9. Daire 2000/1171 E. , 2002/492 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2000/1171
Karar No: 2002/492
Temyiz İsteminde Bulunan : …
Vekili : …
Karşı Taraf : Yeditepe Veraset ve Harçlar Vergi Dairesi Müdürlüğü
İSTANBUL
İstemin Özeti : 25.8.1994 tarihinde … İlçesi … Mahallesinde bulunan … pafta … ada … parsel sayılı taşınmazın çıplak mülkiyetini alan davacı adına ikmalen tarh olunan kusur cezalı tapu harcının terkini istemiyle açılan davayı; dosyanın incelenmesinden davacının harcı uyuşmazlık konusu olan taşınmazı 25.8.1994 tarihinde … liraya satın aldığı ve bu değer üzerinden harcı ödediği, daha sonra idarece taşınmazın satıcısı tarafından 1994 genel beyan döneminde beyan edilen … lira emlak vergi değeri ile … lira değer arasındaki fark üzerinden dava konusu cezalı tarhiyatın yapıldığının anlaşıldığı, olayda yükümlü tarafından taşınmazın 1/3 çıplak mülkiyet hakkının kendisi tarafından …-liraya, 2/3 intifa hakkının ise … tarafından satın alındığı, satıcıya … lira ödendiği, gerçek satış bedeli ortada iken genel beyan döneminde beyan edilen değerin esas alınmasının yerinde olmadığı ve intifa hakkına isabet eden harçtan muaf olunduğu iddia edilmekte ise de bu iddiaların varit olmadığı, tarhiyatın satıcı tarafından genel beyan döneminde beyan edilen değer esas alınarak yapılmasında isabetsizlik bulunmadığı, öte yandan intifa hakkı satışların intifa hakkı nispetinde tapu harcından muaf olduğu yönünde bir hükmün yasada bulunmadığı, bu nedenle yapılan tarhiyatın hukuka uygun olduğu gerekçesiyle reddederek cezalı harcı onayan … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının; çıplak mülkiyetin satın alındığı ve satışa konu taşınmazın emlak vergi değeri olan … lira esas alınarak 1/3 hisseye isabet eden harcın ödendiği, tarhiyatta isabet olmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi
gerektiği savunulmaktadır.
Savcı …’in Düşüncesi : Kusur cezalı tapu harcına karşı açılan davanın reddine vergimahkemisince karar verilmiştir.
Dosya bulunan tapu senedine göre, meskenin intifa hakkının … lehine tesis edildiği ve, çıplak mülkiyetin ise; …’a satıldığının anlaşılması karşısında taşınmazın tamamının davacıya satıldığından hareketle kusur cezalı tapu harcı tarhiyatının yapılmasında hukuki isabet yoktur.
Noksan incelemeye dayalı vergi mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmüştür.
Tetkik Hakimi …’in Düşüncesi : 492 sayılı Kanunun 60. maddesinde tapu ve kadastro harçlarının (4) sayılı tarifede yazılı işlemlerden işlemlerin nevi ve mahiyetine göre değer esası üzerinden nispi veya maktu olarak alınacağı, aynı Kanunun 64/3 maddesinde ise çıplak mülkiyet ve intifa haklarına ait harçların hesabında kayıtlı değerin üçte birinin çıplak mülkiyete üçte ikisinin de intifa haklarına ayrılacağı hükme bağlanmıştır.
Olayda davacının çıplak mülkiyeti satın aldığı ihtilafsız olduğuna göre taşınmazın emlak vergi değerinin tapu harcına esas alınması ve harcın bu değerin 1/3 üzerinden hesplanması gerekmektedir.
Bu durumda dava adına taşınmazın 1 nolu formda bildirilen değeri üzerinden yapılan tarhiyatta ve tarhiyatı onayan mahkeme kararında isabet görülmediğinden kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
492 sayılı Harçlar Kanununun 60.maddesinde, tapu ve kadastro harçlarının (4) sayılı Tarifede yazılı işlemlerden, işlemlerin nevi ve mahiyetine göre değer esası üzerinden nisbi veya maktu olarak alınacağı, 61.maddesinde, değer ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (4) sayılı Tarifede yazılı değerlerin esas olduğu 64/3. maddesinde de, çıplak mülkiyet ve intifa haklarına ait harçların hesabında kayıtlı değerin üçte birinin çıplak mülkiyete üçte ikisinin de intifa hakkına ayrılacağı hükme bağlanmış, anılan (4) sayılı Tarifenin 20/a bendinde ise gayrimenkullerin ivaz karşılığında veya ölünceye kadar bakma akdine dayanılarak yahut trampa hükümlerine göre devir ve iktisabında gayrimenkulün devir ve itkisap bedelinden az olmamak üzere emlak vergi değeri üzerinden devreden ve devralan için ayrı ayrı öngörülen oranda harç tahsil edileceği belirtilmiştir.
Sözü edilen bu hükümlerden de anlaşılacağı üzere tapu harcının matrahının taşınmazın emlak vergi değeri olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda taşınmazın emlak vergi değerinin tespiti önem arzetmektedir. 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 11. ve 21. maddelerinde, emlak (bina ve arazi) vergisinin ilgili belediye tarafından tarh ve tahakkuk ettirileceği belirtilmiş olduğundan, ilgili belediye tarafından kabul edilen beyannamede beyan edilen değerin emlak vergisi değeri olduğunun kabulü gerekmektedir.
Olayda davacı tarafından çıplak mülkiyeti satın alınan … pafta … ada … parselde kayıtlı taşınmazın 25.8.1994 tarihinde … lira satış bedeli beyan edilerek tapu harcının bu değer üzerinden ödendiği, ancak belediye başkanlığınca gönderilen 1 nolu formda taşınmazın değerinin ….- lira olarak belirtilmesi üzerine davacı adına bu değerin tamamı esas alınarak tarhiyat yapıldığı ve bu tarhiyatın da mahkemece onandığı anlaşılmaktadır.
Dosyada mevcut belge ve bilgiler ile satıcı tarafından verilen beyanname suretlerinden satışa konu taşınmaz için beyan edilen emlak vergisi değerinin … lira olduğu, 1 nolu formda bildirilen … lira değerin … pafta … ada … parselde kayıtlı taşınmaza ilişkin olduğu görülmektedir.
Bu durumda satışa konu taşınmazın beyan edilen emlak vergi değerinin tespiti ve sadece çıplak mülkiyetinin alınmış olması nedeniyle bulunacak değerin üçte birinin harca esas alınması suretiyle harç hesaplanması gerekeceğinden 1 nolu formda bildirilen değerin esas alınması ve çıplak mülkiyete isabet eden değer yerine emlak vergi değerinin tümünün gözönüne alınması suretiyle yapılan cezalı tarhiyatta ve bu cezalı tarhiyatı onayan mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının bozulmasına 7.2.2002 tarihinde oybirliği ile karar verildi.