9. Daire 1998/1717 E. , 1999/2143 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 1998/1717
Karar No: 1999/2143
Temyiz İsteminde Bulunan : …
Vekili : …
Karşı Taraf : Boğaziçi Kurumlar Vergi Dairesi Başkanlığı, İSTANBUL
İstemin Özeti : Yükümlü banka tarafından Hazine Müsteşarlığından İstanbul Altın Borsasından faaliyette bulunma izni alınması nedeniyle 492 sayılı Harçlar Kanununa ekli 8 sayılı tarifenin XI-9. bölümü uyarınca 1995 yılı için tahakkuk ettirilen kusur cezalı harç ile hesaplanan gecikme faizinin terkini istemiyle açılan davayı; 492 sayılı Harçlar Kanununun 8. sayılı Tarifesinin XI-9/a maddesinde, diğer finansal kurumlar kuruluş ve faaliyet izin belgeleri için her yıl ödenecek harç miktarının belirlendiği, yükümlü bankanın İstanbul Altın Borsasında faaliyet göstermesi için Hazine Müsteşarlığından izin belgesi aldığı ihtilafsız olduğundan anılan madde hükmü uyarınca harç istenmesinin yerinde olduğu, finansal kurumun değil, finansal faaliyetin harca tabi tutulduğu,bu nedenle yasal süresinde ödenmeyen harç için kesilen kusur cezasında ve hesaplanan gecikme faizinde de isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle reddeden … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının; banka niteliğine sahip olan kuruluşun 492 sayılı Kanuna ekli 8 sayılı Tarifenin XI. bölümünün 1 ve 3. maddeleri uyarınca harca tabi tutulabileceği, bu hükümler gereğince de harçların ödendiği, altın borsasında faaliyet göstermenin 3. Madde uyarınca alınan yetkinin bir sonucu olduğu, 9. madde gereğince harç istenmesinin kanuni bir dayanağının bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Cevap verilmemiştir.
Savcı …’ın Düşüncesi : Uyuşmazlıkta, İstanbul Altın Borsasında faaliyet göstermek üzere Hazine Müsteşarlığınca verilen izin belgesi nedeniyle 492 sayılı Harçlar Kanununa ekli 8 sayılı tarifenin XI.Bölümünün 9 ncu bendi gereğince tahakkuk ettirilerek ödenen harcı onayan Vergi Mahkemesi kararının, yükümlü banka tarafından temyizen incelenmesi istenilmektedir.
8 sayılı tarifenin XI Bölümünün 9/a bendi ile İstanbul Altın Borsası Yönetmeliğinin 4 nci maddesi hükümleri karşısında yükümlü bankanın Hazine Müsteşarlığınca İstanbul Altın Borsasında faaliyet göstermek için kendisine verilen izin üzerine altın borsasında faaliyet göstermesinin, finansal faaliyet kapsamında düşünülemiyeceği sonucuna varıldığından, bankanın 8 sayılı tarifenin XI-9/a bendine göre harca tabi tutulması yerinde bulunmadığı gibi, 492 sayılı Harçlar Kanununda, altın borsasında faaliyet gösterme izni verilmesi halinde harç alınacağına dair bir hüküm de bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, yükümlü banka temyiz isteğinin kabulü ile Vergi Mahkemesi kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi : Yükümlü şirkete Hazine Müsteşarlığınca İstanbul Altın Borsasında faaliyet göstermek üzere verilen izin İstanbul Altın Borsası yönetmeliğine göre finansal faaliyet kapsamında bulunmadığından,yapılan cezalı tarhiyatta isabet görülmeyip davayı reddeden vergi mahkemesi kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
492 sayılı Harçlar Kanununun 8 sayılı Tarifesine 4008 sayılı Kanunun 34.maddesiyle eklenen XI. bölümünde, 8 madde halinde finansal faaliyet türleri ve bu faaliyetler için alınacak izin belgesi harçları sayıldıktan sonra 9.maddede, diğer finansal kurumların kuruluş ve faaliyet izni belgesi için her yıl belli miktarda harç alınacağı hükme bağlanmış ve parantez içinde, diğer finansal kurumlar, “yukarıda belirtilen kurumların dışında kalan, ancak finansal hizmet vermek üzere kuruluşu veya faaliyetleri yetkili kamu mercilerinin iznine tabi gerçek veya tüzel kişiler” olarak tanımlanmıştır.
Öte yandan 13.2.1994 tarih ve 21848 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İstanbul Altın Borsası Yönetmeliğinin 4.maddesinde, borsa üyelerinin, borsada kendi nam ve hesabına, başkası nam ve hesabına, kendi namına ve başkası hesabına altın alım-satım faaliyetinde bulunabilecekleri açıklanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, Hazine Müsteşarlığınca yükümlü bankaya İstanbul Altın Borsasında faaliyet gösterme hususunda izin verildiği, daha sonra “diğer finansal kurumlar kuruluş ve faaliyet izin belgesi harcı”nın yatırılmasının istenmesi üzerine 1995 yılına ait harcın ve gecikme faizinin ihtirazi kayıtla ödendiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda açıklanan Kanun ve Yönetmelik hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; altın borsasında faaliyet göstermenin altının fiziki olarak alım-satımına yönelik (üyelerin kendi nam ve hesabına, başkası nam ve hesabına, kendi namına ve başkası hesabına alım-satım) olması nedeniyle finansal faaliyet olarak değerlendirilemeyeceği sonucuna ulaşılmış olup, 492 sayılı Harçlar Kanununda altın borsasında faaliyet gösterme izni verilmesi durumunda harç alınacağına ilişkin bir hüküm de bulunmadığından “diğer finansal faaliyet izin harcı” istenmesi yasal dayanaktan yoksun kalmaktadır.
Kaldı ki Dairemizce incelenen benzer olaylarda Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğünün İstanbul Valiliğine gönderdiği B.07.0.Gel.0.63/6336-253 sayılı yazıda Hazine Müsteşarlığınca verilen “altın borsası faaliyet izin belgeleri” ile belge sahiplerinin sadece emtia ticareti meyanında fiziki altın alım-satımı yapmalarına müsaade edildiği ve dolayısıyla bu belgelerin finansal faaliyet izin belgeleri kapsamında mütalaa edilmemesi gerektiği sonucuna varıldığı belirtilmiş ve söz konusu yazıda adları geçen şirketlerden tahsil edilen harçların iadesi gerektiği açıklanmış olup, ilgili vergi dairesince yukarıda sözü edilen Maliye Bakanlığının yazısı gözönüne alınarak adı geçen şirketlere tahsil edilen harç ve cezalar iade edilmiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne, … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının bozulmasına, dosyanın anılan mahkemeye gönderilmesine 26.5.1999 tarihinde oybirliği ile karar verildi.