat olarak işlenmediği ve … TL. tutarlı faturada gösterilen …-TL. katma değer vergisinin ilgili dönemde beyan edilip ödenmediğinden bahisle düzenlenen vergi inceleme raporuna dayanılarak yükümlü şirket adına tarh edilen vergi ziyaı cezalı katma değer vergisini onayan vergi mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
3065 sayılı Katma Değer Vergi Kanununun 1/1. maddesinde ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler verginin konusunu teşkil eden işlemler arasında sayılmıştır. Madde hükmüne göre katma değer vergisinden söz edebilmek için öncelikle mal teslimi veya hizmet ifası şeklinde bir işlemin mevcudiyeti gerekir.
Dosyanın incelenmesinden; yükümlü şirketin … adına motorin satmak üzere2 milyar liralık ön anlaşma senedi alarak 11.5.1999 tarih ve … nolu ve …-TL. tutarlı faturayı düzenlediği, ancak senette belirtilen tutarın ödenmemesinden dolayı motorin satışından vazgeçilmesi üzerine söz konusu faturanın satış taahhütleri hesabında muhasebeleştirildiği, yasal defterlere hasılat olarak kaydedilmediği, sevk irsaliyesi düzenlenmediği, mal teslimi yapılmadığı hususlarının vergi inceleme raporuyla tespit edildiği anlaşılmaktadır.
Öte yandan dosyada mevcut adına fatura düzenlenen …’nun noter tasdikli defter-i kebir fotokopisi ve vergi dairesinden onaylı 1999/Aralık dönemi ayrıntılı bilançosunun incelenmesinden de uyuşmazlığa konu faturada yeralan katma değer vergisinin alıcı firma kayıtlarına intikal etmediği ve inidrim konusu yapılmadığı anlaşılmaktadır.
Bu duruma göre yukarıda açıklanan Yasa hükmü ile olay birlikte değerlendirildiğinde gerçekleşmemiş bir teslim veya hizmet dolayısıyla katma değer vergisi ödenmesi söz konusu olamayacağından cezalı tarhiyatın terkini gerekirken yazılı gerekçeyle onanması yolunda verilen kararda isabet görülmemiştir.
Bu nedenle, temyiz isteminin kabulüyle, temyize konu vergi mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmüştür.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi : Yükümlü şirketin adına fatura düzenlediği … sözkonusu faturada yer alan katma değer vergisini kayıtlarına intikal ettirmediği, bu faturayı satış taahhütleri hesabında muhasebeleştirdiği anlaşıldığından ve ortada gerçekleşmiş bir teslim ve hizmetten sözedilemeyeceğinden cezalı tarhiyatta isabet bulunmadığı, Mahkeme kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dosyanın incelenmesinden; düzenlenen vergi inceleme raporu ile akaryakıt bayii işleten yükümlü şirketin 11.5.1999 tarihli … liralık faturayı …’ten … liralık ön anlaşma senedi alarak, bu firmaya motorin satmak üzere düzenlediği, ancak firma yetkililerinin malı almaya gelmemeleri ve senet bedelini ödememeleri üzerine motorin satışından vazgeçildiği, sözkonusu faturanın satış taahhütleri hesabında muhasebeleştirildiği, daha sonraki aylarda bu faturaya ait katma değer vergisinin beyan edilip ödenmediği, defterlere hasılat olarak işlenmediği hususlarının tespiti üzerine 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 10. maddesinin (b) fıkrası uyarınca olayda vergiyi doğuran olayın faturanın düzenlenmesi ile gerçekleştiği görüşüyle katma değer vergisi salındığı ve vergi ziyaı cezası kesildiği, sözkonusu cezalı tarhiyata karşı “malın satışının gerçekleşmediği, faturanın … Ağır Ceza Mahkemesinde olması nedeniyle iptal edilemediği, …’in faturayı defter ve belgelerine gider olarak işlemediği ve indirim konusu yapmadığı” iddialarıyla Vergi Mahkemesine dava açıldığı, Mahkemece cezalı tarhiyatın onanması üzerine de temyizen Danıştay’a gelindiği anlaşılmıştır.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1. maddesinin 1. fıkrasında, ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olacağı, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 3. maddesinin (B) fıkrasında ise; vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu hükme bağlanmıştır.
Dairemizin 30.1.2001 tarihli ara kararına cevaben; yükümlü şirket tarafından şirketleri ile … arasında fatura düzenlenmeden önce herhangi bir anlaşma yapılmadığı, iki milyar liralık ön anlaşma senedinin alındığı, mal satışının ve tesliminin gerçekleşmediği, sözkonusu senedin icradan geri alındığı, iptalinin yapıldığının bildirildiği ve senedin dava dosyasına eklendiği görülmüştür.
Olayda, dosyada mevcut adına fatura düzenlenen …’in noterden tasdikli defter-i kebir fotokopisi ve vergi dairesinden onaylı 1999/Aralık dönemi ayrıntılı bilançosunun incelenmesinden, sözkonusu faturada yer alan katma değer vergisinin bu firmanın kayıtlarına intikal ettirilmediği, indirim konusu yapılmadığı, yükümlü şirketin de aynı şekilde defterlerine kaydedilmediği, satış taahhütleri hesabında muhasebeleştirildiği anlaşıldığından ve gerçekleşmemiş bir teslim ve hizmet dolayısıyla katma değer vergisi ödenmesinden sözedilemeyeceğinden salınan katma değer vergisinde ve kesilen vergi ziyaı cezasında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne, … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının bozulmasına 10.10.2002 tarihinde oybirliği ile karar verildi.