9. Daire         1999/139 E.  ,  2000/224 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 1999/139
Karar No: 2000/224

Temyiz İsteminde Bulunan : İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı
İSTANBUL
Vekili : …
Karşı Taraf : …
Vekilleri : …

İstemin Özeti : Yükümlü şirketin … Caddesi üzerinde bulunan işyerinin tretuvarı üzerindeki özel direkte asılı “…” ibareli bez ilanlar için tarh ve tahakkuk ettirilen ilan ve reklam vergisi, ilan asma tahsis ve bakım ücreti ile usulsüzlük cezasının terkini istemiyle açılan davayı; sözkonusu … amblemli bez ilanların asıldığı yerin 3030 sayılı Kanunun 18/e maddesinde sayılan yerlerden olmadığı gibi, reklam niteliği de taşımadığı gerekçesiyle kabul ederek tahakkuk ettirilen ilan reklam vergisi, ilan asma tahsis ve bakım ücreti ile usulsüzlük cezasını kaldıran … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının; sözkonusu caddenin Büyükşehir Belediyesinin hüküm ve tasarrufunda bulunan bir ana arter olduğu, davacı tarafından asılan afişlerin reklam niteliği taşıdığı ileri sürülerek bozulması istenmektedir.
Savunmanın Özeti : … T.A.Ş.’ne ait … mağazasının bahçesindeki direkte bayrak asılması konusunda davalı belediyeden herhangi bir hizmet talep etmedikleri ve mahkeme kararının onanması gerektiği savunulmuştur.
Savcı …’in Düşüncesi : Yoklama fişine göre,bez afiş (flamanın) asılı bulunduğu yerin … Caddesinde tretuvar üzerideki özel direk olduğu, dava dilekçesine göre de, … Cad. No:… … bulunan … Mağazasının bahçesinde bulunan özel direkte asılı bulunduğu belirtilmiştir.
Tretuvarların yapımı ve bakımının belediyeye ait olmasından dolayı buraya konulacak veya asılacak ilanlar için belediyeden izin alınması icap eder.
Bu durumda; reklam konulan yerin neresi olduğunun öncelikle kesin olarak tespiti gerekmektedir.
Bu nedenle temyiz konusu vergi mahkemesi kararının bozulması gerekeceği düşünülmüştür.
Tetkik Hakimi …’in Düşüncesi: Öncelikle dava konusu ilanların yerinin kesin olarak tespit edilmesi ve ona göre karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlıkta, … Caddesi üzerinde özel direkte asılı bulunan bez ilanlar nedeniyle yükümlü şirket adına tarh olunan ilan ve reklam vergisi ile ilan asma tahsis ve bakım ücretinin ve kesilen usulsüzlük cezasının kaldırılması istemiyle açılan davayı kabul eden … Vergi Mahkemesi kararının, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Daha önceleri her beldede bir tek belediye bulunmakta iken, 1984 yılında 3030 sayılı Kanun çıkarılmış ve bunu takiben Büyükşehir Belediyeleri kurulmuştur. Böylece büyükşehir belediyelerinin kurulduğu büyük beldelerde hem büyükşehir belediyesi hem de mahalli belediyeler olmak üzere birden çok belediye teşkilatları var olmuştur. Bundan dolayı da büyükşehir belediyeleri ile mahalli belediyelerin görev ve yetki alanlarının yanı sıra bu teşkilatların gelirlerinin de belirlenmesi durumu ortaya çıkmıştır. Belediyelerin gelirleri temelde 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununda yer almakta ve bunlar arasında ilan ve reklam vergisi de bulunmaktadır. İlan ve reklam vergisinin büyükşehir belediyesi ile mahalli belediyeler arasında ne şekilde taksim edileceği üzerinde durduğu anlaşılan yasa koyucu 3030 sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanunun 6/A-c ve 18/e maddesiyle konuya çözüm getirmiştir.
3030 sayılı Kanunun 6/A-c bendi ile “Büyükşehir dahilindeki meydan, bulvar, cadde ve anayolları yapmak, yaptırmak, bakım ve onarımını sağlamak…” görevi büyükşehir belediyesine verilmiş, 18/e maddesinde de “6’ncı maddenin (A) fıkrasının (c) bendinde belirtilen alanlardaki ilan asma yerleri, elektrik direkleri, büfeler ile tercihli yollardaki bariyerlere konulacak her türlü ilan ve reklamların vergileri ile asma tahsis ve bakım ücretlerinin” büyükşehir belediyelerince alınacağı belirtilmiştir.
Yasaya göre büyükşehir belediyesince ilan asılması için özel olarak ayrılmış ve düzenlenmiş yerlere, ana arterler üzerindeki elektrik direklerine, büfelere, tercihli yollardaki bariyerlere konulan ilan ve reklamların hem vergilerini, hem de asma tahsis ve bakım ücretlerini büyükşehir belediyeleri almaya yetkilidir.
Bunun dışında ana arterde olsa bile yol kenarındaki binaların yahut dükkanların yüzlerine, yol kenarındaki binanın özel mülke konu bahçesine dikilen direklere konulan reklamların vergileri ise mahalli belediyece alınacaktır.
… Vergi Mahkemesi … tarih ve … sayılı kararında ilan ve reklamın bulunduğu yerin 3030 sayılı Kanunun 18/e maddesinde sayılan yerlerden olmadığı gerekçesiyle terkin kararı vermiş ise de, dosya içerisinde bulunan ana arter listesinde … Caddesi yer aldığından, bu gerekçeye dayanan Mahkeme kararı yerinde bulunmamaktadır. Bununla beraber idarece yapılan tespitin karar vermeye yetecek açıklığı taşımadığı anlaşılmaktadır. … tarih ve … sayılı yoklama tutanağında davaya konu olan reklam tabelasının “… Caddesi, tretuvar üzerinde, özel direğe asılı” olduğu yazılıdır.
Kural olarak tretuarın tam üzeri kazılarak dikilmiş bir özel direğin bulunmaması gerekmektedir. Böyle dikilmiş bir özel direk varsa belediye bunu söküp kaldırmak durumundadır. Özel direk ancak tretuvar kenarındaki özel mülke konu arsa kısmına, bahçe kısmına dikilmiş olabilir ve böyle bir yerden ancak mahalli belediye ilan ve reklam vergisi isteyebilir.
Ana arterdeki kaldırım kazılarak bir özel direk dikilmiş ve reklam konusu bu direğe asılmış ise tretuvar, yol, meydan üzerine dikilen bu direkler, ilan ve reklam vergisi yönünden, yasada sayılan elektrik direkleri gibidir ve cadde, tretuvar ve meydanlardaki bu kabil ilanların vergileri büyükşehir belediyesine ait olduğu gibi kaldırım, yol, meydan üzerinde bulundukları sürece bu yerlerin tahsislerinin büyükşehir belediyesince yapıldığını kabul etmek gerektiğinden asma, tahsis ve bakım ücretlerinin de büyükşehir belediyesince alınması gerekir.
Bu nedenle ilan ve reklamın yapıldığı özel direğin konulduğu yerin, gerekirse mahallinde yapılacak inceleme ile sıhhatli bir şekilde tespiti ve inceleme sonucuna göre yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda bir karar tesisi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulüne, … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının bozulmasına, dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine 27.1.2000 tarihinde oybirliği ile karar verildi.