9. Daire         2000/6986 E.  ,  2004/6517 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2000/6986
Karar No: 2004/6517

Davacı : …
Vekili : …
Davalılar : 1-İçişleri Bakanlığı – ANKARA
2-Ankara Valiliği – ANKARA
3-Çankaya Belediye Başkanlığl-ANKARA
Vekili : …
Davanın Özeti : İçişleri Bakanlığınca çıkarılan İşyeri Açma İzin Harcı konulu … tarih ve … sayılı Genelgenin ve buna dayanılarak tesis edilen işlemlerin; meslek mensuplarının işyeri açmak ve mesleklerini icra etmek için 1136 sayılı Kanun uyarınca yalnızca Barolardan izin aldıkları ve avukatlık hizmetinin bir kamu hizmeti olduğu, belediyelerden izin alma zorunluluklarının bulunmadığı, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 81. maddesinde öngörülen işyeri açma izin harcının işyerleri için belediyeden izin alınması durumunda istenebileceği, 3572 sayılı Kanun ve bu Kanuna göre çıkarılan Uygulama Yönetmeliğinin avukatlık mesleğinin icrasına ilişkin işyerlerini kapsamadığı, daha önceki uygulamada belediyeden izin alma zorunluluğu öngörülmediği, yorum yoluyla konunun harca tabi tutulamayacağı ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti :Davalılar tarafından; 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 81. maddesi uyarınca belediye veya mücavir alan sınırları içinde bir işyeri açılmasının işyeri açma izin harcına tabi olduğu, meslek mensuplarının mesleklerini icra için açacakları işyerleri için kendi özel yasaları uyarınca Meslek teşekküllerden izin almalarının işyeri açma izin harcı alınmasına engel teşkil etmediği, bu nedenle davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Savcısı …’ün Düşüncesi : Dava, İçişleri Bakanlığının 4.9.2000 tarih ve 48119 sayılı İşyeri açma izni harcına ilişkin genelgesi ile bu genelgeye dayalı olarak davalı idareler tarafından tesis edilen işlemlerin iptali istemiyle açılmıştır.
Davaya konu uyuşmazlık; belediye sınırları veya mücavir alanlar içindeki avukatlık bürolarının 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 81. maddesi hükmü gereğince işyeri açma izni harcına tabi olup olmadıkları hususuna ilişkin bulunmaktadır.
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun “İşyeri Açma İzni Harcı” başlıklı 81. maddesinde; belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir işyeri açılmasının işyeri açma izni harcına tabi olduğu hükme bağlanmış, anılan Kanunun Çeşitli Harçlarla İlgili Hükümlerinin Uygulanmasına ilişkin olarak Kanunun 85. maddesine istinaden 21.8.1981 tarih ve 17435 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmeliğin 10. maddesinde ise; bu harcın uygulanması bakımından işyerleri tek tek sayılarak tarif edilmiş olup, yazıhanelerin de bu maddede açıkça yer aldığı görülmüştür.
Dava dilekçesinde; 1116 sayılı Avukatlık Kanununun 1. maddesine göre avukatlığın bir kamu hizmeti olduğu, avukatların mesleklerini icra ederken kendi meslek örgütleri dışında hiç bir kişi yada kuruluş tarafından denetlenemeyeceği, belediyelerin avukatlık bürolarını denetlemesi ve ruhsat vermesinin söz konusu olmadığı, bu nedenle avukatlık bürolarından işyeri açma izni harcı alınmasının hukuki dayanağının bulunmadığı ileri sürülerek genelgenin iptali istenmekte ise de; 1116 sayılı Avukatlık Kanununa göre Baronun mesleki yeterlik denetimi yaparak verdiği yeterlik belgesine göre çalışma ruhsatı alan meslek mensubunun 492 sayılı Harçlar Kanununa göre ödediği ruhsat harcı ile, mesleğini yürütmek amacıyla açtığı işyeri için Belediye Gelirleri Kanununun yukarda anılan 81. maddesinin amir hükmü gereği ödemesi gereken işyeri açma izni harcının farklı yasalardan kaynaklanması, ayrıca anılan 81. maddede herhangi bir istisna ve hizmet şartı getirilmeksizin, belediye sınırları veya mücavir alan içinde açılacak her işyerinden işyeri açma izni harcı alınmasının öngörülmesi, ayrıca avukatlık bir kamu hizmeti olmakla beraber avukatlık bürolarının noterlik daireleri gibi resmi daire olmaması karşısında ileri sürülen iddialarda isabet görülmemiştir.
Görüldüğü üzere, avukatlık bürolarının açılması sırasında işyeri açma izni harcı ödenmesi 2464 sayılı Kanunun 81. maddesine ve aynı Kanunun 85. maddesine dayanılarak çıkarılan Yönetmeliğin 10. maddesine uygun bulunmaktadır.
Bu nedenle, hukuka uygun bulunan 4.9.2000 tarih ve 48119 sayılı genelgenin iptali istemiyle açılan davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi : 2464 sayılı Belediye Gelirleri Yasasının 81. maddesinde “Belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir iş yeri açılmasının işyeri açma harcına” tabi olduğu hükme bağlanmıştır.
Madde hükmü ile işyeri açma izninin belediye tarafından verilmesi şartı aranmaksızın belediye hudutları ve mücavir alanları içinde herhangi bir işyeri açılması halinde işyeri açma izin harcının alınacağı öngörülmüştür.
Aynı yasanın 85. maddesi gereğince çıkarılan ve 21.8.1981 gün ve 17435 sayılı resmi Gazetede yayınlanan yönetmeliğin 10. maddesinde bu harcın uygulanmasında işyerinin; mağaza, yazıhane, idarehane, muayenehane, imalathane, fabrika, şube, depo, otel, kahvehane, eğlence, dinlenme ve spor yerleri, tarla, bağ, bahçe, çiftlik, hayvancılık tesisleri, dalyan ve voli mahalleri, madenler, taşocakları, inşaat şantiyeleri, vapur büfeleri gibi ticari, zınai, zirai ve mesleki bir iş ve girişimin yapılmasına ayrılan ya da bu faaliyet, iş ve teşebbüslerde kullanılan yerler olduğu belirtilmiştir.
2464 sayılı Yasanın 81. maddesi ve ilgili yönetmeliğin 10. maddesi hükmü karşısında, anlaşmazlık konusu olayda, açılan işyerlerinin bağlı bulunduğu meslek örgütünün izin ve denetimine tabi olması, belediyece işyeri açma izni harcı istenmesine engel değildir.
Bu nedenle, dava konusu Genelge ile buna dayanılarak tesis edilen işlemlerde mevzuata aykırılık görülmediğinden, davanın reddi gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
Davada, İçişleri Bakanlığınca çıkarılan işyeri açma izin harcı konulu 4.9.2000 tarih ve 4.9.2000 sayılı Genelgenin ve buna dayanılarak tesis edilen işlemlerin iptali istenilmektedir.
Uyuşmazlık, avukatlık bürolarının açılmasının işyeri açma izin harcına tabi olup olmadığına ilişkin bulunmaktadır.
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 81. maddesinde, belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir işyeri açılmasının “İşyeri Açma İzin Harcına” tabi olduğu hükme bağlanmıştır.
Madde hükmü ile işyeri açma izninin belediye tarafından verilmesi şartı aranmaksızın belediye hudutları ve mücavir alanlar içinde her hangi bir işyeri açılması halinde işyeri açma izin harcının alınacağı öngörülmüştür.
Diğer yandan, anılan Kanunun 85. maddesi gereğince yayımlanan 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun Çeşitli Harçlarla ilgili Hükümlerinin Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 10. maddesinin 1. bendinde belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir işyeri açmanın işyeri açma izni harcına tabi olduğu belirtilmiş olup 2. bendinde ise bu harcın uygulamasında işyerinin; mağaza, yazıhane, idarehane, muayenehane, imalathane, fabrika, şube, depo, otel, kahvehane, eğlence, dinlenme ve spor yerleri, tarla, bağ, bahçe, çiftlik, hayvancılık tesisleri, dalyan ve voli mahalleri, madenler taşocakları inşaat şantiyeleri, vapur büfeleri gibi ticari, sınai, zırai ve mesleki bir faaliyetle başka bir iş ve girişimin yapılmasına ayrılan ya da bu faaliyet, iş ve teşebbüslerde kullanılan yerler olduğu düzenlenmiştir.
Olayda, barolara kayıtlı olarak avukatlık mesleğinin icrası için açılan işyerlerinin açıklanan yasal düzenlemeler uyarınca işyeri açma izin harcına tabi tutulmasında ve bu hususa ilişkin dava konusu Genelge ile buna dayanılarak tesis edilen işlemlerde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle davanın reddine, … lira karar harcının davacıdan alınmasına, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına 9.12.2004 tarihinde oybirliği ile karar verildi.