9. Daire 2000/2671 E. , 2002/4965 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2000/2671
Karar No: 2002/4965
Temyiz İsteminde Bulunan : …
Vekili : …
Karşı Taraf : Gaziosmanpaşa Belediye Başkanlığı/İSTANBUL
Vekili : …
İstemin Özeti : Yükümlü banka tarafından ihtirazi kayıtla ödenen 1999 yılı emlak vergisi 1. taksidinin fazladan hesaplanan kısmının iadesi istemiyle açılan davayı; 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununa 4369 sayılı Yasa ile eklenen geçici 2. maddede, 1998 yılı genel beyan döneminin 30 Eylül 1998 tarihinde sona ereceği, bu Kanunun yayımı tarihinden önce 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun bu Kanunla değişmeden önceki hükümlerine göre beyanda bulunan mükelleflerin dilerlerse Emlak Vergisi Kanununun bu Kanunla değişik hükümlerine göre beyanda bulunabilecekleri, beyanı yenileyen mükellefler hakkında Emlak Vergisi Kanununun bu Kanunla değişik hükümlerine göre tarhiyat yapılacağı, ancak bu suretle 1998 yılı için tarh edilecek verginin, asgari değerler üzerinden aynı Kanunun bu Kanunla değişmeden önceki hükümlerine göre hesaplanacak vergiden düşük olamayacağının hükme bağlandığı, dosyanın incelenmesinden yükümlü bankanın taşınmazı için 1998 genel beyan döneminde …TL. beyanda bulunduğunun, anılan yıl için …TL.emlak vergisi ödendiğinin, 1999 yılı için ise tahakkuk ettirilen verginin 1. taksidi olarak …TL. nin ihtirazi kayıtla ödendiğinin, bu miktarın … TL olması gerektiği ileri sürülerek dava açıldığının anlaşıldığı, 1998 yılında yükümlü banka tarafından beyan edilen …TL matraha, 1998 yılı için belirlenen yeniden değerleme oranı %77.8 in uygulanması halinde 1999 yılı matrahının … TL olduğu, bu matraha 4369 sayılı Yasayla değiştirilen %02 emlak vergisi oranı uygulandığında 1999 yılında ödenecek emlak vergisinin … TL olması gerektiği, ancak bu tutarın anılan Yasa hükmü uyarınca 1998 yılı vergisinden düşük olamayacağından gerçekte tahakkuk etmesi gereken verginin …- lira olduğu, bu nedenle yükümlü bankaya iadesi gereken bir verginin bulunmadığı gerekçesiyle reddeden … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının; aynı konuda başka bir mahkemece lehlerine karar verildiği, 22 seri nolu Emlak Vergisi Genel Tebliğine göre beyanını yenileyen mükellefler için 1998 yılına münhasır olmak üzere yeni oranlara göre hesaplanacak verginin yürürlükten kaldırılan oranlar esas alınarak asgari beyan değerleri üzerinden hesaplanacak vergiden az olmayacağının belirtildiği ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti :Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
Danıştay Savcısı …’in Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp Vergi Mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemiştir.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin reddi ile Vergi Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi :Emlak Vergisi Kanununda değişiklik yapılmasına dair 4369 sayılı yasanın geçici 2. maddesinde, beyanını bu kanuna göre yenilen mükelefler için 1998 yılı için tarh edilecek verginin asgari değerler üzerinden aynı Yasanın bu kanunla değişmeden önceki hükümlerine göre hesaplanacak vergiden düşük olamayacağı hükme bağlanmıştır.
Yine 22 Seri Nolu Emlak Vergisi Genel Tebliğinin 4.1.kısmında asgari vergi değeri veya bu değerin üzerinde beyanname verip bu değeri yükseltmeyi düşünmeyen dolayısıyla yeni beyanname vermeyecek mükellefler hakkında yeni hükümlere göre herhangi bir tarhiyat işlemi yapılamayacağı gibi daha önce beyanları üzerine tarh ve tahakkuk eden vergilerin düzeltme ve iadesinin söz konusu olmayacağı, bu mükelleflerin 1999 yılında ödeyecekleri emlak vergisine esas olacak matrahlarının 1998 yılında vergiye esas matrahlarının yeniden değerleme oranında artırılması suretiyle bulunacağı ve vergileri buna göre yeni oranlar üzerinden hesaplanacağı, 2.3.kısmın da ise 1998 yılına münhasır olmak üzere yeni oranlara göre hesaplanacak verginin yürürlükten kaldıralan oranlar esas alınarak asgari beyan değerleri üzerinden hesaplanacak vergiden az olmamayacağı öngörülmüştür.
Olayda ise, davacı şirketin beyanını yenilemediği, 1998 yılı için beyan ettiği değerin yeniden değerleme oranında artırıldığı ve bu suretle 1999 yılı için beyan edilen emlak vergisi değeri üzerinden yeni oranlara göre …-lira emlak vergisi ödemesi gerektiği, yeni oranlara göre hesaplanacak verginin kaldırılan oranlara göre hesaplanacak vergiden düşük olamayacağına ilişkin koşulun, 1998 münhasır olup aynı yılda beyanname yenileyen mükellefler için geçerli olduğu anlaşıldığından anılan mahkeme kararının 1999 yılı için yeni oranlar üzerinden ödenecek verginin 1998 yılı vergisinden düşük olamayacağına ilişkin hüküm fıkrasının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
İstem, davacı bankanın sahip olduğu gayrimenkule ilişkin 1999 yılı emlak vergisinin … TL olması gerektiğini ileri sürerek ihtirazi kayıtla …- lira olarak ödediği 1999 yılı emlak vergisi 1. taksidinin iptali ile fazladan ödenen kısmın iadesi istemiyle açtığı davayı reddeden Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına ilişkindir.
Bazı Vergi Kanunlarında Değişiklik Yapılmasına Dair 4369 sayılı Kanunun geçici 2.maddesinde 1998 yılı genel beyan döneminin 30 Eylül 1998 tarihinde sona ereceği, bu Kanunun yayımı tarihinden önce 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun bu Kanunla değişmeden önceki hükümlerine göre beyanda bulunan mükelleflerin dilerlerse, Emlak Vergisi Kanununun değişik hükümlerine göre beyanda bulunabilecekleri, beyanını yenileyen mükellefler hakkında, Emlak Vergisi Kanununun bu Kanunla değişik hükümlerine göre tarhiyat yapılacağı ancak, bu suretle 1998 yılı için tarh edilecek verginin, asgari değerler üzerinden aynı Kanunun bu Kanunla değişmeden önceki hükümlerine göre hesaplanacak vergiden düşük olmayacağı, düşük olması halinde ortaya çıkan vergi farkının idarece tarh edileceği, bu hükmün aynı süre içinde yeni beyanname verecek mükellefler hakkında da uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 4369 sayılı Yasanın 69. madesiyle değişik 29. maddesinde, genel beyan dönemi veya vergi değerini tadil eden sebeplerin mevcudiyeti halinde mükellefiyetin başlangıç yılını takip eden yıllarda emlak vergisi matrahının her yıl bir önceki yıl matrahının Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca aynı yıl için tespit edilen yeniden değerleme oranında artırılması suretiyle bulunacağı, bu fıkranın uygulanması ile ilgili usulleri belirlemeye Maliye Bakanlığının yetkili olduğu öngörülmüştür.
Öte yandan Emlak Vergisi Kanununun 4369 sayılı Yasanın 65.maddesiyle değişik 8. maddesiyle bina vergisi oranı binde iki olarak belirlenmiştir.
4369 sayılı Kanun ile 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun bazı maddelerinde değişiklikler yapılması nedeniyle 1998 yılı genel beyan dönemi için verilecek emlak vergisi beyannameleri üzerine yapılacak işlemlerin ne şekilde yürütüleceğine dair yayımlanan 22 seri nolu Emlak Vergisi Genel Tebliğinin 2.3.bölümünde emlak vergisi oranlarının 29.7.1998 tarihinden geçerli olmak üzere yeniden belirlendiği, 1998 yılına münhasır olmak üzere yeni oranlara göre hesaplanacak verginin yürürlükten kaldırılan oranlar esas alınarak asgari beyan değerleri üzerinden hesaplanacak vergiden az olamayacağı, asgari vergi değeri veya bu değerin üzerinde beyanname vermiş olup bu değeri yükseltmeyi düşünmeyen, dolayısıyla yeni beyanname vermeyecek mükellefler hakkında yeni hükümlere göre herhangi bir tarhiyat işlemi yapılmayacağı gibi daha önce beyanları üzerine tarh ve tahakkuk eden vergilerin düzeltme ve iadesi de söz konusu olmayacağı, bu mükelleflerin 1999 yılında ödeyecekleri emlak vergisine esas olacak matrahları, 1998 yılında vergiye esas matrahlarının yeniden değerleme oranında artırılması suretiyle ve vergileri buna göre yeni oranlar üzerinden hesaplanacağı kurala bağlanmıştır.
Anılan Yasa ve Tebliğ hükümlerinin değerlendirilmesinden 4369 sayılı Yasa ile Kanunun yayım tarihinden önce Emlak Vergisi Kanununun değişmeden önceki hükümlerine göre beyanda bulunan mükelleflere dilerlerse getirilen düzenlemelere göre beyanlarını yenileme hakkı tanımış ancak bu suretle 1998 yılı için adlarına tarh edilecek emlak vergisinin, bu Kanunun değişmeden önceki hükümlerine göre hesaplanacak vergiden düşük olamayacağı kurala bağlanmış, daha önce beyanname verip ve beyanını yenilemek istemeyen mükelleflerin ise 1999 yılında ödeyecekleri emlak vergisine esas olacak matrahların 1998 yılında vergiye esas matrahlarının yeniden değerleme oranında artırılması suretiyle bulunacağı ve buna göre yeni oranlar üzerinden vergi hesaplanacağı öngörülmüştür. Tebliğin 2.3.bölümünde de 1998 yılına münhasır olmak üzere yeni oranlara göre hesaplanacak verginin yürürlükten kaldırılan oranlar esas alınarak asgari beyan değerleri üzerinden hesaplanacak vergiden az olamayacağı belirtilerek bu husus açıklanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, davacı şirketin taşınmazı için 1998 yılı genel beyan döneminde ….-lira beyanda bulunarak %05 emlak vergisi oranı üzerinden …-lira emlak vergisini ödediği ve anılan yıl için beyanını yenilediğine ilişkin bir bilgi ya da belge bulunmadığı gibi bu yönde bir iddianın da mevcut olmadığı görülmektedir.
Bu durumda, 1998 yılı emlak vergisinin 4369 sayılı Yasa ile getirilen yeni oranlara göre hesaplanacak emlak vergisinden düşük olamayacağına ilişkin düzenlemenin 1998 yılına münhasır olmak üzere ve 1998 yılında beyanını yenileyen mükellefleri kapsadığı, yükümlü bankanın 1998 yılında beyanını yenilemediği ve olayda 1999 yılı için yeniden değerleme oranı dışında matrahın artırılmasına neden olacak herhangi bir unsurun bulunmadığı anlaşıldığından, davacı bankanın 1999 yılında ödeyeceği emlak vergisine esas matrahın 1998 yılı matrahının yeniden değerleme oranında artırılması suretiyle tespit edilmesi ve vergisinin de buna göre 4369 sayılı Yasa ile belirlenen yeni oran (%02) dikkate alınarak hesaplanması gerekmektedir.
Buna göre, Vergi Mahkemesince de hesaplandığı üzere 1999 yılında davacı bankanın ödeyeceği emlak vergisinin …-lira olması gerekmekte olup fazladan tahsil edilen tutarın iadesine karar verilmesi gerekirken, 1999 yılında ödenecek emlak vergisinin 1998 yılı vergisinden düşük olamayacağı gerekçesiyle davayı reddeden Vergi Mahkemesi kararında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne, … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının bozulmasına 28.11.2002 tarihinde oybirliği ile karar verildi.