9. Daire 1999/3383 E. , 2000/3044 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 1999/3383
Karar No: 2000/3044
Temyiz İsteminde Bulunan: …
Vekili : …
Karşı Taraf : Hisar Veraset ve Harçlar Vergi Dairesi Müdürlüğü
İSTANBUL
İstemin Özeti : Arsa üzerine inşa edilen binanın cins tashihinin yasal ve ek sürede yaptırılmadığı ileri sürülerek % 50 fazla tahsil edilen harcın yasal faizi ile birlikte iadesi istemiyle açılan davayı; olayda 26.5.1997 tarihinde tamamlanan gayrimenkulün cins tashihi işleminin ek süre sonu olan 28.2.1998 tarihine kadar yapılması gerekirken bu süre geçtikten sonra 12.5.1998 tarihinde yapıldığı anlaşıldığından harcın %50 fazlasıyla alınmasında yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle reddeden … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının; yasada öngörülen süreler içerisinde ödevlerini yerine getirmesine karşılık yetkili mercilerin öngörülen sürelerde gerekli belgeleri tanzim edip vermediği, gecikmenin kendisinden
kaynaklı olmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Usul ve hukuka uygun mahkeme kararının onanması gerektiği savunulmaktadır.
Savcı …’nın Düşüncesi : Uyuşmazlık, yükümlünün sahibi olduğu binanın inşaatı ile ilgili olarak tapuda yapılması gereken cins tashihi işleminin yasal süreden sonra yapıldığından bahisle 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı 4 sayılı tarifenin 13/a ve (c) maddeleri uyarınca tahakkuk ettirilerek tahsil edilen %50 harç fazlasının iadesi istemiyle açılan davayı reddeden … Vergi Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulması istemine ilişkindir.
492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı 4 sayılı tarifenin sonuna 3239 sayılı Kanunun 96. maddesiyle eklenen hüküm ile bu tarifenin 13 numaralı bendinin (a) ve (c) fıkrasında belirtilen işlemlerden Emlak Vergisi beyannamesi verilmesini gerektirenlerin 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 27. maddesinde yazılı ek süre sonuna kadar tapuda gösterilmemesi halinde borcun % 50 fazlası ile alınacağı kurala bağlanmıştır.
Diğer taraftan 3194 sayılı İmar Kanununun 31 maddesinde “inşaatın bitme günü” kullanma izninin verildiği tarih olarak belirtilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden yükümlünün sahibi bulunduğu ve 26.5.1997 tarihinde tamamlanan taşınmazı ile ilgili olarak tanzim ettiği 2 nolu harç beyannamesini 5.11.1997 tarihinde vergi dairesine verdiği ve adına tahakkuk eden harçlarıda bu tarihte ödediği ayrıca 26.5.1997 tarihininde yapı kullanma izin belgesi verilmesi için … Belediye Başkanlığına müracaat ettiği, ancak, anılan taşınmaz ile ilgili yapı kullanma izin belgesinin 27.2.1998 tarihinde verildiği 17.4.1998 tarihinde tapuya müracaat edilerek cins tashihi işleminin yapıldığı görülmüştür.
Bu durumda uyuşmazlık konusu binaya yapı kullanma izin belgesinin verildiği 27.2.1998 tarih inşaatın bitim tarihi olduğundan, söz konusu bina ile ilgili olarak tapuda yapılan cins tashihi işlemi yukarıda sözü edilen yasada öngörülen süre içerisinde bulunmaktadır.
Bu nedenle yasa hükümlerine aykırı olarak tahakkuk ettirilerek tahsil edilen harcı onayan mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile temyiz konusu mahkeme kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’nın Düşüncesi : Olayda vergi dairesince, inşaatın bitim tarihi olarak 2 nolu harç beyannamesinin verildiği 5.11.1997 tarihi kabul edilmiş ve bu tarihe göre sürenin geçirildiği ileri sürülerek % 50 fazla harç tahakkuk ve tahsil edilmiş ise de, dosyada yer alan belgelerin incelenmesinden yükümlünün inşaatın bitim tarihi itibariyle ve iskan belgesini almak üzere yetkili belediyeye başvurduğu, belediyece 3194 sayılı İmar Kanununda bitiminin iskan belgesine bağlandığı, inşaat için bir hayli zaman geçtikten sonra 27.2.1998 tarihinde iskan belgesinin verildiği görüldüğünden inşaatın bu tarihte bittiğinin kabulü gerektiği, bu durumda bu tarihte başlayan beyanname verme süresi takvim yılı sonuna ve takip eden yılın ilk iki ayını da ek süre olarak kapsadığına göre takvim yılı içerisinde yapılan cins tashihi işleminin süresinde yapıldığı anlaşıldığından fazla tahsil edilen harçta ve bu harcı onayan Mahkeme kararında isabet görülmemiştir. Bu nedenle temyiz isteminin kabulü ile temyize konu Vergi Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlıkta, arsa üzerine inşa edilen binanın cins tashihinin yasal ve ek sürede yaptırılmadığı ileri sürülerek yükümlüden %50 fazla tahsil edilen harcın yasal faziyle birlikte iadesi istemiyle açılan davayı reddeden Vergi Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
492 sayılı Harçlar Kanununun 57. maddesinde, tapu ve kadastro işlemlerinden bu Kanuna bağlı (4) sayılı Tarifede yazılı olanların tapu ve kadastro harçlarına tabi olduğu, bu Kanuna ekli (4) sayılı Tarifenin, “Tapu İşlemleri” başlıklı 1. bölümünün 13-(a) fıkrasında arsa ve arazi üzerinde yeniden inşa olunacak bina vesair tesislerin emlak (bina) vergisi değeri üzerinden binde 36 oranında harç alınacağı, aynı Tarifenin “kadastro ve Tapulama İşlemleri” başlıklı II. bölümünün son fıkrasında bu Tarifenin 13 numaralı bendinin (a) ve (c) fıkralarında belirtilen işlemlerden emlak vergisi beyannamesi verilmesini gerektirenlerin 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 27 nci maddesinde yazılı ek süre sonuna kadar tapuda gösterilmemesi halinde harcın %50 fazlasıyla alınacağı hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden; yükümlünün sahibi bulunduğu taşınmazı 26.5.1997 tarihinde tamamladığını belirterek 5.11.1997 tarihinde 2 no’lu harç beyannamesini vergi dairesine verdiği ve tahakkuk ettirilen harcı bu tarihte ödediği, ayrıca aynı tarihte yapı kullanma izin belgesi verilmesi için … Belediye Başkanlığına başvurduğu, anılan taşınmaz ile ilgili yapı kullanma izin belgesinin 27.2.1998 tarihinde verilmesi üzerine 17.4.1998 tarihinde tapuya başvurarak cins tashihi işlemini yaptırdığı anlaşılmıştır.
3194 sayılı İmar Kanununun 31’inci maddesinde yer alan “inşaatın bitim günü, kullanma (iskan) izninin verildiği tarihtir.” hükmü karşısında kural olarak inşaatın bitim tarihi yapı kullanma (iskan) izin belgesinin düzenlendiği tarihtir. Ancak, inşaatın bu belgenin düzenlenmesinden önce bittiğini tespit eden idarece yaptırılmış bir yoklamaya ilişkin resmi bir belgenin mevcudiyeti halinde inşaatın yapı kullanma izin belgesi tarihinden önce bittiğinin kabulü mümkündür. Olayda böyle bir belge ibraz edilmediği gibi bu konuda herhangi bir iddia da ileri sürülmediği anlaşıldığından inşaatın 27.2.1998 tarihinde bittiğinin ve bu tarihe göre 17.4.1998 tarihinde yaptırılan cins tashihi işleminin süresinde olduğunun kabulü gerekirken aksi yönde tesis edilen işlemde ve bunun mahkemece uygun bulunmasında yasaya uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne, … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının bozulmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan mahkemeye gönderilmesine 25.10.2000 tarihinde oybirliği karar verildi.