9. Daire 1998/1335 E. , 1999/1498 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 1998/1335
Karar No: 1999/1498
Temyiz İsteminde Bulunan : Pamukkale Vergi Dairesi Müdürlüğü
DENİZLİ
Karşı Taraf : …
İstemin Özeti : Tarhiyat öncesi uzlaşma yoluyla uzlaşılan katma değer vergisi ile cezalarına uygulanan gecikme faizinin tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrinin iptali istemiyle açılan davayı; 213 sayılı Kanunun 112/3. maddesinde yer alan hükme göre gecikme faizinin ikmalen re’sen ve idarece yapılan tarhiyatlar için uygulanacağının ön koşul olarak belirtildiği, inceleme raporunun incelenmesinden uyuşmazlık konusu dönemde yükümlü şirketin beyannamelerinde yer alan indirilebilir katma değer vergisi ile defter ve belgelerinden tespit edilen indirilebilir katma değer vergisinin karşılaştırılması sonucu yersiz indirilen vergilerin bulunduğu, ayrıca kira gelirine ilişkin hasılatın da beyan dışı bırakıldığı saptanarak tarhiyat önerildiği, olayda katma değer vergisi indirimlerinin kabul edilmemesi nedeniyle ve indirim konusu yapılmış katma değer vergileri toplanmak suretiyle bulunan (üzerinden dava konusu ödeme emri içeriği gecikme faizinin hesaplandığı) katma değer vergileri ikmalen, re’sen ve idarece yapılmış tarhiyatlar kapsamında olmadığından 213 sayılı Kanunun 112. maddesi hükmü karşısında gecikme faizi uygulanmasının mümkün olmadığı, anılan maddede anlaşılan vergiler üzerinden gecikme faizi hesaplanacağı yer almakta ise de bu hükmün ön koşul olarak getirilen re’sen, ikmalen ve idarece yapılan tarhiyatlar için geçerli olduğu, aksi halde, tarhiyat öncesi yada sonrası uzlaşılan vergiler ile uzlaşmaya varılmaksızın tahakkuk eden vergiler arasında gecikme faizi uygulanması bakımından hiçbir dayanağı olmayan bir farklılığın doğacağı, bu nedenle ortada 213 sayılı Kanunun 116 ve müteakip maddeleri uyarınca düzeltilerek onanan bir vergi olduğundan gecikme faizi hesaplanmasında isabet bulunmadığı gerekçesi ile kabul ederek ödeme emrini iptal eden … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının; 213 sayılı Kanunun 112. maddesi uyarınca uzlaşılan vergiler üzerinden hesaplanan gecikme faizinin ödeme emri ile istenilmesinin yerinde olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Cevap verilmemiştir.
Savcı …’un Düşüncesi : Uyuşmazlık; Vergi Dairesi Müdürlüğünün,vergi inceleme raporuna istinaden hesaplanan cezalı katma değer vergisi ihtilafında tarhiyat öncesi uzlaşmaya varılması nedeniyle hesaplanan gecikme faizinin tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrini iptal eden vergi mahkemesi kararının bozulması isteğinden ibarettir.
Dava dosyasının incelenmesinden; İnceleme elemanı tarafından defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda,yükümlü kurumun bir kısım hasılatını beyan ve kayıt dışında bırakmak ve haksız yere katma değer vergisi indirim hakkından yararlanmak suretiyle vergi ziyaına sebep olduğu tesbit edilerek 213 sayılı Kanunun 30 uncu maddesi uyarınca cezalı tarhiyat ve tarhiyat öncesi uzlaşma önerilerininde bulunduğu,tarhiyat öncesi uzlaşmanın vaki olduğu ancak vergi dairesince 213 sayılı Kanunun (112/3-b) maddesi uyarınca gecikme faizi hesaplanarak tahsili için ödeme emri düzenlendiği,vergi mahkemesince de ortada ikmalen veya re’sen vergi tarhı olmadığı vergi hatasının mükellef aleyhine düzeltilmiş bulunması sebebiyle gecikme faizi tahsil edilemiyeceği gerekçesiyle ödeme emrinin iptal edildiği anlaşılmıştır.
Olayda,vergi inceleme raporunda yükümlü adına re’sen takdir edilen matrah üzerinden cezalı vergi tarhı önerilmiş ve uzlaşma temin edilmiş bulunduğundan yapılan işlem re’sen vergi tarhı olup vergi hatasının düzeltilmesi söz konusu olmadığından hesaplanan gecikme faizinin tahsili için ödeme emri düzenlenmesinde mevzuata aykırılık yoktur.Bu nedenle vergi mahkemesi kararında yasal isabet görülmemiştir.
Yukarıda açıklanan nedenle yerinde görülen vergi dairesi müdürlüğünün temyiz istemi kabul edilerek temyiz konusu vergi mahkemesi kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmüştür.
Tetkik Hakimi …’in Düşüncesi : Vergi incelemesine dayanılarak re’sen tarh edilmesi önerilen vergiler için tarhiyat öncesi uzlaşmaya varıldığından gecikme faizi hesaplanmasında yasaya aykırılık bulunmamaktadır. Bu nedenle ödeme emrinin iptali yönündeki mahkeme kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
İstem, yükümlü şirketin hesaplarının incelenmesi sonucu tarh edilmesi önerilen vergi ve cezalar için varılan tarhiyat öncesi uzlaşma sonucu hesaplanan gecikme faizinin tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrini iptal eden mahkeme kararının bozulmasına ilişkindir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun Ek-11. maddesine 3505 sayılı Kanunun 10. maddesiyle eklenen hükümde, tarhiyat öncesi uzlaşılan vergi miktarı üzerinden, bu Kanunun 112. maddesine göre gecikme faizi hesaplanacağı belirtilmiş, 3239 sayılı Kanunun 8. maddesiyle değişik 112. maddenin 3 üncü bendinde ise, uzlaşılan vergilerde gecikme faizinin, uzlaşılan vergi miktarına tarhiyatın ilgili bulunduğu döneme ilişkin normal vade tarihinden, uzlaşma tutanağının imzalandığı tarihe kadar geçen süre için uygulanacağı öngörülmüştür.
Uyuşmazlıkta, yükümlü şirketin 1994 yılı işlemlerinin incelenmesi sonucunda kiralama işleminden elde edilen kira geliri için fatura düzenlenmediğinin, bu gelirin kayıt ve beyan dışı bırakıldığının, ayrıca yasal defter ve belgelerinde yer alan indirilebilir katma değer vergisi miktarından daha fazla indirilecek katma değer vergisi beyan edildiğinin saptanması üzerine belirlenen katma değer vergisi matrahının 213 sayılı Kanunun 30. Maddesi uyarınca re’sen tarh edilmesi önerilmiş ve bu öneri doğrultusunda belirlenen vergi ve cezalar için tarhiyat öncesi uzlaşmaya varılmıştır.
Bu durumda, tarhiyat öncesi uzlaşma yoluyla kesinleşen vergi ve cezalar üzerinden gecikme faizi hesaplanmasında ve bu gecikme faizinin tahsili için ödeme emri düzenlenmesinde kanuna aykırılık bulunmadığından vergi mahkemesince yazılı gerekçe ile ödeme emrinin iptaline karar verilmesinde isabet bulunmamıştır.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının bozulmasına, dosyanın anılan mahkemeye gönderilmesine 14.4.1999 tarihinde oybirliği ile karar verildi.