9. Daire         1998/1439 E.  ,  1999/1866 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 1998/1439
Karar No: 1999/1866

Temyiz İsteminde Bulunan : İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı,
İSTANBUL
Vekili : …
Karşı Taraf : …
Vekili : …

İstemin Özeti : Yükümlü şirket tarafından … Caddesi üzerinde özel direkte bir adet ışıklı çift yüzlü “…” ibareli pano asıldığının yoklama fişi ile tespit edilmesi üzerine 1997 yılı için tarh olunan ilan ve reklam vergisi ile ilan asma tahsis ve bakım ücretinin ve kesilen usulsüzlük cezasının kaldırılması istemiyle açılan davayı; 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 12. maddesinde, belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde yapılan her türlü reklamın ilan ve reklam vergisine tabi olduğunun açıklandığı, diğer taraftan 3030 sayılı Kanunun 18/e maddesinde, 6 ıncı maddenin (A) fıkrasının (c) bendinde belirtilen alanlardaki ilan asma yerleri, elektrik direkleri, büfeler ile tercihli yollardaki bariyerlere konulacak her türlü ilan ve reklamların vergileri ile asma, tahsis ve bakım ücretlerinin büyükşehir belediyesi gelirleri arasında sayıldığı, buna göre büyükşehir dahilinde bulunan meydan, bulvar, cadde ve anayollardaki ilan asma yerleri, bariyerlere konulacak her türlü ilan ve reklamların vergilerinin büyükşehir belediyesine ait olduğunun anlaşıldığı, öteyandan 2464 sayılı Yasanın 97. maddesi uyarınca ücret alınabilmesinin ana koşulunun, ilgililerin haklarında bir hizmet verilmesi için belediyeye başvurmasına bağlı olduğu, olayda yükümlü şirketin Bakırköy, … Caddesi üzerinde özel direğe asıtığı çift yüzlü ışıklı pano için davalı idarece 27.8.1997 tarihli yoklama tutanağına dayanılarak 1997 yılı için ilan ve reklam vergisi ile ilan asma tahsis ve bakım ücreti tarh edildiği ve beyanname süresinde verilmediğinden usulsüzlük cezası kesildiğinin görüldüğü, panonun özel direkte asılı bulunduğu … Caddesi, Bakırköy’de çarşı içerisinde bulunan, bir bölümü araç trafiğine açık, bir bölümü de tamamen kapalı ve yayalara tahsis edilmiş bir cadde olduğundan ana arter olarak değerlendirilemeyeceği, söz konusu caddenin Kanunda sayılı yerlerden olduğunun, bakım ve onarımının ve diğer düzenlerinin davalı idarece yapıldığının belgelendirilmediği, davalı idare tarafından savunma dilekçesi ekinde gönderilen Bakırköy İlçesi Anaarter Listesinden, … Caddesinin Bakırköy Belediyesi sınırları içerisinde bulunduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle kabul ederek ilan ve reklam vergisi ile ilan asma tahsis ve bakım ücretini ve kesilen usulsüzlük cezasını kaldıran … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının; ana arter olan … Caddesine hizmetin büyükşehir belediyesince götürüldüğü öne sürülerek bozulması istenmektedir.
Savunmanın Özeti : Cevap verilmemiştir.
Savcı …ın Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. maddesinin 1. Fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp Vergi Mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemiştir.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin reddi ile Vergi Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’nun Düşüncesi : Vergi Mahkemesince panonun asıldığı yerin niteliği önem arzettiğinden yerinde araştırma ve inceleme yapılarak belirlenmesi, sonucuna göre bir karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlıkta, Bakırköy, … Caddesi üzerinde özel direkte asılı bulunan ışıklı çift yüzlü pano nedeniyle 1997 yılı için yükümlü şirket adına tarh olunan ilan ve reklam vergisi ile ilan asma tahsis ve bakım ücretinin, kesilen usulsüzlük cezasının kaldırılması istemiyle açılan davayı kabul ederek ilan ve reklam vergisi, ilan asma, tahsis ve bakım ücretini ve kesilen usulsüzlük cezasını terkin eden … Vergi Mahkemesi kararının, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Daha önceleri her beldede bir tek belediye bulunmakta iken 1984 yılında 3030 sayılı Kanun çıkarılmış ve bunu takiben Büyükşehir Belediyeleri kurulmuştur. Böylece büyükşehir belediyelerinin kurulduğu büyük beldelerde hem büyükşehir belediyesi hemde mahalli belediyeler olmak üzere birden çok belediye teşkilatları var olmuştur. Bundan dolayı da büyükşehir belediyeleri ile mahalli belediyelerin görev ve yetki alanlarının yanı sıra bu teşkilatların gelirlerinin de belirlenmesi durumu ortaya çıkmıştır. Belediyelerin gelirleri temelde 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununda yer almakta ve bunlar arasında ilan ve reklam vergisi de bulunmaktadır. İlan ve reklam vergisinin büyükşehir belediyesi ile mahalli belediyeler arasında ne şekilde taksim edileceği üzerinde durduğu anlaşılan yasa koyucu 3030 sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanunun 6/A-C ve 18/e maddesiyle konuya çözüm getirmiştir.
3030 sayılı Kanunun 6/A-c bendi ile “Büyükşehir dahilindeki meydan, bulvar, cadde ve anayolları yapmak, yaptırmak, bakım ve onarımı sağlamak…” görevi büyükşehir belediyesine verilmiş, 18/e maddesinde de “6’ncı maddenin (A) fıkrasının (c) bendinde belirtilen alanlardaki ilan asma yerleri, elektrik direkleri, büfeler ile tercihli yollardaki bariyerlere konulacak her türlü ilan ve reklamların vergileri ile asma tahsis ve bakım ücretlerinin” büyükşehir belediyelerince alınacağı belirtilmiştir.

Yasaya göre büyükşehir belediyesince ilan asılması için özel olarak ayrılmış ve düzenlenmiş yerlere, ana arterler üzerindeki elektrik direklerine, büfelere, tercihli yollardaki bariyerlere konulan ilan ve reklamların hem vergilerini, hem de asma tahsis ve bakım ücretlerini büyükşehir belediyeleri almaya yetkilidir.
Bunun dışında ana arterde olsa bile yol kenarındaki binaların yahut dükkanların yüzlerine, yol kenarındaki binanın özel mülke konu bahçesine dikilen direklere konulan reklamların vergileri ise mahalli belediyece alınacaktır.
… Vergi Mahkemesi … gün ve … sayılı kararında ilan ve reklamın bulunduğu … Caddesinin ana arter olmadığı gerekçesiyle terkin kararı vermiş ise de, dosya içerisinde bulunan ana arter listesinde … Caddesi yer aldığından bu gerekçeye dayanan mahkeme kararı yerinde bulunmamaktadır. Bununla beraber idarece yapılan tespitin karar vermeye yetecek açıklığı taşımadığı anlaşılmaktadır. 27.8.1997 gün ve … sayılı yoklama tutanağında davaya konu olan reklam tabelasının “… Caddesi üzerinde özel direğe asılı” olduğu yazılıdır. Kural olarak tretuvarın tam üzeri kazılarak dikilmiş bir özel direğin bulunmaması gerekmektedir. Böyle dikilmiş bir özel direk varsa belediye bunu söküp kaldırmak durumundadır. Özel direk ancak tretuar kenarındaki özel mülke konu arsa kısmına, bahçe kısmına dikilmiş olabilir ve böyle bir yerden ancak mahalli belediye ilan ve reklam vergisi isteyebilir.
Ana arterdeki kaldırım kazılarak bir özel direk dikilmiş ve reklam konusu bu direğe asılmış ise tretuar, yol, meydan üzerine dikilen bu direkler, ilan ve reklam vergisi yönünden, yasada sayılan elektrik direkleri gibidir ve cadde, tretuar ve meydanlardaki bu kabil ilanların vergileri büyükşehir belediyesine ait olduğu gibi kaldırım, yol, meydan üzerinde bulundukları sürece bu yerlerin tahsislerinin büyükşehir belediyesince yapıldığını kabul etmek gerektiğinden asma, tahsis ve bakım ücretlerinin de büyükşehir belediyesince alınması gerekir.
Bu nedenle ilan ve reklamın yapıldığı özel direğin konulduğu yerin, gerekirse mahallinde yapılacak inceleme ile sıhhatli bir şekilde tespiti ve inceleme sonucuna göre yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda bir karar tesisi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulüne … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:.., K:… sayılı kararın bozulmasına, dosyanın anılan mahkemeye gönderilmesine 6.5.1999 tarihinde oybirliği ile karar verildi.