9. Daire 1997/4396 E. , 1998/4522 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 1997/4396
Karar No: 1998/4522
Temyiz İsteminde Bulunan : …
Karşı Taraf : Dörtyol Vergi Dairesi Müdürlüğü – HATAY
İstemin Özeti : … A.Ş.’nin yatırım teşvik belgesi kapsamında ithal edeceği makinalar nedeniyle aldığı kredinin teminatını oluşturmak üzere yükümlü şirket ile banka şubesi arasında düzenlenen ipotek sözleşmesinin her türlü kredilerin teminatını teşkil etmek amacı ile yapıldığından bahisle Damga Vergisi ve Harç istisnasından yararlandırılmayarak tahakkuk ettirilen ipotek harcı ile Damga Vergisinin terkini istemiyle açılan davayı; 3505 sayılı Kanunun geçici 2. maddesinde, ihracat işlemleri ve bu işlemlerle ilgili olarak düzenlenen kağıtların 31.12.1998 tarihine kadar 488 sayılı Kanuna göre Damga Vergisinden, 492 sayılı Kanuna görede harçlardan istisna olduğunun hükme bağlandığı, aynı maddenin verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan İhracat ve Yatırımlarda Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulanması Hakkındaki Tebliğin “İhracatla ilgili istisnasınnın kapsamı” başlıklı 2. ci maddesinde de, ihracatın finansmanı gayesiyle kullandırılacak krediler ve bu kredilerle ilgili olarak verilecek teminatlar ile ilgili işlemler ve bu işlemler sebebiyle düzenlenecek kağıtlara ihracata ilişkin olduğunun belgelendirilmesi kaydıyla işlem yapan kuruluşlarca re’sen damga vergisi ve harç istisnası uygulanacağının belirtildiği, Dosyanın incelenmesinden, davacı şirket ile … Şubesi arasında yapılan ipotek sözleşmesinin 3505 sayılı Yasanın 2. maddesi kapsamına girmediği nedeniyle dava konusu tarhiyatın yapıldığının anlaşıldığı, ancak davacı şirket ile …a Şubesi arasında Dörtyol Tapu Sicil Müdürlüğünce … lira üzerinden düzenlenen … tarih ve … yevmiye no’lu ipotek senedinin incelenmesinden ipoteğin … Anonim Şirketi lehine açılmış ve açılacak her türlü kredilerin teminatını oluşturmak üzere tesis edildiğinin görüldüğü,Bu durumda şirket lehine açılmış ve açılacak her türlü kredilerin teminatını oluşturmak üzere tesis edildiği anlaşılan ipoteğin 3505 sayılı Yasanın geçici 2. maddesi uyarınca damga vergisi ve harçtan istisna tutulmasının mümkün olmadığı gerekçesiyle reddederek tarh edilen damga vergisi ile tapu harcını onayan … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının; yatırım teşvik belgesinin incelenmesinden de görüleceği üzere ihracat taahhüdünde bulunulduğu, teşvik belgesinde yeralan krediler için verilecek teminat veya ipoteğin tamanının istisnadan yararlandırılması gerekeceği, bankanın Hatay Defterdarlığına yazmış olduğu … tarih ve … sayılı yazıda kredinin ithal edilen makina ve yatırımla ilgili olarak kullanıldığının belirtilmiş olduğu, bu nedenle ipoteğin şirket lehine açılmış ve açılacak her türlü kredinin teminatını teşkil etmek üzere tesis edilmediği ileri sürülerek bozulması istenmektedir.
Savunmanın Özeti : Usul ve hukuka uygun olan vergi mahkemesi kararının onanması gerektiği savunulmuştur.
Savcı …’in Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. maddesinin 1. Fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp Vergi Mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemiştir.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin reddi ile Vergi Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi : İleri sürülen iddialar usule ve hukuka uygun Vergi Mahkemesi kararının bozulmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığından temyiz isteminin reddi gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
2575 sayılı Danıştay Kanununa 3619 sayılı Kanunla eklenen Ek 1. Madde gereğince hüküm veren Danıştay Dokuzuncu ve Yedinci Dairelerince oluşturulan müşterek kurulca işin gereği görüşüldü.
Uyuşmazlık, yükümlü şirket ile … Şubesi arasında düzenlenen kredi sözleşmesinin teminatı için tesis edilen ipotek sözleşmesinin 3505 sayılı Yasanın geçici 2. maddesinde belirtilen istisnadan yararlanıp yararlanamayacağına ilişkin bulunmaktadır.
3505 sayılı Kanunun geçici 2. maddesinin (c) fıkrasında, ihracat veya döviz kazandırma taahhüdünde bulunulan ve yatırım teşvik belgesine bağlanmış yatırımlar için alınan yatırım kredileri ile bu belge kapsamındaki şirket kuruluşu ve sermaye artırımı, gayrimenkullerin ve irtifak haklarının aynı sermaye olarak konulması halinde bunların şirket adına tapuya tescili işlemleri ve bu işlemlerle ilgili olarak düzenlenen kağıtlar 31.12.1998 (3946 sayılı Kanunun 36. maddesi ile değişen tarih) tarihine kadar 488 sayılı Kanuna göre damga vergisinden ve 492 sayılı kanuna göre harçlardan istisna olduğunun hükme bağlandığı, bu Kanunun geçici 2’nci maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak İhracat ve Yatırımlarda Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulanması Hakkında 2 seri No.lu Genel Tebliğin Orta ve Uzun Vadeli Yatırım Kredisi İşlemleri ve Bunlarla ilgili Teminatlar başlığını taşıyan 4.2.9. bendinde ise, Damga Vergisi ve Harç istisnasından yararlanacak kredilerin teminatı için düzenlenen ipotek veya rehin sözleşmeleri ile bu konudaki işlemlerin damga vergisi ve harçtan istisna edileceği, ancak, ipotek veya rehin sözleşmesinin muhtevasından, münhasıran ihracat veya döviz kazandırma taahhüdünde bulunulan teşvik belgeli yatırımlarla ilgili olmak üzere, teşvik belgesinin yatırımın finansmanı tablosunda yeralan nevi ve miktarda kullanılan orta ve uzun vadeli yatırım kredisi ile ilgili olduğunun anlaşılmasının şart olduğu belirtilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, yükümlü şirketin sahibi bulunduğu taşınmazı … A.Ş’nin yatırım teşvik belgesi kapsamında ithal edeceği makinalar nedeniyle aldığı kredinin teminatını oluşturmak üzere … Şubesi ile yapmış olduğu ipotek sözleşmesinin her türlü kredilerin teminatını oluşturmak amacı ile yapıldığından bahisle yasada yeralan istisnadan yararlandırılmayarak damga vergisi ve ipotek harcı tahakkuk ettirildiği anlaşılmıştır.
Yatırım teşvik belgesi sahibi olan … Anonim Şirketinin bu belge kapsamında ithal edilen makinalar ve yapılan yatırımlarla ilgili olarak kullandığı kredinin teminatını oluşturmak üzere düzenlenen ipotek sözleşmesinin, yatırım teşvik belgesi kapsamında alınan yatırım kredisiyle doğrudan ilişkili bulunduğu hususu … Şubesinin … tarih ve … tarihli yazısı ile sabit olduğundan yukarıda belirtilen Kanun ve Tebliğ hükmü uyarınca istisna kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla,düzenlenen ipotek sözleşmesi vergi ve harçtan istisna olacağından Vergi Mahkemesince, tahakkuk ettirilen damga vergisinin ve ipotek harcının terkinine karar verilmesi gerekirken, kararda yazılı gerekçeyle davanın reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının bozulmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan mahkemeye gönderilmesine 27.11.1998 tarihinde oybirliği ile karar verildi.