9. Daire 1999/4066 E. , 2000/2271 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 1999/4066
Karar No: 2000/2271
Temyiz İsteminde Bulunan : Setbaşı Vergi Dairesi Müdürlüğü – BURSA
Karşı Taraf : …
İstemin Özeti : Ticari faaliyette kullanılan aracın 31.10.1994 tarihinde satılması sonucu beyan edilen satış değerinin emsaline nazaran düşük bulunması üzerine takdir komisyonu kararına dayanılarak 1994/Ekim dönemi için tarh edilen katma değer vergisi ile kesilen kaçakçılık cezasının terkini istemiyle açılan davayı; yükümlünün aracını satarak 31.12.1994 tarihinde faaliyetini terk ettiği anlaşıldığından, bu durumda araç satışından elde edilen kazanç 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 82/5. maddesine göre arızi kazanç niteliğinde bulunduğundan 3065 sayılı Kanunun 1. maddesine göre katma değer vergisine tabi olmadığı, bu nedenle yapılan cezalı tarhiyatta isabet görülmediği gerekçesiyle kabul ederek cezalı tarhiyatı terkin eden … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının; işletme de kullanılan aracın satışı ticari kazanç hükmünde olduğundan, katma değer vergisine tabi tutulması gerektiği ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Savcı …’in Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. maddesinin 1. Fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp Vergi Mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemiştir.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin reddi ile Vergi Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi : Uyuşmazlıkta yükümlünün işinde kullandığı aracın işi terk ettiği 31.12.1994 tarihinden önce sattığı anlaşıldığından elde ettiği kazanç ticari kazanç olup katma değer vergisine tabi olduğundan Mahkemece taktir komisyonunca takdir edilen matrahın yerinde olup olmadığı hususunun araştırılması ve sonucuna göre karar verilmesi Gerekeceğind en, mahkeme kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
İstem, ticari faaliyette kullanılan aracın 31.10.1994 tarihinde satılması sonucu beyan edilen satış bedelinin emsallerine nazaran düşük bulunması üzerine takdir komisyonu kararına dayanılarak yükümlü adına 1994/Ekim dönemi için tarh edilen katma değer vergisi ile kesilen kaçakçılık cezasını terkin eden Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına ilişkin bulunmaktadır.
Olayda yükümlünün faaliyetinde kullandığı aracını 31.10.1994 tarihinde sattığı ve 31.12.1994 tarihinde işini terk ettiği anlaşılmaktadır.
Vergi Mahkemesince, yükümlünün 31.12.1994 tarihinde işini terk etmesi nedeniyle 31.10.1994 tarihinde araç satışından elde edilen kazancın arızi kazanç niteliğinde bulunduğu ve katma değer vergisine tabi olmadığı gerekçesiyle kaçakçılık cezalı tarhiyatın terkinine karar verilmiş ise de; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 168. madde hükmü karşısında işi terk tarihi itibariyle araç satışının bir aylık süre içinde yapılmadığı görüldüğünden, elde edilen kazanç ticari kazanç niteliğinde olup katma değer vergisine tabi tutulması gerektiğinden, aksi yönde verilen mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 27. ve 213 sayılı Kanunun 267. madde hükümleri uyarınca ticari faaliyette kullanılan aracın satışı nedeniyle beyan edilen değerin idarece düşük görülmesi üzerine olayın takdir komisyonuna sevk edilmesi yerinde olmakla birlikte takdir komisyonunca aracın gerçek satış değerinin ne olabileceği hususunda herhangi bir araştırma yapılmaksızın karar verilmesi yerinde bulunmamaktadır.
Bu durumda Mahkemece, Ticaret ve Sanayi Odası ve Şoförler ve Otomobilciler Derneğinden satışa konu aracın tüm özellikleri dikkate alınarak satış tarihindeki emsal bedellerinin ne olduğunun sorulması ve sonucuna göre karar verilmesi gerekmektedir.
Öte yandan, araç satışları noter kanalıyla yapıldığı için idarenin bilgisi dışında kalamayacağından matrah farkı bulunması durumunda tarhiyatta kaçakçılık cezası yerine kusur cezası uygulanmalıdır.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının,yukarıda belirtilen hususlar gözönüne alınarak yeniden bir karar verilmek üzere bozulmasına 29.6.2000 tarihinde oybirliği ile karar verildi.