9. Daire 1998/180 E. , 1999/671 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 1998/180
Karar No: 1999/671
Temyiz İsteminde Bulunan : Rıhtım Veraset ve Harçlar Vergi Dairesi Müdürlüğü – İSTANBUL
Karşı Taraf : …
Vekili : …
İstemin Özeti : Tapu harcından dolayı kesinleşen ağır kusur cezasının tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrine karşı açılan davayı; davacı kooperatif vekilinin tebligat ile ilgili usule ilişkin iddialarının yerinde bulunmadığı, esasa gelince, dosyasının incelenmesinden, davacı kooperatifin 150 m2 nin altında konut inşa etme taahhüdüyle 2982 sayılı Kanunun muafiyet ve istisna hükümlerinden yararlandığı, daha sonra bu arsanın 45/100 hissesini (natamam inşaatın) kat karşılığı ikmaline ait sözleşme ile … Şirketine devrettiği, bunun üzerine sözkonusu devir işleminin 2982 sayılı yasanın muafiyet ve istisna şartlarının ihlali sayılarak daha önce arsanın tedariki sırasında ve muafiyet kapsamına girdiği için alınmayan tapu harcının devredilen kısma isabet edenin ağır kusur cezalı olarak davacıdan istenildiği, tapu harcının ödendiği, ağır kusur cezasının ise ödenmemesi üzerine kesinleşen kamu alacağından dolayı davacı adına ödeme emri düzenlenmiş ise de, olayda muafiyet şartlarının ihlali sayılan devir işlemi natamam vaziyetteki konut inşaatının kat karşılığı tamamlanması, başka bir anlatımla inşa suretiyle konut meydana getirilmesi amacına matuf bir devir işlemi olduğu, bu işlemin ise sözü edilen yasanın muafiyet şartlarının ihlali anlamında kabul edilemeyeceği, 2982 sayılı yasada sayılan ihlal sebeplerinin olayda gerçekleşmediği, diğer taraftan, kat karşılığı inşaat sözleşmesi çerçevesinde yapılan arsanın devir işleminin nevi şahsına münhasır bir devir işlemi olduğu, bu suretle yapılan devirlerin ticari anlamda yapılan şartlarla bir tulmasının mümkün olmadığı, zira bu tür devirlerde sözleşmede öngörülen amacın tamamlanan konutların bir kısmının arsasıyla birlikte ters devir işlemi ile geri alındığı, kat karşılığı inşaat sözleşmesine konu edilen arsanın bir kısmının yüklenici firmaya geçmesi ve devredilen arsa üzerinde konut meydana getirilmesinin 2982 sayılı yasanın amacı dahilinde bulunduğu, bu durumda, davacı kooperatif tarafından, üzerinde yarım inşaat bulunan ve daha önce muafiyet şartlarından istifade edilerek temin edilen arsanın bir kısmının, sözkonusu inşaatların kat karşılığı ikmali için başka bir firmaya devredilmesi işleminin muafiyet şartlarının ihlali olarak değerlendirilemeyeceği, sadece tapu harcının ödenmiş olmasının hukuken hiç doğmamış olan bir vergi borcundan dolayı ağır kusur cezasının istenmesinin yasal hale getirilemeyeceği, bu nedenle kesilen ağır kusur cezasından dolayı düzenlenen ödeme emrinde yasal isabet bulunmadığı gerekçesi ile kabul ederek ödeme emrini iptal eden … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının; davacı kooperatifin 2982 sayılı yasadan yararlanamayacağı, kesinleşen kamu alacağından dolayı düzenlenen ödeme emrinin yerinde olduğu iddiası ile bozulması isteminden ibarettir.
Savunmanın Özeti : Cevap verilmemiştir.
Savcı …’in Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. maddesinin 1. Fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp Vergi Mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemiştir.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin reddi ile Vergi Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’nun Düşüncesi : İleri sürülen iddialar usule ve hukuka uygun Vergi Mahkemesi kararının bozulmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığından temyiz isteminin reddi gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
İstem, tapu harcına dayalı olarak kesilen ağır kusur cezasının tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrinin iptali istemi ile açılan davayı kabul eden vergi mahkemesi kararının bozulmasına ilişkin bulunmaktadır.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 58. maddesinde, kendisine ödeme emri tebliğ olunan şahsın böyle bir borcu olmadığı, kısmen ödediği veya zaman aşımına uğradığı hakkında tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde yetkili vergi mahkemesinde dava açabileceği öngörülmüştür.
2982 sayılı Konut İnşaatında ve Kalkınmada Öncelikli Yörelerde Yapılacak Yatırımlarda Vergi, Resim ve Harç İstisna ve Muaflıkları Tanınması Hakkında Kanunun 3. maddesinde, konut inşaatı veya kalkınmada öncelikli yörelerde yapılacak yatırımlar için arazi veya arsa tedariki ile ilgili olarak ivazlı veya ivazsız devir, temlik, kamulaştırma, alım, satım, kira, geri alma, geri verme, ifraz, tevhit, tescil, cins değişikliği,rehin tesis ve terkini, ıslah, değişikliklik işlemleri ve bu işlemler dolayısıyla düzenlenen kağıtların 2. maddede yazılı vergi resim ve harçlardan müstesna olduğu hükme bağlanmış, aynı yasanın “cezalar” başlığını taşıyan 8. maddesinin (a) bendinde, bu Kanunda yer alan muafiyet ve istisnalardan, konut inşaatı yapmak için yararlananların 9. maddede yazılı süre içinde konut inşaatına başlayıp projenin tamamını bitirmemeleri veya konut dışında her hangi bir inşaat yapmaları veya inşa ettikleri binayı konut dışında başka bir amaçla kullanmaları halinde daha önce alınmayan vergi, resim ve harçların Vergi Usul Kanununa göre kaçakçılık cezalı olarak tahsil edileceği açıklanmıştır.
Anılan yasanın 8. maddesi gereğince, herhangi bir şekilde ivazlı veya ivazsız suretle sahip olunan arsa dolayısıyla vergi, resim ve harçtan muaf olunabilmesi için arsayı iktisap eden tarafından taşınmazların konut inşaatına tahsis edilmesi ve 1997 yılı sonuna kadar projenin tamamlanması gerekmektedir.
Yukarıda değinilen hükümler karşısında gerek taşınmazı satın alırken gerekse satın aldıktan sonra konut yapılmadan taşınmazın bir kısmının veya tamamının satılması hallerinde satıcı sıfatıyla anılan Kanunun muaflık ve istisna hükümlerinden yararlanılması sözkonusu olduğu halde satın alınan taşınmazın konut yapılmadan başkasına satılması durumunda ilk iktisap sırasında alıcıdan tahs il edilmeyen vergi, resim ve harcın cezalı olarak alınması gerekmektedir.
Olayda ise, davacı kooperatifin, 150 m2 nin altında konut inşa etmek ve bu inşaatı 31.12.1997 tarihine kadar bitirmek için 2982 sayılı Kanun hükümlerinden yararlanmak amacıyla 25.6.1996 tarihinde vergi dairesine başvurduğu ve ilgili yasanın muafiyet hükümlerinden yararlanmak suretiyle tapu harcını ödemediği, daha sonra konutların inşaatı 1997 yılı sonuna kadar bitirilmeden satın aldığı arsanın 45/100 hissesini kat karşılığı inşaat sözleşmesi yapmak suretiyle 1.7.1996 tarihinde … Şirketine devrettiği anlaşılmış olduğundan, konut yapılmadan yani kanunda yazılı amaç gerçekleştirilmeden satılan arsanın iktisabı sırasında alıcı sıfatıyla alınmayan cezalı harcın, cezalı olarak istenmesinden isabetsizlik bulunmamaktadır.
Bu nedenle, davacı tarafından ödenen tapu harcından dolayı kesilen ağır kusur cezasının yasal süresi içerisinde ödenmemesi üzerine düzenlenen ödeme emri yerinde olup, bu ödeme emrini iptal eden vergi mahkemesi kararında isabet görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle, … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının bozulmasına, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine, 18.2.1999 tarihinde oybirliği ile karar verildi.