9. Daire         1997/5048 E.  ,  1998/3726 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 1997/5048
Karar No: 1998/3726

Temyiz İsteminde Bulunan : Beşiktaş Belediye Başkanlığı
Beşiktaş/İSTANBUL
Vekili : …
Karşı Taraf : …
Vekili : …

İstemin Özeti : Yükümlü şirket adına 1994 ila 1996 yılları için ikmalen tarh edilen emlak vergisi ile kesilen kusur cezasının ve 1994 yılı ek gayrımenkul vergisinin kaldırılması istemiyle açılan davayı; uyuşmazlığın yükümlü şirketin maliki bulunduğu … İli, … İlçesi, … Mahallesinde … pafta, … ada, … parselde bulunan … İşmerkezi için beyan ettiği …-TL/m2 arsa metrekare birim değerinin, anılan yerin değer bakımından farklı (… binaları) bölgede olması nedeniyle takdir olunan birim değerlere göre hesaplanan değerden düşük olduğu gerekçesiyle cezalı emlak vergisi ve ek gayrımenkul vergisi tarhiyatına ilişkin bulunduğu, 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununda vergiye ilişkin tarh, tahakkuk, tahsil ve vergi değeri gibi hususlarda düzenleme yapıldığı, taşınmazın bölgedeki cadde, sokak ve değer bakımından farklı bölgede olup olmadığının tespiti amacıyla mahkemelerince yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporla, taşınmazın … Sokaktan cephe aldığı, İntes Binaları adıyla bir yerin bilinmediği, 1994-1997 beyan döneminde … Sokağı, asgari ölçüde arsa metrekare birim değerinin … TL/m2 olduğunun tespit edildiği, taraflarca itiraz edilmeyen raporun mahkemelerince de uygun bulunduğu gerekçesiyle kabul ederek tarhiyatı kaldıran … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, … Sokağın dört katlı yapılanmayı öngördüğü, oysa yükümlü şirkete ait binanın bodrum katlar hariç 23 katlı olduğundan değer bakımından farklı bölgede olan “İntes Binalarına” ait değerlemenin esas alınması gerektiği öne sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Cevap verilmemiştir.
Savcı …’ın Düşüncesi : İleri sürülen bozma nedenleri, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1 numaralı bendinde öngörülen nedenlerden hiçbirisine girmediğinden, temyiz isteğinin reddi ile hukuka ve usul hükümlerine uygun bulunan Vergi Mahkemesi kararının onanması gerekeceği düşünülmektedir.

Tetkik Hakimi …’nun Düşüncesi : Emlak Vergisinin hesaplanmasında, cephe aldıkları veya kapılarının bulunduğu sokak cephelerine göre değer belirlenmesinin İmar Yönetmeliği hükümlerine göre çelişkili bir değerleme olacağından taşınmazın bulunduğu değer bakımından farklı bölge olarak nitelenen civarda aynı ad ile anılan İntes Binaları için belirlenen … TL/m2 birim değerin esas alınmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dosyanın incelenmesinden, yükümlü şirkete ait … İli, … İlçesi, … Mahallesi … pafta, … ada, … parselde bulunan … İşmerkezinin 1994 genel beyan döneminde cephesinin bulunduğu … Sokağı için tespit edilen asgari ölçüde arsa metrekare birim değeri esas alınarak emlak vergisi hesaplandığı, idarece taşınmazın değer bakımından farklı bölgede olması nedeniyle … Binaları için belirlenen …TL/m2 birim değeri üzerinden emlak vergisinin beyan edilip hesaplanması gerektiğinden bahisle yükümlü şirket adına 1994,1995 ve 1996 yılları için kusur cezalı emlak vergisi ile 1994 yılı için ek gayrımenkul vergisi tarhiyatının yapıldığı, bu tarhiyata karşı açılan davanın yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucuna göre mahkemece kabul edilmesi ve tarhiyatın terkin edilmesi üzerine mahkeme kararının bozulması istemiyle Danıştay’a başvurulduğu anlaşılmaktadır.
1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun Beyan Esası başlığını taşıyan 10. maddesinde, “Bina vergisi mükelleflerin yazılı beyanı üzerine tarh ve tahakkuk ettirilir. Şu kadar ki mükelleflerin beyan edecekleri değerler Maliye ve Bayındırlık Bakanlıklarınca müştereken tespit ve ilan edilecek bina metrekare normal inşaat maliyet bedelleriyle bu kanunun 20. maddesine göre bulunacak arsa veya arsa payı değeri esas alınarak, 31’inci madde uyarınca hazırlanmış bulunan tüzük hükümlerinden yararlanılmak suretiyle hesaplanacak maliyet bedelinden düşük olamaz. Düşük beyanda bulunulması halinde, mükellefin beyanı vergi dairesince maliyet bedeline yükseltilerek tahakkuka esas alınır ve mükellefe bildirilir. Vergi dairesince hesaplanan miktar ile mükellefin beyanı arasındaki farka kusur cezası uygulanır.” hükmü getirilmiştir. Uyuşmazlığın çözümü, Emlak Vergisi Kanunu gereğince genel beyan döneminde takdir komisyonunca, yükümlü şirketin sahibi bulunduğu … Mahallesi … pafta … ada, … parselde bulunan taşınmaza ait arsanın cephe aldığı … Sokağına mı, yoksa değer bakımından farklı bölge olarak nitelendirilen “… Binaları” için belirlenen arsa birim değeri üzerinden mi değerleme yapılacağının tespitine bağlı bulunmaktadır.
1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununda birden fazla yola cephesi olan taşınmazların emlak vergilerinin hangi değere göre hesaplanacağına dair bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu durumda, genel düzenlemeye gidilerek imar mevzuatının uygulanması ve imar yönetmeliğinde öngörülen yapı düzenine ilişkin prensiplerin dikkate alınması icap etmektedir.
Yükümlü şirketin maliki bulunduğu taşınmaza ait parsel, … Sokak, … Sokak ve … Sokakla cephelidir. İstanbul İmar Yönetmeliğinin 5,01 maddesinde, “Parsel cephesi, parselin üzerinde bulunduğu yoldaki cephedir. Köşebaşı veya iki yoldan yüz alan parsellerde geniş yol üzerindeki kenar parsel cephesidir. İki yolun genişliklerinin eşit olması halinde dar kenar parsel cephesidir.”denilmekte ve aynı yönetmeliğin 7.08 maddesinin (b) bölümünde, köşebaşı parsellerde parselin yüz aldığı, iki sokağa İmar Nizamına göre verilen yükseklikler farklı ise, parselde daha fazla yüksekliğin sokağın şartlarına göre kot verilmesi gerektiği yazılıdır.
Emlak vergisi beyanının yapıldığı … Sokak için yapılaşma koşullarına bağlı olarak 4 kat’a (H-12,50) inşaat izni verildiği halde Beşiktaş Belediyesi tarafından 6.2.1992 tarihinde verilen İmar Durum Proje Tasdik belgesinde yükümlüye ait taşınmaza imar nizamına göre 22 normal kat 3 bodrum ve zemin kat için müsaade verildiği, inşaat müteahhidinin de … A.Ş olduğu ve dolayısıyla taşınmazı bulunduğu mahallin civarda “intes binaları” adı ile anıldığı görülmektedir.
Buna göre, parselin yapı ruhsatının yüksekliği fazla olan bölgeye göre verilmesi, bunun olanaklarından faydalanılmasına rağmen emlak vergisi beyanı sırasında bina yüksekliği bakımından daha az yapılaşma imkanına sahip olan … Sokak için belirlenmiş asgari ölçüde arsa beyan değerine göre beyanda bulunulması uygun görülmemiştir.
Binanın girişinin ön ya da arka sokakta oluşu inşa edilen binanın kullanım amacı doğrultusunda yapılan mimari plan tasarımındaki bir tercih olduğundan asgari ölçüde emlak vergisinin hesaplanmasında, inşaat nizami daha fazla olan ve değer bakımından farklı bölge olarak nitelenen intes binaları için belirlenen arsa birim değerinin esas alınması gerekmektedir.
Bu itibarla, mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporla, özetle, taşınmazın tapu ve kadastro paftasında ve verilen numarataja göre … Sokağına cepheli olduğu, daha önceki genel beyan dönemlerinde de vergi bildirimlerinin aynı sokaktan verildiği, intes binaları mevki’inin çevre halkı tarafından bilinmediğinin tespit edilmesi ve vergi mahkemesince bu bulgular dikkate alınarak cezalı tarhiyatın yazılı şekilde terkin edilmesinde isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan mahkemeye gönderilmesine 20.10.1998 tarihinde oybirliği ile karar verildi.