9. Daire         1999/4337 E.  ,  2000/4144 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 1999/4337
Karar No: 2000/4144

Temyiz İsteminde Bulunan : Dursunbey Belediye Başkanlığı
Dursunbey/BALIKESİR
Vekili : …
Karşı Taraf : …
Vekili : …
İstemin Özeti : Yükümlünün 1998 yılında satışını yaptığı taşınmazın arsa asgari birim değerinin emsallerine göre yüksek olduğu, yeniden belirlenmesi gerektiği yolunda yaptığı başvurunun reddine ilişkin … Belediye Başkanlığının … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle açılan davayı; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 72. maddesinin 2. bendinde, arsalara ait asgari ölçüde birim değer tespitinde takdir komisyonunun, belediye başkanı veya tevkil edeceği memurun başkanlığı altında belediyenin yetkili bir memuru ile tapu sicil müdürü veya tevkil edeceği bir memur ve ticaret odasınca seçilmiş bir üye ile ilgili mahalle ve köyün muhtarından kurulacağı, aynı Yasanın 73. maddesinin 2. bendinde ise komisyon toplantılarına mükellefin sanat veya meslek bakımından bağlı veya ilgili olduğu teşekkülden, servet takdiri işlemlerinde ise yalnız ticaret odasından seçilen üyelerin, arsalara ait asgari ölçüde birim değerlerinin tespiti sırasında ticaret odasından seçilen üyelerden biri yerine ilgili mahalle veya köyün muhtarının iştirak edeceği, ticaret odası ve mesleki teşekkül bulunmayan yerlerde bunlar tarafından seçilecek üyelerin yukarıdaki esaslara göre belediyeler tarafından seçileceğinin hükme bağlandığı, olayda ise arsalara ait asgari ölçüde birim değer tespitine ilişkin takdir komisyonunun yasaya uygun olarak teşekkül ettirilmediğinin, takdir komisyonuna bilirkişi …’ın iştirak ettirildiğinin görüldüğü gerekçesi ile kabul ederek işlemi iptal eden … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının; takdir komisyonunun yasaya uygun olanak teşekkül ettirildiği ileri sürülerek bozulması isteminden ibarettir.
Savunmanın Özeti : Cevap verilmemiştir.
Savcı …’nın Düşüncesi : Uyuşmazlık, yükümlü şirketin satın aldığı taşınmaz için 1998 yılı genel beyan dönemi için emlak vergisine esas olmak üzere belirlenen arsa m2 birim değer tesitine ilişkin takdir komisyonu kararının iptali istemiyle açılan davayı kabul ederek dava konusu takdir komisyonu kararını iptal eden … Vergi Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulması istemine ilişkin bulunmaktadır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 49/b maddesinde; Takdir Komisyonlarının arsalara ve araziye ait asgari ölçüde birim değer tespitine ilişkin takdirleri genel beyanının yapılacağı sürenin başlangıcından en az altı ay önce karara bağlanarak,arsalara ait olanlar takdirin ilgili bulunduğu il ve ilçe merkezlerindeki ticaret odalarına,ziraat odalarına ve ilgili mahalle ve köy muhtarlıkları ile vergi dairelerine (1.3.1986 tarihinden itibaren belediyelere) araziye ait olanlar il merkezindeki ticaret ve ziraat odalarına ve vergi dairelerine (1.3.1986 tarihinden itibaren belediyeler,imza karşı verileceği, takdir komisyonlarının bu kararlarına karşı kendilerine karar tebliğ edilen daire,kurum,teşekküller ve ilgili mahalle ve köy muhtarlıklarının 15 gün içinde ilgili vergi mahkemesi nezdinde dava açabilecekleri hükme bağlanmıştır.
Madde hükmüne göre takdir komisyonu kararına karşı itiraz hakkı maddede sayılan kişi ve kuruluşlara tanınmış olup bu konuda yükümlülere dava açma hakkı tanınmamıştır.
Bu durumda uyuşmazlık konusu takdir komisyonu kararına karşı dava açma ehliyeti bulunmıyan yükümlünün açmış olduğu bu davanın ehliyet yönünden reddi gerekirken kabulünde isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile temyiz konusu mahkeme kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’nun Düşüncesi : Uyuşmazlık, 1998 yılında satışı yapılan taşınmazdan dolayı arsa asgari birim değerinin yeniden belirlenmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davayı kabul eden vergi mahkemesi kararının bozulmasına ilişkin bulunmaktadır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun Emlak Vergisine ait bedel ve değerinin tespiti, ilanı ve kesinleşmesi’ne ilişkin mükerer 49. maddesinin (b) bendinde, Takdir komisyonlarının arsalara ve araziye ait asgari ölçüde birim değer tespitine ilişkin kararlara kimlerin dava açabileceği açıklanmıştır. Olayda ise uyuşmazlık konusu işleme karşı davacının dava açma hakkı bulunmadığından, davanın ehliyet yönünden reddedilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile davayı kabul etmesinde isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlıkta; yükümlünün satışını yaptığı taşınmazın asgari birim değerinin yüksek olduğu, bu değerin yeniden belirlenmesi gerektiği yolunda yaptığı başvurunun reddine ilişkin davalı idare işleminin iptali istemiyle açılan davayı kabul eden vergi mahkemesi kararının bozulması istenilmektedir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerer 49. maddesinin 3239 sayılı Kanunla değişik (b) bendinde; takdir komisyonlarının arsalara ve araziye ait asgari ölçüde birim değer tespitine ilişkin takdirleri genel beyanın yapılacağı sürenin başlangıcından en az altı ay önce karara bağlanarak, arsalara ait olanların takdirin ilgili bulunduğu il ve ilçe merkezlerindeki ticaret odalarına, ziraat odalarına ve ilgili mahalle ve köy muhtarlıkları ile vergi dairelerine (1.3.1986 tarihinden itibaren belediyelere) araziye ait olanların il merkezindeki ticaret ve ziraat odalarına ve vergi dairelerine (1.3.1986 tarihinden itibaren belediyelere) imza karşılığında verileceği, takdir komisyonlarının bu kararlarına karşı kendilerine karar tebliğ edilen daire, kurum, teşekküller ve ilgili mahalle ve köy muhtarlıklarının 15 gün içinde ilgili vergi mahkemesi nezdinde dava açabileceği hükme bağlanmıştır.
Açıklanan bu madde hükmüne göre arsa ve arazilere ait asgari ölçüde birim değer tespitine ilişkin takdir komisyonu kararlarına karşı hangi kurum ve kuruluşların vergi mahkemesinde dava açabilecekleri sayılmış olup, belirtilen değerin düşük veya yüksek olup olmadığı ancak yasada belirtilen sürede vergi mahkemesinde açılmış bir davada incelenebilecektir.
Olayda ise davacının, yukarıda bahsi geçen yasa hükmünde sayılan kişi ve kuruluşlardan olmadığı ve işlemin dayanağı olan takdir komisyonu kararının ilgili kuruluşlar tarafından dava açılmayarak kesinleştiği görülmüştür.
Bu durumda yapılan başvurunun davalı idarece reddedilmesinde kanuna aykırılık bulunmayıp, Vergi Mahkemesince, açılan davanın reddi gerekirken kararda yazılı gerekçe ile kabulünde isabet bulunmamıştır.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne, … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının bozulmasına 22.12.2000 tarihinde oybirliği ile karar verildi.